21+1 ερωταποκρίσεις για την προστασία από τον κορονοϊό

Οι μύθοι και οι αλήθειες για τη νέα απειλή! Οι αναλυτικές οδηγίες του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας

Ποια είναι τα ενδεδειγμένα μέτρα προφύλαξης από τον νέο κορονοϊό; Πώς μεταδίδεται και ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο; Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) εξέδωσε αναλυτικές οδηγίες για την αντιμετώπιση του κορονοϊού, καταρρίπτοντας τους «μύθους» που άρχισαν ήδη να κυκλοφορούν και «δηλητηριάζουν» τους πολίτες. 

Ο ΕΟΔΥ είναι σαφής στις οδηγίες του, σημειώνοντας με νόημα ότι όποιος πάσχει από ήπια συμπτώματα αναπνευστικής λοίμωξης και δεν έχει ταξιδέψει στην Κίνα καλό είναι να παραμείνει σπίτι του ως την ανάρρωση. Ωστόσο, όταν υπάρχουν περιπτώσεις πυρετού, βήχα και δυσκολίας στην αναπνοή τότε θα πρέπει να αναζητείται η ιατρική βοήθεια.

1 Τι είναι οι κορονoϊοί;
Οι κορονoϊοί είναι μια μεγάλη οικογένεια ιών που μπορεί να προκαλέσουν νόσο τόσο στα ζώα όσο και στον άνθρωπο. Εάν ένα άτομο μολυνθεί από τον ιό, μπορεί να εμφανίσει συμπτώματα τα οποία ποικίλλουν. Από ήπια, όπως αυτά του κοινού κρυολογήματος, έως και πολύ σοβαρά.

2 Τι είναι ο νέος κορονοϊός;
O νέος κορονoϊός (Covid-19) αποτελεί ένα καινούριο στέλεχος κορονoϊού, που δεν είχε ανιχνευθεί πριν από την πρόσφατη επιδημία στην περιοχή Γιουχάν της Κίνας τον Δεκέμβριο του 2019.

3 Ο καινούργιος κορονοϊός έχει σχέση με τον ιό SARS;
Καμία σχέση. Μπορεί ο κορονοϊός να ανήκει στην ίδια οικογένεια των ιών που προκαλούν δυνητικά σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο, αλλά είναι δύο διαφορετικοί ιοί.

4Πόσο επικίνδυνος είναι ο νέος κορονοϊός Covid-19;
Οπως και με τις άλλες αναπνευστικές λοιμώξεις, η λοίμωξη από τον νέο κορονοϊό μπορεί να προκαλέσει ήπια συμπτώματα, όπως καταρροή, πονόλαιμο, πυρετό και βήχα. Ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να εμφανίσουν σοβαρές εκδηλώσεις, όπως πνευμονία ή δυσκολία στην αναπνοή. Σπάνια μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο. Ηλικιωμένοι και άτομα με υποκείμενα νοσήματα (όπως σακχαρώδης διαβήτης και καρδιαγγειακά νοσήματα) είναι περισσότερο ευάλωτοι στην εμφάνιση σοβαρής νόσου.

5 Μπορεί να μεταδοθεί ο νέος κορονοϊός από ζώο σε άνθρωπο;
Αυτό δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο, γιατί δεν έχει εντοπιστεί ακόμα η πηγή προέλευσής του στα ζώα. Φυσικά αυτό δεν σημαίνει ότι ο ιός μεταδίδεται από οποιοδήποτε ζώο ή το κατοικίδιό σας. Το πιο πιθανό είναι ότι η μετάδοση στον άνθρωπο προήλθε από κάποιο ζώο σε αγορά ζωντανών ζώων στην Κίνα. Για να προστατεύσετε τον εαυτό σας, αποφύγετε την άμεση επαφή με ζωντανά ζώα ή με επιφάνειες που έχουν έρθει σε επαφή με ζώα. Επίσης θα πρέπει να αποφεύγετε την κατανάλωση ωμών ή ατελώς μαγειρεμένων ζωικών προϊόντων. Κατά τη διαχείριση ωμού κρέατος, γάλακτος και ζωικών εντοσθίων θα πρέπει να λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα, όπως ορίζονται από τους κανόνες ασφαλούς διαχείρισης τροφίμων, προκειμένου να αποφεύγεται η επιμόλυνση.

