Το διαδίκτυο αλλάζει σιγά σιγά τα Malls

Το διαδίκτυο αλλάζει σιγά σιγά τα Malls19.08.2018Οικονομία

Λίγες οι περιοχές που «σηκώνουν» πλέον εμπορικά κέντρα, ενώ αρκετά από τα υπάρχοντα αναζητούν νέους ιδιοκτήτες

Από τον
Φώτη Κόλλια

Περιθώρια για ανάπτυξη νέων εμπορικών κέντρων σε συγκεκριμένες περιοχές της Αττικής (όπως τα νότια προάστια και ο Πειραιάς) σε δυο τρεις μεγάλες πόλεις και στην Κρήτη βλέπουν τα στελέχη της ελληνικής αγοράς ακινήτων. Η πρόσφατη συμφωνία μεταξύ του πορτογαλικού κολοσσού Sonae Sierra και της επενδυτικής εταιρίας Bluehouse για την

«ανάσταση» του εμπορικού κέντρου Pantheon Plaza στη Λάρισα, που από τις αρχές Οκτωβρίου θα λειτουργεί ως Fashion City Outlet, είναι ενδεικτική. Η Bluehouse, με ευρύτατη παρουσία στις αγορές της κεντρικής και της ανατολικής Ευρώπης, είναι η πρώτη εταιρία που επένδυσε σε εκπτωτικά εμπορικά κέντρα στην Ελλάδα, με τη δημιουργία του McΑrthurGlen στα Σπάτα.

Αυτή την περίοδο βρίσκονται σε εξέλιξη σχέδια για σειρά εμπορικών κέντρων, κυρίως στην Αττική, με σημαντικότερη την επένδυση που θέλει να πραγματοποιήσει ο όμιλος Lamda Development του ομίλου Λάτση στο Ελληνικό. Εκεί, αν προχωρήσει ο ευρύτερος σχεδιασμός, θα κατασκευαστεί το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο της χώρας. Αντίστοιχες επενδύσεις, μικρότερου ύψους, προωθούν και άλλοι «παίκτες», όπως μια εταιρία που συνδέεται με την αμερικανική Blackrock στην περιοχή της Ακαδημίας Πλάτωνος, ο όμιλος Κωνσταντίνου (λειτουργεί ήδη το εμπορικό κέντρο Athens Metro Mall στον Αγιο Δημήτριο) στην περιοχή της Μεταμόρφωσης κ.ά.

Ταυτόχρονα αρκετοί στοιχηματίζουν ότι διαφοροποιήσεις θα φέρει στην αγορά η τυχόν αλλαγή ιδιοκτησίας του εμπορικού κέντρου Avenue στη λεωφόρο Κηφισίας στο Μαρούσι. Οι τράπεζες έχουν βγάλει σε πλειστηριασμό το ακίνητο εξαιτίας των χρεών των σημερινών ιδιοκτητών (οικογένεια Παπαγεωργίου). Ρόλο στην αναδιάταξη της αγοράς μπορεί να διαδραματίσει και το ανοιχτό εμπορικό κέντρο Smart Park στα Σπάτα, ιδιοκτησίας της REDS του ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ. Ο ίδιος όμιλος επιχειρεί να αξιοποιήσει το πρώην κτήμα Καμπά, χωρίς μέχρι σήμερα να έχει εξασφαλίσει τα απαραίτητα κεφάλαια.

Με νέο ιδιοκτήτη θα λειτουργεί κάποια στιγμή και το εμπορικό κέντρο Athens Heart, καθώς η Pasal του Σ. Θεοδωρίδη αναζητεί επενδυτή. Εδώ και μήνες κυκλοφορεί ότι συζητά με την αμερικανική Hines, η οποία στο παρελθόν είχε ενδιαφερθεί και για το ημιτελές εμπορικό κέντρο του Βοτανικού (που είχε ξεκινήσει να κατασκευάζει η Μπ. Βωβός και σήμερα ανήκει στις Alpha Bank και Πειραιώς). Αλλά και ο όμιλος Βιοχάλκο, που ελέγχει το εμπορικό κέντρο River West στη λεωφ. Κηφισού, συνεχίζει τις επενδύσεις για την αναβάθμισή του.

