80% μείωση της χρήσης πλαστικής σακούλας στα σουπερμάρκετ το 2018

Μεγάλη μείωση, και μάλιστα της τάξης του 80,3% παρουσίασε η χρήση της πλαστικήςσακούλας ελαφρού βάρους στα σούπερ μάρκετ, στη διάρκεια του 2018, ότανεπιβλήθηκε δηλαδή το λεγόμενο περιβαλλοντικό τέλος (4 ευρωλεπτά για κάθεσακούλα πέρυσι, 9 ευρωλεπτά φέτος). Αυτό δείχνει έρευνα του Ινστιτούτου ΈρευναςΛιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών – ΙΕΛΚΑ, το οποίο καταγράφει αριθμητικάστοιχεία από τις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ, αλλά και εκτιμήσεις σχετικά μετην κατάσταση στα υπόλοιπα σημεία πώλησης.

Σε σχέση μετο κανάλι των σούπερ μάρκετ:

Η εφαρμογή του μέτρου ήταν αυστηρή και καθολική.Τα στοιχεία καταγράφουν για το 2018 μία μείωση της τάξης του 80,3% στη χρήση της πλαστικής σακούλας ελαφρού βάρους σε σχέση με το 2017. Από 1,8 δισ. σακούλες σε λίγο πάνω από 350 εκατ. σακούλες.Εκτιμάται ότι το 2018 διατέθηκαν περίπου 1,45 δισεκατομμύριο λιγότερες σακούλες σε σχέση με το 2017.Η κατά κεφαλήν ετήσια κατανάλωση πλαστικής σακούλας στο κανάλι του σούπερ μάρκετ μειώθηκε από 167 σακούλες ανά κάτοικο σε 33.Παράλληλα η διάθεση επαναχρησιμοποιούμενων τσαντών 11πλασιάστηκε με αύξηση κατά 1.129% φτάνοντας τα 11,5 εκατ. τεμάχιαΣε κάθε νοικοκυριό αναλογούν 2,8 επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες το 2018 έναντι 0,2 το 2017 και ανά κάτοικο 1,1 επαναχρησιμοποιούμενη τσάντα.

Σε σχέση μετα λοιπά κανάλια εμπορίου-εστίασης καταγράφεται:

Εκτεταμένη εφαρμογή του μέτρου, αλλά με διαφοροποιήσεις ανάλογα με τον κλάδο και την περιοχή.Εκτεταμένη εφαρμογή στο λιανεμπόριο τροφίμων (π.χ. αρτοποιία, κρεοπωλεία) και ειδικά στις οργανωμένες αλυσίδες καταστημάτων.Σε άλλους κλάδους (π.χ. είδη ένδυσης) κατάργηση και αντικατάσταση της πλαστικής σακούλας από άλλου τύπου σακούλες όπως χάρτινες.Πλημμελής εφαρμογή του μέτρου στον κλάδο της εστίασης με εξαίρεση τις οργανωμένες αλυσίδες εστίασης.Μεγαλύτερη εφαρμογή του μέτρου στα αστικά κέντρα συγκριτικά με την επαρχία.

Με βάση ταπαραπάνω εκτιμάται ότι η ποσοστιαία μείωση στη χρήση πλαστικής σακούλας στοκανάλια του λιανεμπορίου είναι μικρότερη αυτής στα σουπερμάρκετ με δεδομένομάλιστα ότι η νομοθεσία εξαιρεί από την επιβολή περιβαλλοντικού τέλους τιςλαϊκές αγορές και τα περίπτερα. Έτσι και με δεδομένο ότι το κανάλι τουσουπερμάρκετ αντιπροσωπεύει μόνο το 50% των πωλήσεων μόνο του λιανεμπορίουτροφίμων και ακόμα λιγότερο από το σύνολο του λιανεμπορίου και τη μαζικήεστίαση εκτιμάται ότι η συνολική ποσοστιαία μείωση στην πλαστικής σακούλας μεταφοράςείναι σημαντικά μικρότερη. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις στελεχών της αγοράς για τηδιάθεση εκτός των σουπερμάρκετ, η συνολική κατανάλωση πλαστικής σακούλας το2018 μειώθηκε σε περίπου 115-120 σακούλες ανά κάτοικο. Αν και η μείωση αυτήείναι ιδιαίτερα σημαντική δεν αξιολογείται ως επαρκής για τους παρακάτω λόγους:

Υπάρχουν σημαντικά περιθώρια για περεταίρω μείωση της πλαστικής σακούλας και μεγαλύτερο περιορισμό της ρύπανσης στο περιβάλλον.Δεν επιτυγχάνεται ακόμα ο στόχος που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση για 90 λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς κατά κεφαλήν το αργότερο στις 31 Δεκεμβρίου 2019.

Η αύξηση τουπεριβαλλοντικού τέλους από την 1/1/2019 σε συνδυασμό με την πρωτοβουλία αρκετώνεταιρειών να σταματήσουν πλήρως την διάθεση της λεπτής πλαστικής σακούλας μεταφοράςεκτιμάται ότι θα οδηγήσει στην επίτευξη του στόχου για το 2019.

Αύξηση πωλήσεων στις σακούλες απορριμμάτων

Όπως συμπεραίνει το ΙΕΛΚΑ, η δραστική αλλαγή στην αγοραστική συμπεριφορά των καταναλωτών επηρεάζει και άλλες πτυχές της καθημερινότητας. Χαρακτηριστικό είναι ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας Nielsen καταγράφεται μία αύξηση της τάξης του 39% στα τεμάχια (όγκος σε μετρήσιμες μονάδες ανάγκης – Volume in Pcs) στις σακούλες απορριμμάτων που πωλήθηκαν το 2018 σε σχέση με το 2017, φτάνοντας τις 453,6 εκατ. τεμάχια, κάτι που σημαίνει ότι οι καταναλωτές στρέφονται περισσότερο στις σακούλες αυτές, παρά στις σακούλες από τις αγορές τους στα καταστήματα. Συγκριτικά με τις πλαστικές σακούλες μεταφοράς, οι πλαστικές σακούλες απορριμμάτων είναι φιλικότερος προς το περιβάλλον τρόπος για την αποκομιδή των απορριμμάτων, καθώς έχουν διαφορετικό σχήμα και βάρος (π.χ. μία σακούλα απορριμμάτων έχει πολλαπλάσια χωρητικότητα από μία σακούλα μεταφοράς) και κατά κανόνα καταλήγουν στο σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων και όχι στην θάλασσα. Η τάση αυτή δείχνει ότι η μείωση στην χρήση πλαστικής σακούλας μπορεί να οδηγήσει όχι μόνο σε μείωση των τεμαχίων, αλλά ακόμα και σε μείωση συνολικά του χρησιμοποιούμενου πλαστικού.