Ο εθνομάρτυρας ιερέας από τους Αγίους Σαράντα

Ο εθνομάρτυρας ιερέας από τους Αγίους Σαράντα29.10.2018Πρόσωπα

Ο μακαριστός π. Χρήστος Παππάς συνελήφθη από την αστυνομία του Χότζα το 1946, καταδικάστηκε σε 30 χρόνια κάθειρξη, βασανίστηκε απάνθρωπα, αλλά δεν λύγισε στιγμή

Από τον
Σωτήρη Λέτσιο

Την αγριότητα του κομμουνιστικού και αθεϊστικού καθεστώτος στην Αλβανία έζησαν στο πετσί τους και τα μέλη της ελληνικής μειονότητας στη Βόρειο Ηπειρο. Επί πολλές δεκαετίες μετά το τέλος

του Β΄ Παγκοσμίου Πόλεμου αμέτρητοι ήταν οι Ελληνες Βορειοηπειρώτες που θανατώθηκαν, διώχθηκαν, έχασαν τα σπίτια και τις περιουσίες τους, χωρίς ποτέ το μετέπειτα αλβανικό κράτος να αποκαταστήσει την αδικία που υπέστησαν.

Τα τραγικά αυτά γεγονότα έρχονται και σήμερα στο προσκήνιο, με αφορμή την εκδήλωση μνήμης για τον ιερέα Χρήστο Παππά, η οποία έλαβε χώρα πριν από μερικές ημέρες στο χωριό Σωπίκι των Αγίων Σαράντα. Ο μακαριστός ιερέας, που καταγόταν από το Σωπίκι, υπήρξε ένας από τους σύγχρονους μάρτυρες της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού.

Συνελήφθη από την αιμοσταγή αστυνομία του Εμβέρ Χότζα το 1946 και καταδικάστηκε σε 30 χρόνια κάθειρξη, ενώ κατασχέθηκε η κινητή και η ακίνητη περιουσία του! Φυλακίστηκε και βασανίστηκε απάνθρωπα, χωρίς όμως να λυγίσει ούτε μια στιγμή! Βαθύτατα καταπονημένος από τις μακροχρόνιες κακουχίες, ο π. Χρήστος άφησε την τελευταία του πνοή στα κάτεργα, ενώ η ψυχή του φτερούγισε ελεύθερη και αγιασμένη προς την αγκαλιά του Κυρίου.

ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΜΝΗΜΗΣ

Το μαρτύριο αλλά και το σημαντικό έργο που κατέλιπε ο μακαριστός Χρήστος Παππάς αναβίωσαν στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα της Μητρόπολης Αργυροκάστρου, του Δήμου Φοινίκης και της Εκκλησιαστικής Επιτροπής της κοινότητας Σωπικίου. Πλήθος πιστών παρακολούθησε τη θεία λειτουργία στον Ιερό Ναό του Αγίου Αθανασίου που τελέστηκε από τον Αρχιερέα Παντελή Μήτρο και τον ιερέα της ενορίας π. Κοσμά. Ανάμεσα στο εκκλησίασμα βρίσκονταν εκπρόσωποι της ελληνικής μειονότητας και άλλοι επίσημοι, κάτοικοι του χωριού όλων των ηλικιών αλλά και πολλοί επισκέπτες από τους γειτονικούς νομούς της Ηπείρου. Η φωτογραφία του ιερομάρτυρα δέσποζε τοποθετημένη σε τραπέζι και δύο κεριά ανάδευαν ζωντανή τη λάμψη της σεπτής μορφής του. Ακολούθως, όλοι μετέβησαν για την τέλεση του μνημοσύνου στον αδειανό τάφο, καθώς τα οστά του ήρωα ιερέα δεν κατέστη δυνατό να βρεθούν ποτέ, παρά τις πολύχρονες προσπάθειες των συγγενών του.

Μετά την επικράτηση του κομμουνιστικού καθεστώτος άρχισαν οι διώξεις εναντίον του ελληνικού στοιχείου, με σκοπό να επιτευχθεί η πλήρης εξαφάνιση της ελληνικής μειονότητας στη Βόρειο Ηπειρο! Στο πλαίσιο αυτού του «πογκρόμ» συμπεριλαμβανόταν και η καταδίκη από το δικαστήριο του Αργυροκάστρου 19 Ελλήνων Βορειοηπειρωτών οι οποίοι κατηγορήθηκαν δολίως ως συνεργάτες των ελληνικών υπηρεσιών και ως υπονομευτές της Λαϊκής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Αλβανίας! Ανάμεσα στα θύματα των κομμουνιστών ήταν άλλοι δύο ιερείς, πλην του παπα-Χρήστου: ο π. Θεόδωρος Ρέτζιος από το χωριό Δίβρη και ο π. Ιωάννης Ντάσης από την Τσούκα. Ασφαλώς, σε αυτούς θα έπρεπε να προστεθούν -και να μη σβηστούν ποτέ από την εθνική μας μνήμη- και άλλες σημαντικές μορφές, όπως ο Αριστοτέλης Χαρμπάτσης από τη Δίβρη, ο Σωτήρης Σκεύης από τα Καλύβια και ο Νάσιο Πάντος (γαμπρός του π. Χρήστου) από το Σωπίκι, οι οποίοι χαρακτηρίστηκαν πρωτεργάτες του «κινήματος» και καταδικάστηκαν σε θάνατο.