Η αγορά των εμπορικών κέντρων μεταμορφώνεται, πάντως, ραγδαία λόγω του ηλεκτρονικού εμπορίου και επειδή αλλάζουν οι συνήθειες του καταναλωτή. Οπως είχε υποστηρίξει πριν από λίγες εβδομάδες ο εκ των ιδρυτών της Bluehouse Γιάννης Δεληκανάκης, οι διαχειριστές των εμπορικών κέντρων διεθνώς δίνουν μεγαλύτερο βάρος στην ψυχαγωγία και το φαγητό, δύο τομείς στους οποίους μπορούν να προσφέρουν καλύτερη εμπειρία σε σύγκριση με το Διαδίκτυο. Γι’ αυτό και το Fashion City Outlet στη Λάρισα περιλαμβάνει μεγάλους χώρους για ψυχαγωγία, ενώ οι επενδυτές εξετάζουν το ενδεχόμενο αξιοποίησης γειτονικού, ιδιόκτητου οικοπέδου τεσσάρων στρεμμάτων, ώστε να ενισχύσουν ακόμα περισσότερο το ψυχαγωγικό κομμάτι.

Ο κ. Δεληκανάκης είχε υποστηρίξει στην ίδια εκδήλωση ότι οι ευκαιρίες για νέα εκπτωτικά χωριά, όπως το McArthurGlen και το Fashion City Outlet, είναι πλέον περιορισμένες στην Ελλάδα. Παραδέχθηκε ότι θα ενδιέφερε την Bluehouse η περιοχή της Κρήτης, κυρίως λόγω του τουρισμού, χωρίς προς το παρόν να έχει κάποιο συγκεκριμένο σχέδιο στα σκαριά. Αλλες περιοχές, όπως η Θεσσαλονίκη, θεωρούνται ήδη «κορεσμένες», καθώς λειτουργούν με επιτυχία εκπτωτικά εμπορικά κέντρα.

Οι Πορτογάλοι της Sonae Sierra, ενός από τους μεγαλύτερους διεθνείς ομίλους στον τομέα των εμπορικών κέντρων, έχουν δυσάρεστη εμπειρία από τη Λάρισα και την ατυχή κατάληξη του Pantheon Plaza (που αλλάζει τώρα σε Fashion City Outlet). Οπως είχε υποστηρίξει ο επικεφαλής της Sonae Sierra για την Ελλάδα και μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής του πορτογαλικού ομίλου Θάνος Ευθυμιόπουλος, αποδείχθηκε ότι τέτοια εμπορικά κέντρα (που δεν είναι εκπτωτικά) δεν μπορούν να ευδοκιμήσουν έναντι του ανταγωνισμού με το κέντρο μιας επαρχιακής πόλης. Πρόκειται για «κανόνα» που δεν ισχύει μόνο στη Λάρισα, αλλά και σε πολλές πόλεις της ελληνικής περιφέρειας.

Ο πορτογαλικός όμιλος διαχειρίζεται σήμερα περί τα 80 εμπορικά κέντρα διεθνώς (τα 45 από τα οποία είναι ιδιόκτητα), τα οποία πέρυσι προσέλκυσαν περί τα 200.000.000 επισκέπτες. Στην Ελλάδα προσπαθεί εδώ και χρόνια να αναπτύξει εμπορικό κέντρο στην ευρύτερη περιοχή του Πειραιά, καθώς είναι ιδιοκτήτης του ακινήτου (στην οδό Πειραιώς, στο Νέο Φάληρο) που στέγαζε στο παρελθόν το εργοστάσιο της ΧΡΩΠΕΙ. Η Sonae Sierra έχει εμπλακεί σε μια αέναη διαμάχη με τον δήμο, αλλά εξακολουθεί να ενδιαφέρεται για την επένδυση στο συγκεκριμένο ακίνητο, με στόχο τη λειτουργία εμπορικού, ψυχαγωγικού κέντρου κ.ά.

Οι Κινέζοι και οι άλλοι που κάνουν σχέδια για τον Πειραιά

Σχέδια για την περιοχή του Πειραιά, που συνδέονται με τις επενδύσεις για την αναβάθμιση του λιμανιού από την κινεζική Cosco (και καθυστερούν), έχουν τόσο οι Κινέζοι όσο και άλλοι «παίκτες», όπως η ΓΑΙΑΟΣΕ, η οποία κατέχει προνομιακό ακίνητο δίπλα στον σταθμό του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου. Το σχέδιο της ΓΑΙΑΟΣΕ έχει, πάντως, την τύχη και άλλων προσπαθειών της κρατικής εταιρίας που μεταφέρεται πλέον στο Υπερταμείο: Μένει για χρόνια στα χαρτιά!
Η Lamda Development προχώρησε πέρυσι σε συνεργασία με την αμερικανική Varde Partners στον τομέα των εμπορικών κέντρων μέσω της δημιουργίας της Lamda Malls, η οποία ελέγχει τα εμπορικά κέντρα The Mall, Golden Hall και Mediterranean Cosmos (Θεσσαλονίκη). Το κοινό όχημα φαίνεται ότι θα είναι αυτό που θα επενδύσει και στο Ελληνικό, αν τελειώσει το σίριαλ με τις αδειοδοτήσεις της ευρύτερης επένδυσης.