6 Μπορώ να κολλήσω από το κατοικίδιό μου;
Οχι. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν στοιχεία ότι τα ζώα συντροφιάς ή κατοικίδια, όπως είναι οι γάτες και οι σκύλοι, μεταδίδουν τον Covid-19.

7 Μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο;
Ναι. Συνήθως κατόπιν στενής επαφής με ασθενή μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον ή σε χώρο παροχής φροντίδας υγείας.

8 Υπάρχουν περιορισμοί στα ταξίδια λόγω κορονοϊού;
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, δεν υπάρχουν περιορισμοί προς το παρόν σε σχέση με ταξίδια ή συστάσεις για έλεγχο στις πύλες εισόδου.

9 Εάν έχω ταξιδέψει πρόσφατα σε μια χώρα με κρούσμα κορονοϊού, τι κάνω επιστρέφοντας στην Ελλάδα;
Πρέπει να παρακολουθήσετε την υγεία σας για 14 ημέρες. Αν εμφανίσετε συμπτώματα -πυρετό ή άλλα συμπτώματα από το αναπνευστικό, όπως δυσκολία στην αναπνοή, βήχα- 14 ημέρες μετά την επιστροφή σας, να παραμείνετε στο σπίτι και να αναζητήσετε άμεσα ιατρική φροντίδα αναφέροντας το πρόσφατο ταξίδι σας ή να επικοινωνήσετε με τον ΕΟΔΥ ή τις εγγύτερες ιατρικές υπηρεσίες. Καθώς η επιδημία εξελίσσεται, οι οδηγίες ενδέχεται να τροποποιηθούν. Συνιστάται σε όλους τους ταξιδιώτες πριν και μετά το ταξίδι να ενημερώνονται από τον ΕΟΔΥ για την εξέλιξη της νόσου και τα απαραίτητα μέτρα προφύλαξης.

10 Τι εννοούμε όταν λέμε «ύποπτο κρούσμα»;
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων, ως τώρα ύποπτο κρούσμα θεωρείται ο ασθενής με οξεία λοίμωξη του αναπνευστικού και τουλάχιστον ένα επιδημιολογικό κριτήριο εντός των τελευταίων 14 ημερών πριν από τα συμπτώματα (στενή επαφή με πιθανό ή επιβεβαιωμένο κρούσμα κορονοϊού ή ιστορικό ταξιδιού σε χώρα με συνεχιζόμενη μετάδοση κορονοϊού ή εργασία/επίσκεψη σε δομή παροχής φροντίδας υγείας με ασθενείς νοσούντες). Κάθε ύποπτο κρούσμα πρέπει να υποβάλλεται αμέσως σε εργαστηριακό έλεγχο, που διενεργείται μόνο στα ορισθέντα «νοσοκομεία αναφοράς».

11 Θα πρέπει να φοράω μάσκα;
Η χρήση ιατρικής μάσκας μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο της εξάπλωσης ορισμένων αναπνευστικών νοσημάτων. Ωστόσο, από μόνη της δεν διασφαλίζει πλήρη προστασία και θα πρέπει να συνδυάζεται με τη λήψη και άλλων προστατευτικών μέτρων, όπως είναι η σωστή υγιεινή των χεριών και η αποφυγή στενών επαφών. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η χρήση μάσκας συνιστάται σε άτομα που εμφανίζουν αναπνευστικά συμπτώματα -βήχα ή φτέρνισμα- ή σε ασθενείς με ήπια συμπτώματα και υποψία λοίμωξης με Covid-19 ή σε άτομα που φροντίζουν ασθενείς για τους οποίους υπάρχει η υποψία λοίμωξης. Η υποψία λοίμωξης με Covid-19 σχετίζεται με πρόσφατο ταξίδι στην Κίνα (ή άλλη χώρα όπου υπάρχουν θύματα) ή με στενή επαφή με άτομο που εμφανίζει αναπνευστικά συμπτώματα και έχει ταξιδέψει πρόσφατα στην Κίνα ή σε άλλες ύποπτες χώρες.

