Αποτελέσματα Τοξικής (διχαστικής) Ηγεσίας-Μαθήματα αποφυγής! Κ.Χρηστίδης

Γράφει ο 

ΚΟΣΜΑΣ ΧΡΗΣΤΙΔΗΣ

Επίτιμος Α/ΓΕΝ

Σαν σήμερα, 15 Νοεμβρίου 1922, έχει καταγραφεί στην ελληνική ιστορία με τον όρο -Δίκη των έξι- οι θεωρούμενοι ως υπεύθυνοι για τις συνέπειες της Μικρασιατικής εκστρατείας, κοινώς για την Μικρασιατική καταστροφή (Γεώργιος Χατζηανέστης-διοικητής της στρατιάς της Μικράς Ασίας, Δημήτριος Γούναρης-πρώην πρωθυπουργός, Μιχαήλ Γούδας-υποναύαρχος και πρώην υπουργός, Ξενοφών Στρατηγός-υποστράτηγος και πρώην υπουργός, Νικόλαος Στράτος-πρώην πρωθυπουργός, Πέτρος Πρωτοπαπαδάκης-πρώην πρωθυπουργός, Νικόλαος Θεοτόκης και Γεώργιος Μπαλτατζής-υπουργοί

Αν και οι κατηγορούμενοι ήταν οκτώ, η ονομασία -δίκη των έξι- δόθηκε λόγω των έξι εκτελέσεων που τελικώς αποφασίστηκαν και πραγματοποιήθηκαν την ίδια ημέρα στην περιοχή του Γουδή. Το περιστατικό αυτό αποτελεί την κορύφωση, αλλά και τον επίλογο του (τότε) Εθνικού Διχασμού.

Ο Γεώργιος Χατζηανέστης, κατά την επιστράτευση του 1915 (μετά την επαναφορά του στο στράτευμα και ανάκτηση των βαθμών του με ειδικό νόμο) ανέλαβε τη διοίκηση της 5ης Μεραρχίας. Καθ΄ όλη την εκεί υπηρεσία του, τον διέκρινε πνεύμα εξαιρετικής αυστηρότητας που υπερέβαινε κατά πολύ τα όρια του πρέποντος και της αντοχής. Αποτέλεσμα αυτής της πολύ αυστηρής συμπεριφοράς του ήταν η εκδήλωση στάσης στη Μεραρχία του (εναντίον του). Συνέπεια αυτού του γεγονότος (αποφυγή διάλυσης Μεραρχίας) ήταν η έκδοση σχετικής διαταγής μετάθεσής του, την οποία δεν αποδέχθηκε και τέθηκε σε διαθεσιμότητα (μετάβαση στην Ελβετία).

Το 1921 ανακλήθηκε, εκ νέου, στην ενεργό υπηρεσία και τον Μάιο του 1922 ανέλαβε Διοικητής της Στρατιάς της Μικράς Ασίας (ύστερα από την οικειοθελή αποχώρηση του αρχιστράτηγου Αναστασίου Παπούλα), ενώ στις 5 Ιουνίου 1922στις ανέλαβε επίσημα τα καθήκοντά του Αρχιστρατήγου στη Σμύρνη.

