Ταξίδι σε άλλες εποχές με οδηγό τη μουσική…

Ταξίδι σε άλλες εποχές με οδηγό τη μουσική…07.10.2018Πρόσωπα

Η κοσμογονική δεκαετία του 1960, που όσοι δεν την έζησαν είναι δύσκολο να καταλάβουν πως θα μπορούσε να αλλάξει ο κόσμος

Από τον
Δημήτρη Καπράνο

H δεκαετία του ’60 χαρακτηρίστηκε κοσμογονική. Οσοι δεν την έζησαν είναι δύσκολο να καταλάβουν πως θα μπορούσε να αλλάξει ο κόσμος ολόκληρος σε ελάχιστο χρονικό διάστημα. Στην Ελλάδα, δυστυχώς, οι αλλαγές έρχονται με μεγάλη καθυστέρηση. Πόσο μάλλον όταν στη χώρα υπήρχε από το 1965 μέχρι το

1973 μια κατάσταση περίεργη, με την αποστασία, τα Ιουλιανά, τα καθημερινά επεισόδια και την επτάχρονη δικτατορία.

Η διαμαρτυρία των νέων της Αμερικής για τον φοβερό και θανατηφόρο πόλεμο στο Βιετνάμ, τα αιματηρά επεισόδια και οι συμπλοκές των φοιτητών με την Αστυνομία έφταναν στη χώρα μέσα από το φίλτρο της λογοκρισίας και μόνο όσοι είχαν πληροφόρηση από το εξωτερικό, κυρίως από φίλους που έμεναν εκεί, μάθαιναν τα γεγονότα όπως ακριβώς είχαν συμβεί.

Στην Ευρώπη υπήρξε το φοβερό κίνημα της Γαλλίας, γνωστό ως ο Μάης του '68. Τεράστιο και κοσμοϊστορικό γεγονός, που στη χώρα μας υποβαθμίστηκε από το καθεστώς, το οποίο θεωρούσε οχλοκρατία και κομμουνιστικό κίνδυνο οποιαδήποτε εκδήλωση υπέρ των ατομικών ελευθεριών.
Από τη σελίδα αυτή κάθε Κυριακή θα επιχειρήσουμε να θυμίσουμε εκείνες τις εποχές, ίσως και κάποιες παλαιότερες, σε όλο το φάσμα της κοινωνικής ζωής. Στην πολιτική, στις τέχνες, στα γράμματα.

◗ Oι αντιλήψεις

Η Ελλάδα ήταν μια χώρα που ανήκε στη Δύση, αλλά είχε έντονα χαρακτηριστικά, τα οποία δεν της επέτρεπαν να καταλάβει ακριβώς ποιος ήταν ο χαρακτήρας και ποιες οι αντιλήψεις που επικρατούσαν στον δυτικό πολιτισμένο κόσμο.
Ο γράφων ανήκει στη νεολαία μιας εποχής που μεγάλωσε με πιάνο και γαλλικά. Προσωπικά, μεγάλωσα σε μια πολυμελή οικογένεια με πέντε παιδιά, πατέρα γιατρό και μητέρα λυκειάρχη.

Η μεγάλη αδελφή σπούδαζε στην Παιδαγωγική Ακαδημία και είχε ολοκληρώσει τις σπουδές της στο πιάνο. Ο μεγαλύτερος αδελφός έκανε την επανάστασή του, έσπασε το βιολί που του πήρε ο πατέρας για να μάθει μουσική, και τόλμησε να πει στον γιατρό «εγώ θα γίνω ηλεκτρολόγος».
Και πράγματι έγινε. Στα 18 του κατετάγη εθελοντής στην Αεροπορία και αυτομάτως ανεξαρτητοποιήθηκε. Στα 20 μπαρκάρισε έχοντας τελειώσει τη σχολή ηλεκτρολόγων και έπαιρνε στα βαπόρια του Κουλουκουντή μισθό τριπλάσιο απ' ό,τι ο πατέρας του στον Οίκο του Ναύτου.
Ο αμέσως επόμενος αδελφός σε μικρή ηλικία πήγε στην Αγγλία με τη θεία μας για διακοπές και έμεινε εκεί για να σπουδάσει, να διαπρέψει, να φτάσει μέχρι πρύτανης στη Νομική Σχολή του πανεπιστημίου της Γλασκόβης, και φυσικά, δεν επέστρεψε.