12 Ποιος μπορεί να μολυνθεί από τον ιό;
Οι άνθρωποι που ζουν ή ταξιδεύουν σε περιοχή όπου κυκλοφορεί ο ιός Covid-19 ενδέχεται να διατρέχουν κίνδυνο μόλυνσης. Μέχρι στιγμής η κυκλοφορία του Covid-19 εντοπίζεται στην Κίνα, όπου καταγράφονται τα περισσότερα περιστατικά. Τα περιστατικά λοιμώξεων από τον Covid-19 που εμφανίστηκαν σε άλλες χώρες αφορούσαν είτε άτομα με πρόσφατο ταξίδι στην Κίνα είτε άτομα που ζούσαν, συνεργάζονταν στενά ή παρείχαν φροντίδα υγείας σε ταξιδιώτες από την Κίνα, που στη συνέχεια διαγνώστηκαν με λοίμωξη από 2019-nCoV. Οι επαγγελματίες υγείας που έρχονται σε επαφή με ασθενείς με Covid-19 βρίσκονται σε υψηλότερο κίνδυνο μετάδοσης και θα πρέπει να λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα προστατευτικά μέτρα πρόληψης και ελέγχου λοιμώξεων.

13 Ποιος βρίσκεται σε κίνδυνο εμφάνισης σοβαρής νόσου;
Ηλικιωμένοι και άτομα με υποκείμενα νοσήματα, όπως είναι ο σακχαρώδης διαβήτης και τα καρδιαγγειακά νοσήματα, βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης σοβαρής νόσου.

14 Πώς μεταδίδεται ο ιός;
Ο Covid-19 μεταδίδεται κυρίως μέσω της επαφής με ασθενή, μέσω σταγονιδίων τα οποία παράγονται όταν ο ασθενής βήχει ή φτερνίζεται ή μέσω σταγονιδίων από τη σίελο ή από τη ρινική κοιλότητα. Για την αποφυγή μετάδοσης είναι πολύ σημαντική η εφαρμογή μέτρων ατομικής υγιεινής. Για παράδειγμα, καλύψτε το στόμα σας και τη μύτη σας με ιατρική μάσκα, μαντίλι, το μανίκι σας ή τον λυγισμένο αγκώνα σας όταν βήχετε ή φτερνίζεστε. Πετάξτε αμέσως το μαντίλι σε κλειστό κάδο. Πλένετε τακτικά τα χέρια σας με σαπούνι και νερό ή με αλκοολούχο διάλυμα.

15 Πόσο καιρό επιβιώνει ο ιός στις επιφάνειες;
Δεν είναι γνωστό πόσο χρονικό διάστημα ο Covid-19 μπορεί να επιβιώσει στις επιφάνειες, ωστόσο σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα μπορεί να επιβιώσει μερικές ώρες. Η χρήση απλών αντισηπτικών διαλυμάτων είναι αρκετή για την καταστροφή του ιού στις επιφάνειες.

16 Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στα συμπτώματα που προκαλούν ο Covid-19, ο ιός της γρίπης και το κοινό κρυολόγημα;
Τα άτομα που νοσούν από Covid-19, ιό της γρίπης ή ιούς που προκαλούν το κοινό κρυολόγημα συνήθως αναπτύσσουν αναπνευστικά συμπτώματα, όπως είναι ο πυρετός, ο βήχας και η καταρροή. Διαφορετικοί ιοί μπορεί να προκαλέσουν παρόμοια συμπτώματα. Λόγω των ομοιοτήτων των συμπτωμάτων, η διάγνωση της νόσου γίνεται μόνο μέσω εργαστηριακών εξετάσεων, οπότε μόνο μέσω ιατρικών εξετάσεων μπορεί να πιστοποιηθεί εάν κάποιος νοσεί ή όχι από τον κορονοϊό.

