Στα σπουδαιότερα αξιοθέατα της Ευρώπης τα Α' Αθηνών, Σύρου και Σκιάθου

Στα σπουδαιότερα αξιοθέατα της Ευρώπης τα Α' Αθηνών, Σύρου και Σκιάθου03.09.2018Ρεπορτάζ

Τέσσερις δήμοι έχουν ενταχθεί στην Πολιτιστική Διαδρομή Ευρωπαϊκών Κοιμητηρίων, ενώ έχουν ήδη δρομολογήσει τη συμμετοχή τους άλλοι έξι

Ο κ. Τζούμας επισημαίνει ότι «η χώρα μας εντάχθηκε στην εν λόγω Πολιτιστική Διαδρομή το 2011 μέσω του Α' Κοιμητηρίου

Αθηνών, κατόπιν υποβολής σχετικού φακέλου από το πρώην Τμήμα Μελετών (νυν Τμήμα Γλυπτών και Μνημείων) του Δήμου Αθηναίων προς τον Οργανισμό Σημαντικών Κοιμητηρίων της Ευρώπης. Νεότερα μέλη είναι το Κοιμητήριο Σκιάθου (2014), το Κοιμητήριο Τρίπολης (2016) και τα Κοιμητήρια Δραπάνου Κεφαλλονιάς και Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Τρίπολης (2017)».

Ο ίδιος εξηγεί ότι με τη σημαντική υποστήριξη της Διεύθυνσης Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενωσης του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, «δέκα δήμοι της χώρας με κηρυγμένα ως ιστορικούς τόπους κοιμητήρια ενημερώθηκαν για τη συμμετοχή τους στη διαδρομή, εκ των οποίων τέσσερις δήμοι ήδη έχουν ενταχθεί και οι υπόλοιποι έχουν δρομολογήσει τη συμμετοχή τους».

ΕΠΙΣΚΕΨΙΜΟΤΗΤΑ

Οπως τονίζει ο κ. Τζούμας: «Μεγάλη επισκεψιμότητα έχει το Α' Αθηνών, το οποίο θεωρείται ένα από τα σπουδαιότερα της Ευρώπης. Μεγάλης ιστορικής αξίας είναι και το κοιμητήριο του Αγίου Γεωργίου της Ερμούπολης στη Σύρο, ενώ στη Σκιάθο από πέρυσι το tripadvisor εμφανίζει το κοιμητήριο του νησιού ανάμεσα στα δέκα αξιοθέατα που προτείνει στους επισκέπτες. Από την προβολή των κοιμητηρίων, μέσα από τη δράση αυτή, ως τόπων ιστορικού και καλλιτεχνικού ενδιαφέροντος, έχει ιδιαίτερη σημασία το γεγονός ότι αναδεικνύεται η ανάγκη συντήρησης των σπουδαίων αυτών μνημείων. Εχουμε υποχρέωση, εξάλλου, να προστατεύσουμε και να αναδείξουμε τους σημαντικούς αυτούς τόπους που αντικατοπτρίζουν τη συλλογική μνήμη του παρελθόντος, ως αναπόσπαστο κομμάτι της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, μέσα από τους οποίους γνωρίζει κανείς την Ιστορία του τόπου του».

ΟΝΕΙΡΟ ΕΤΩΝ

Για αρκετούς το «προσκύνημα» σε ένα από τα σημαντικότερα μνήματα ανθρώπων που έγραψαν ιστορία είναι όνειρο ετών. Και αυτό συμβάλλει αποτελεσματικά στην ανάπτυξη του τουρισμού. «Ο πολιτισμός είναι η βαριά βιομηχανία της χώρας, όπως είχε πει η αείμνηστη Μελίνα Μερκούρη. Κάθε ενέργεια ή δράση που αναδεικνύει οποιαδήποτε έκφανσή του σίγουρα ανοίγει προοπτικές ανάπτυξης» σημειώνει ο κ. Τζούμας και συμπληρώνει:

«Η χώρα μας μπήκε πολύ πρόσφατα, σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ενεργά στην ένωση, αλλά πολύ δυναμικά. Φέτος συμμετείχε πρώτη φορά στην ετήσια δράση του Week of Discovering European Cemeteries, με μια σειρά εκδηλώσεων που πραγματοποιήθηκαν στη Σκιάθο, σε συνδιοργάνωση του τμήματος Διεθνών Σχέσεων της Διεύθυνσης Διεθνών Σχέσεων και Ε.Ε. του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και του πολιτιστικού συλλόγου “Η Σκιάθος”. Στην εκδήλωση ανακοινώθηκε, μάλιστα, πως το υπουργείο επεξεργάζεται τον σχεδιασμό και την παραγωγή προωθητικού υλικού και εκπαιδευτικών δράσεων, με αφορμή την πολιτιστική διαδρομή των ευρωπαϊκών κοιμητηρίων».

Αξίζει να αναφερθεί, ακόμη, ότι το ετήσιο συνέδριο του Οργανισμού των Σημαντικών Κοιμητηρίων της Ευρώπης πραγματοποιήθηκε για το 2017 στην Αθήνα τον περασμένο Οκτώβριο, με θέμα «Ancient Greek Art and European Funerary Art». Το συνέδριο είχε τη μεγαλύτερη συμμετοχή στην ιστορία της διοργάνωσής του και χαρακτηρίστηκε από όλους πολύ επιτυχημένο, ενώ οι περισσότεροι από τους 120 συμμετέχοντες ήρθαν στη χώρα μας πρώτη φορά.

«ΜΝΗΜΟΥΡΙΑ»

Τον περασμένο Μάιο κηρύχθηκε στη Σκιάθο η έναρξη των εκδηλώσεων της Ενωσης Σημαντικών Κοιμητηρίων της Ευρώπης. Η επιλογή του νησιού για την πρώτη συμμετοχή της χώρας στη δράση της Εβδομάδας Ανακάλυψης Ευρωπαϊκών Κοιμητηρίων, της Ενωσης Σημαντικών Κοιμητηρίων της Ευρώπης, δεν είναι τυχαία. Το κοιμητήριο της Σκιάθου, τα «Μνημούρια», όπως αναφέρεται στα διηγήματα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, βρίσκεται στο νοτιοδυτικό όριο της Χώρας. «… Μετά δέκα λεπτών της ώρας δρόμον έφθανεν εις τα Μνημούρια. Ωραία εξοχή, παντοτινή άνοιξις, θάλουσα βλάστη, αγριολούλουδα, εμύριζε κήπος. Ιδού ο περίβολος των νεκρών!», Αλ. Παπαδιαμάντης, «Φόνισσα».

Πάνω από 1.000 μνήματα που φέρουν έργα τέχνης έχουν με νόμο χαρακτηριστεί μνημεία

Ο πολιτιστικός σύλλογος «Η Σκιάθος» έχει δώσει ιδιαίτερη βαρύτητα στην ανάδειξη και προστασία του κοιμητηρίου, μια και εκεί βρίσκονται τα σημαντικότερα γλυπτά του νησιού. Συγκεκριμένα, σε χαιρετισμό της που διαβάστηκε στην εκδήλωση, η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λυδία Κονιόρδου υπογράμμισε: «Ως υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού θεωρούμε ότι τα οφέλη από τη συμμετοχή στην Πολιτιστική Διαδρομή Ευρωπαϊκών Κοιμητηρίων είναι πολλαπλά. Οι φορείς που συμμετέχουν έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν σε συνέργειες και δράσεις με αντίστοιχους φορείς από όλη την Ευρώπη. Μια διαδικασία που ενισχύει και ταυτόχρονα αναπτύσσει τον πολιτιστικό τουρισμό, ο οποίος είναι ιδιαίτερα σημαντικός για τη χώρα μας, δεδομένης της πολιτιστικής παρακαταθήκης της Ελλάδας».

ΤΕΡΑΣΤΙΑ ΑΞΙΑ

Παράλληλα, η γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού Μαρία Ανδρεαδάκη - Βλαζάκη εστίασε πρωτίστως στην πολιτιστική αξία των κοιμητηρίων εν γένει και ιδιαίτερα σε αυτό της Σκιάθου: «Η καλλιτεχνική δημιουργία, όπως εμφανίζεται, σε συσχετισμό με το αναπόφευκτο, η ζωγραφική, η μουσική, η λογοτεχνία, περισσότερο όμως η ταφική αρχιτεκτονική και γλυπτική αποτυπώνουν συναισθήματα, συνδέονται με ταφικά έθιμα, αλλά και αναμνήσεις, μνήμες και μηνύματα που η μια γενιά θέλει να περάσει στην επόμενη».