Το μαρτύριό τους όμως συνεχίστηκε και μετά θάνατον, αφού τα οστά τους δεν βρέθηκαν ποτέ. Ευτυχώς όμως υπήρξαν και μερικοί που επέδειξαν ακόμα μεγαλύτερες αντοχές και έμειναν αλώβητοι από τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης στις φυλακές του Αργυροκάστρου και του Μπουρέλι. Αυτοί μπόρεσαν να ξανασμίξουν με τις οικογένειές τους και σιγά σιγά να γιατρέψουν -με τη βοήθεια του Θεού- τις πληγές σε σώμα και ψυχή. Ο εγγονός του μακαριστού παπα-Χρήστου, π. Κοσμάς, παίρνοντας με τη σειρά του τον λόγο ευχαρίστησε ταπεινά όσους με την παρουσία τους τίμησαν τη μνήμη του π. Χρήστου, τον Μιχάλη Τζάμο, συγγραφέα του βιβλίου «Ο παπα-Χρήστος Παππάς από το Σωπίκι», όπως επίσης την Ιερά Μητρόπολη και την Εκκλησιαστική Επιτροπή του Αγίου Αθανασίου.

Αγ. Αθανάσιος

Το χωριό Σωπίκι βρίσκεται σε υψόμετρο 130 μ. και απέχει περίπου 13 χιλιόμετρα από τους Αγίους Σαράντα. Η Εκκλησία του Αγίου Αθανασίου στο χωριό υπολογίζεται ότι χτίστηκε περίπου τον 12ο αιώνα, ενώ και η Εκκλησία της Αγίας Τριάδος θεωρείται μνημείο υψηλής αρχιτεκτονικής και εκκλησιαστικής τέχνης. Οι Σωπικιώτες συμμετείχαν σε όλες τις εξεγέρσεις κατά των Οθωμανών τον 18ο, τον 19ο αλλά και στις αρχές του 20ού αιώνα. Κατά το σχολικό έτος 1898-1899 λειτούργησε εκεί σχολείο, στο οποίο η διδασκαλία γινόταν στην ελληνική γλώσσα και ο αριθμός των μαθητών του έφτανε τους 60. Το σχολείο παρέμεινε με τη μορφή αυτή έως το 1924, όταν επιβλήθηκε η υποχρεωτική -έως σήμερα- χρήση της αλβανικής γλώσσας. Οι ελληνικές οικογένειες του χωριού μετά το 1945 πλήρωσαν βαρύ το τίμημα της κομμουνιστικής θηριωδίας.

«ΟΥΤΕ ΜΙΑ ΣΥΓΓΝΩΜΗ!»

Στη συνέχεια έγινε η παρουσίαση του βιβλίου «Ο παπα-Χρήστος Παππάς από το Σωπίκι» του καταγόμενου από το Σωπίκι Μιχάλη Τζάμου. Η πιο συγκλονιστική όμως στιγμή ήταν όταν ο γιος του παπα-Χρήστου, ο 83χρονος σήμερα Θανάσης Παππάς, άρχισε να αναφέρεται με γλαφυρό τρόπο στις λίγες συναντήσεις που είχε με τον φυλακισμένο πατέρα του. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκάλεσε η ομιλία της εκπαιδευτικού Ιουλιέττας Τζαφέρη, η οποία αναφέρθηκε στο παράπονο σύσσωμης της ομογένειας: «Δεν ακούστηκε ποτέ και από κανέναν κάποια συγγνώμη!» Η κυρία Τζαφέρη αναφέρθηκε στην πνευματικότητα και την ιερατική δράση του παπα-Χρήστου, στις κατηγορίες που του απαγγέλθηκαν, καθώς και στις απολύτως άδικες ποινές με τις οποίες καταδικάστηκαν ο παπα-Χρήστος και άλλοι 18 Ελληνες της ομογένειας από το δικαστήριο του Αργυροκάστρου το 1946.

Από την Εφημερίδα Ορθόδοξη Αλήθεια