17 Ποιος είναι ο χρόνος επώασης;
Ο χρόνος επώασης ενός ιού είναι το χρονικό διάστημα ανάμεσα στη μόλυνση από τον ιό και την έναρξη εμφάνισης συμπτωμάτων. Με βάση τα διαθέσιμα δεδομένα, ο χρόνος επώασης του Covid-19 υπολογίζεται σε 2-11 ημέρες, με ανώτατο όριο τις 14 ημέρες, λαμβάνοντας υπόψη και τις διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με άλλους κορονοϊούς, όπως είναι ο MERS-CoV και ο SARS-CoV.

18 Ο κορονοϊός μεταδίδεται από άτομο που δεν εμφανίζει συμπτώματα;
Με βάση πρόσφατες αναφορές, η μετάδοση είναι πιθανή από άτομα που έχουν μολυνθεί από τον ιό, αλλά δεν εμφανίζουν ακόμα σοβαρά συμπτώματα. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με τα ως τώρα δεδομένα, υπεύθυνα για την εξάπλωση του ιού είναι κυρίως τα άτομα που εμφανίζουν συμπτώματα.

19 Είναι ασφαλές να λαμβάνουμε δέματα από την Κίνα ή από άλλες περιοχές με συνεχιζόμενη κυκλοφορία του ιού;
Ναι, είναι ασφαλές. Σύμφωνα με προηγούμενες μελέτες, αυτού του είδους οι ιοί δεν επιβιώνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα σε αντικείμενα.

20 Είναι τα αντιβιοτικά αποτελεσματικά στην πρόληψη και στον έλεγχο της εξάπλωσης του Covid-19;
Οχι, τα αντιβιοτικά δεν δρουν κατά των ιών.

21Υπάρχουν συγκεκριμένα φάρμακα για τον κορονοϊό;
Οχι. Τα άτομα που εμφανίζουν ήπια συμπτώματα θα πρέπει να λαμβάνουν μέτρα ανακούφισης των συμπτωμάτων. Ατομα με σοβαρή συμπτωματολογία χρειάζονται περαιτέρω υποστηρικτική φροντίδα.

----

Προφύλαξη με πλύσιμο χεριών και απόσταση ασφαλείας από «υπόπτους»

Υπάρχουν πολλοί τρόποι προφύλαξης και ο βασικότερος είναι το τακτικό πλύσιμο των χεριών με αλκοολούχο διάλυμα ή νερό και σαπούνι. Γιατί με τον παραπάνω τρόπο πλυσίματος ο κορονοϊός σκοτώνεται ακόμα κι αν βρίσκεται στα χέρια μας.

• Επίσης πρέπει να διατηρούμε αποστάσεις τουλάχιστον ενός μέτρου από τους άλλους ανθρώπους, ιδιαίτερα από ανθρώπους που βήχουν, φτερνίζονται ή έχουν πυρετό. Οταν κάποιος νοσεί με λοίμωξη του αναπνευστικού, όπως Covid-19, βήχει ή φτερνίζεται, παράγει μικροσταγονίδια τα οποία περιέχουν τον ιό. Εάν είστε πολύ κοντά, μπορεί να εισπνεύσετε τον ιό. Αποφύγετε να αγγίζετε τη μύτη, το στόμα και τα μάτια σας.

• Εάν έχετε πυρετό, βήχα ή δυσκολία στην αναπνοή, αναζητήστε άμεσα ιατρική βοήθεια. Ενημερώστε τον θεράποντα ιατρό σας, εάν έχετε ταξιδέψει στην Κίνα ή εάν έχετε έρθει σε επαφή με άτομα από την Κίνα ή με άτομα που έχουν επιστρέψει από πρόσφατο ταξίδι στην Κίνα, τα οποία παρουσιάζουν αναπνευστικά συμπτώματα. Η εμφάνιση αναπνευστικών συμπτωμάτων μαζί με πυρετό μπορεί να οφείλεται σε διάφορες αιτίες και αναλόγως του ιστορικού ταξιδιού σας και των συνθηκών ο Covid-19 μπορεί να είναι μία από αυτές.

• Εάν έχετε ήπια συμπτώματα αναπνευστικής λοίμωξης και δεν έχετε ταξιδέψει στην Κίνα, μείνετε σπίτι ως την ανάρρωσή σας τηρώντας όλους τους κανόνες προσωπικής υγιεινής.