Ο Χατζηανέστης, όπως και άλλοι αξιωματούχοι, είχε σχηματίσει εσφαλμένη εικόνα σχετικά με τις επιθετικές και οργανωτικές δυνατότητες του τουρκικού στρατού. Βασικό μέλημά του, κατά τη διάρκεια της θητείας του, υπήρξε η οργάνωση της εκστρατείας της Κωνσταντινούπολης, η οποία αντιμετωπίστηκε αρνητικά στο εσωτερικό και το εξωτερικό της χώρας με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα την διακοίνωση των Μεγάλων Δυνάμεων. Για τον σκοπό αυτό απέσπασε στρατιωτικές δυνάμεις από το μέτωπο και τα μετόπισθεν της Μικράς Ασίας (αντίστοιχη περίπτωση η απόφαση της Χούντας για αποχώρηση Ελληνικής μεραρχίας από την Κύπρο το 1967-Υπουργός εξωτερικών Παναγιώτης Πιπινέλης). Μόλις έφθασε στην Μικρά Ασία, ο Χατζηανέστης, διέταξε αξιωματικό του Επιτελείου του να συγκεντρώσει τις χιλιάδες των άσκοπα περιφερομένων στην Σμύρνη στρατιωτών και να τους στείλει στην Θράκη. Υποστηρίχθηκε ότι με την απόσπαση αυτή (11 ταγμάτων πεζικού και 5πυροβολαρχιών) συνέβαλε στην ήττα του μικρασιατικού μετώπου. Σημαντικές ευθύνες, επίσης, του προσάπτονται για την διαχείριση της τουρκικής επίθεσης που εκδηλώθηκε τον Αύγουστο του 1922, την σημασία της οποίας άργησε να αντιληφθεί.

Μετά την κατάρρευση του μετώπου συνελήφθη και στις 26 Οκτωβρίου 1922 παραπέμφθηκε σε έκτακτο στρατοδικείο με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας. Στις 15 Νοεμβρίου 1922 το δικαστήριο ανακοίνωσε την ενοχή του (ένας από τους οκτώ κατηγορουμένους) για το αδίκημα της εσχάτης προδοσίας. Κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης (στο Γουδή) αρνήθηκε να του δέσουν τα μάτια ενώ αναφώνησε «Η μόνη μου εντροπή είναι ότι υπήρξα αρχιστράτηγος φυγάδων».

Ο Χατζανέστης, κατά τον καθηγητή Σπυρίδωνα Πλουμίδη (νεότερης ελληνικής ιστορίας του ΕΚΠΑ) δεν ήταν το κατάλληλο πρόσωπο για την ηγεσία του στρατεύματος καθώς ο ίδιος δεν θεωρούσε επιτακτική την ανάγκη τόνωσης της ψυχολογίας του στρατεύματος. Σύμφωνα με την «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους» ο Χατζηανέστης, αν και μορφωμένος αξιωματικός, υπήρξε ιδιόρρυθμος και πειθαρχιομανής, αλλά και αλαζών, χωρίς ιδιαίτερες συμπάθειες εντός του στρατεύματος με αποτέλεσμα η τοποθέτησή του «να μην συμβάλει στη ενίσχυση της εμπιστοσύνης του στρατεύματος απέναντι στην ηγεσία του».

Το 2010 (μετά αίτηση του εγγονού του), κρίθηκε ότι πρέπει να γίνει επανάληψη της δίκης λόγω νέων στοιχείων και αθωώθηκαν όλοι οι κατηγορούμενοι λόγω παραγραφής (σημερινό φαινόμενο).

Γράφοντας αυτό το άρθρο μου δημιουργήθηκε σαν σκέψη η έννοια της μνήμης ως στοιχείο του παρόντος και του μέλλοντος σε αντιδιαστολή με την έννοια της λήθης. Αυτό που έχει σημασία, είναι η διατήρηση της ίδιας της μνήμης. Είναι σημαντική, όχι γιατί μας λέει τι συνέβη πριν πολλές δεκαετίες, αλλά επειδή μας εξηγεί αυτό που συμβαίνει σήμερα και μας προειδοποιεί γι’ αυτό που μπορεί να μας συμβεί αύριο.

Ισχυρόν όντα πράον είναι, όπως οι πλησίον αιδώνται μάλλον ή φοβώνται.

(Ο ισχυρός πρέπει να είναι πράος, ώστε περισσότερο να τον σέβονται παρά να τον φοβούνται)

Χίλων ο Λακεδαιμόνιος

The post Αποτελέσματα Τοξικής (διχαστικής) Ηγεσίας-Μαθήματα αποφυγής! Κ.Χρηστίδης appeared first on Militaire.gr.