Ο γράφων αρνήθηκε να ακολουθήσει σπουδές στην Ιατρική Σχολή και εν αγνοία του πατέρα έδωσε εξετάσεις και πέτυχε στην Πάντειο. Ο μικρός τελείωσε το Γαλλικό Κολλέγιο στον Πειραιά, έφυγε αμέσως στην Αγγλία για σπουδές και σήμερα είναι καθηγητής στο πολυτεχνείο του Σέφιλντ και επισκέπτης καθηγητής στην Οσάκα.
Η αδελφή πήγε στην Αγγλία να πάρει μια ιδέα για τη ζωή στην Ευρώπη, ερωτεύτηκε έναν Αγγλο αξιωματικό και έκτοτε ζει επίσης στο Λονδίνο. Οπως και ο ναυτικός, ο οποίος παντρεύτηκε Αγγλίδα, έκανε πέντε παιδιά και έχει σήμερα 12 εγγόνια.
Είστε κατά κάποιον τρόπο τυχεροί που ο υποφαινόμενος έμεινε Ελλάδα και γνώρισε από κοντά την έκρηξη του ’60 και τις μεγάλες αλλαγές του ’70.

Θυμάμαι όχι και τόσο ευχάριστα την κυρία Ισμήνη, τη δασκάλα του πιάνου, με έναν μπερέ και μια τεράστια κρεατοελιά, να μου υποδεικνύει τις θέσεις των δαχτύλων στο πιάνο. Μέχρι τα 15 την υπέμεινα και στη συνέχεια μπορούσα να πάω στο ωδείο με καθηγητή τον εξαίρετο μουσικό Βασίλη Αρχιτεκτονίδη, που έφυγε από κοντά μας πριν από μία εβδομάδα.

Από πολύ μικρός είχα αναλάβει «επικίνδυνες αποστολές». Ο γιατρός, σπουδαίος τενόρος, φιλότεχνος και λάτρης της όπερας, μου έφερνε παρτιτούρες, καθόμουν στο πιάνο και τον συνόδευα σε τραγούδια τα οποία τα τραγουδούσε με την παρέα του ή μόνος στις πολλές βεγγέρες που κάναμε στο σπίτι μας. Το σουξέ του ήταν «Ο Γεροδήμος». Οποτε λοιπόν ερχόταν στο κέφι, σε κάποιο από τα γλέντια του σπιτιού μας, έδινε το παράγγελμα. «Δημητράκη, τον “Γεροδήμο”». Και καθόμουν στο σκαμπό και έπαιζα τον «Γεροδήμο», ενώ τα χέρια μου ήθελαν να παίξουν Ελβις Πρίσλεϊ.

◗ Το συγκρότημα

Ωσπου σε ένα από τα πάρτι της αδελφής μου άκουσα το «Lets dance» με τον Κρις Μοντέζ, ένα υπέροχο τουίστ, και είπα μέσα μου: «Θα κάνω συγκρότημα».

Λίγες μέρες αργότερα, περνώντας από το σπίτι του Γιάννη Μπερμπεριάν, ενός φίλου μου Αρμένη, άκουσα τον ήχο ηλεκτρικής κιθάρας που έπαιζε το «Apatche» των Shadows. Χτύπησα την πόρτα και μου άνοιξε ο Γιάννης. «Από σήμερα έχουμε συγκρότημα» του είπα. Ετσι γεννήθηκαν οι Νόμος 4000! Γιάννης Μπερμπεριάν (σπουδαίος σήμερα συνθέτης) κιθάρες, Νίκος Φραγκούλης (εξαίρετος ζωγράφος) τύμπανα, Στέλιος Μπουρούσης (επιχειρηματίας) στο μπάσο και η αφεντιά μου στα πλήκτρα.

Τα γράφω όλα αυτά για να πω ότι η μουσική, και κυρίως η ροκ και η φολκ, ήταν η παγκόσμια γλώσσα με την οποία επικοινώνησαν τότε οι νεολαίες της Δύσης. Μεγάλωσα σε μια συντηρητική γειτονιά, στην οποία οι περισσότεροι ανήκαν στην Αριστερά. Οι γονείς των φίλων μου, αριστεροί και «προοδευτικοί», θεωρούσαν τη μουσική αυτή εχθρό του σοσιαλισμού και προϊόν του καπιταλισμού. Τόσο καταλάβαιναν τότε...

Το συγκρότημα όμως είχε δημιουργηθεί και, χωρίς να το ξέρουν οι γονείς μας, που σίγουρα θα αντιδρούσαν, παίζαμε σε διάφορα «μουσικά πρωινά». Ωσπου μια μέρα μία κυρία, φίλη της μάνας μου, της είπε ότι ο γιος της «είναι μουζικάντης». Εγινε σφαγή στο σπίτι. Ο πατέρας μου περιέργως είπε ότι, αφού τον μαθαίνουμε τόσα χρόνια πιάνο, φυσικό ήταν να γίνει μουσικός, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα αφήσει τις σπουδές του. Και δεν τις άφησα. Αντίθετα, στα 25 μου άφησα οριστικά τη μουσική για τη δημοσιογραφία. Είναι βέβαιο ότι εκείνη την ημέρα ο Μπετόβεν δυσαρεστήθηκε, αλλά δεν
μου έδωσε να το καταλάβω. Με αφετηρία το συγκρότημα, θα ταξιδέψουμε από αυτή τη σελίδα σε καιρούς άλλους και μαγικούς. Καλό μας ταξίδι...