ΔΙΑΣΗΜΟΙ ΓΛΥΠΤΕΣ

Αντίστοιχα σημαντικά είναι τα γλυπτά ή μνημεία που υπάρχουν σε διάφορα κοιμητήρια της χώρας. Για παράδειγμα, στο Α' Κοιμητήριο Αθηνών φιλοξενούνται ταφικά μνημεία σχεδιασμένα από διάσημους γλύπτες, όπως οι Γιαννούλης Χαλεπάς, Δημήτριος Φιλιππότης, Γεώργιος Μπονάνος, Νικόλαος Γεωργαντής, Δημήτρης Αρμακόλας, Κοσμάς Ξενάκης, Κώστας Βαλσάμης και Μιχάλης Τόμπρος. Σημειωτέον ότι με νόμο έχουν χαρακτηριστεί επισήμως μνημεία περισσότερα από 1.000 μνήματα τα οποία φέρουν έργα τέχνης.

Αδιαμφισβήτητα, ένα από τα σημαντικότερα μνημεία είναι αυτό που βρίσκεται στον τάφο της οικογένειας Αφεντάκη, γνωστό ως «Η Κοιμωμένη του Χαλεπά». Σύμφωνα με την παράδοση, η ιστορία θέλει τον γλύπτη να δυσκολεύτηκε πολύ ώσπου να αποφασίσει πώς θα αναπαραστήσει τη νεαρή κοπέλα και όταν αποφάσισε, η μητέρα της Σοφίας φάνηκε πολύ δυσαρεστημένη. Τότε, λέγεται ότι ο Χαλεπάς, απογοητευμένος, κάρφωσε με δύναμη στο σώμα του αγάλματος έναν λοστό, με αποτέλεσμα να αποκολληθεί το κεφάλι. Εκείνη τη στιγμή η μητέρα της Σοφίας άλλαξε γνώμη και παρακάλεσε τον γλύπτη να ξαναφτιάξει το άγαλμα ακριβώς όπως ήταν πριν.

ΤΑΦΟΣ ΑΒΕΡΩΦ

Αλλα σημαντικά μνημεία μεγάλης αξίας είναι ο τάφος του Αβέρωφ, έργο του Δημητρίου Φιλιππότη, όπου φυλάσσονται τα οστά του μεγάλου ευεργέτη, τα οποία ήρθαν από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου το 1904. Επίσης, ένα παγκοσμίως γνωστό μνημείο είναι ο τάφος του Ερρίκου Σλήμαν. Ανθρωποι απ' όλον τον κόσμο επισκέπτονται το κοιμητήριο για να δουν το μοναδικό αυτό μνημείο του ανθρώπου που έφερε στο φως την Τροία.

Στην πλατεία του κοιμητηρίου, επίσης, δεσπόζει ακόμη ένα σημαντικό μνημείο, η «Μάνα της Κατοχής», έργο του Κώστα Βαλσάμη. Πρόκειται για ένα γλυπτό αφιερωμένο στις μητέρες της Κατοχής, που πέθαναν από την πείνα. Απεικονίζει μια σκελετωμένη γυμνή γυναίκα να κείτεται νεκρή από την πείνα και στην αγκαλιά της να βρίσκεται το μωρό της, το οποίο βυζαίνει από τον μαραζωμένο μαστό της.

Η σπουδαιότητα του κοιμητηριακού τουρισμού, εξάλλου, αποδεικνύεται καθημερινά από τις επισκέψεις ανθρώπων κάθε ηλικίας, κάθε φυλής ή εθνικότητας, που αναζητούν και επισκέπτονται μνήματα για να θαυμάσουν τα μοναδικά γλυπτά ή να αποδώσουν τιμή σε ανθρώπους που γνώρισαν μέσα από την Ιστορία.

Από την Εφημερίδα Ορθόδοξη Αλήθεια