Μηλαπίδης στο Dnews: «Δεν προβλέπεται καμία μεταβολή των ορίων συνταξιοδότησης κατά την επόμενη τριετία»

Καμία μεταβολή στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης δεν θα υπάρξει για την επόμενη τριετία διαβεβαιώνει ο Γενικός Γραμματέας Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νίκος Μηλαπίδης σε συνέντευξη του στο Dnews.

Όπως μας εξηγεί από το 2024 και μετά τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης ανακαθορίζονται ανά τριετία, με βάση τη μεταβολή του προσδόκιμου της επιβίωσης του πληθυσμού με σημείο αναφοράς την ηλικία των 65 ετών. Λόγω όμως του ότι κατά την προηγούμενη περίοδο αναφοράς η μεταβολή του προσδόκιμου της επιβίωσης στα 65 ήταν πολύ μικρή, δεν προβλέπεται

καμία μεταβολή των ορίων συνταξιοδότησης κατά την επόμενη τριετία.

1. Ποιοι συνταξιούχοι αναμένεται να δουν αύξηση στις συντάξεις τους από το 2024 και που θα κυμανθεί το ύψος της αύξησης αυτής;

Οι αυξήσεις -που υπενθυμίζω οτι βλέπουν οι συνταξιούχοι μετά από 12 χρόνια- πραγματοποιούνται γιατί η οικονομία μας αναπτύσσεται. Η ετήσια αύξηση των συντάξεων είναι άρρητα συνδεδεμένη με την απόδοση της οικονομίας καθώς ισούται με το ημιάθροισμα του πληθωρισμού και της πραγματικής ανάπτυξης.

Όσο λοιπόν η οικονομία αναπτύσσεται σταθερά με βιώσιμο τρόπο, οι συνταξιούχοι μπορούν να υπολογίζουν σε αυξήσεις στις συντάξεις τους. Το 2023 αυξήθηκαν οι συντάξεις κατά 7,75%. Το 2024 θα δοθούν νέες αυξήσεις στις συντάξεις περίπου 3%. Συνολικά δηλαδή μέσα σε δυο χρόνια η κυβέρνηση θα έχει αυξήσει τις συντάξεις πάνω από 10%.

Να σημειώσουμε, ότι η αύξηση του 2024 θα καταβληθεί πριν τις γιορτές σε περίπου 1.700.000 συνταξιούχους με τις συντάξεις του Ιανουαρίου οι οποίες προκαταβάλονται το Δεκέμβριο του φετινού έτους.

2. Θα ήθελα να σας ρωτήσω και για το επίδομα προσωπικής διαφοράς. Αυτή έκτακτη εισφορά δίνεται για δεύτερη φορά μέσα στο 2023 και θα ήθελα να ρωτήσω πόσους συνταξιούχους αφορά και πότε θα δοθεί;

Η συγκεκριμένη έκτακτη παροχή που δίνεται όντως για 2η φορά εφάπαξ εντός του 2023, παρέχεται γιατί υπάρχει ο απαιτούμενος δημοσιονομικός χώρος. Αποτελεί μία δέσμευση του ΠΘ χωρίς σε καμία περίπτωση να τίθεται εν αμφιβόλω η δημοσιονομική σταθερότητα της χώρας, η οποία αποτελεί τη βασική προϋπόθεση για την ανθεκτικότητα της οικονομίας και τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού.

Επειδή λοιπόν κάποιοι συνταξιούχοι δεν θα δουν αύξηση στην σύνταξή τους εξαιτίας προσωπικής διαφοράς, η κυβέρνηση θα προχωρήσει, για δεύτερη φορά εντός του 2023, στην καταβολή έκτακτης ενίσχυσης στη συγκεκριμένη κοινωνική ομάδα. Σκοπός είναι η ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος και αυτής της κοινωνικής ομάδας, καθώς το εισόδημα της δεν αναπροσαρμόζεται με κάποιο άλλο τρόπο ενώ, ο πληθωρισμός παραμένει σημαντικός, αν και βαίνει μειούμενος.

Για την ακρίβεια, συνταξιούχοι με μηνιαία σύνταξη έως 700 ευρώ θα λάβουν επίδομα 200 ευρώ, όσων η μηνιαία σύνταξη είναι μεταξύ 700 ευρώ και 1.100 ευρώ θα λάβουν επίδομα 150 ευρώ, ενώ όσοι λαμβάνουν σύνταξη μεταξύ 1.100 ευρώ και 1.600 ευρώ θα λάβουν επίδομα 100 ευρώ. Την έκτακτη ενίσχυση δε θα λάβουν όσοι λαμβάνουν σύνταξη μεγαλύτερη των 1600 ευρώ και όσοι έχουν προσωπική διαφορά χαμηλότερη των 10 ευρώ. Από τη συγκεκριμένη ενίσχυση θα επωφεληθούν περίπου 743.000 συνταξιούχοι.

3. Έχει ανακοινωθεί από την κυβέρνηση πως το επερχόμενο νομοσχέδιο συμπεριλαμβάνει και την επέκταση του επιδόματος μητρότητας στις αγρότισσες και αυτοαπασχολούμενες. Ποιο θα είναι το ακριβές διάστημα κατά το οποίο θα δικαιούνται το επίδομα οι μητέρες;

Η κυβέρνηση, ήδη από την προηγούμενη τετραετία, ανέλαβε πρωτοβουλίες για τη στήριξη της οικογένειας και την εξίσωση των παροχών μητρότητας για όλες τις ασφαλισμένες, με μέτρα όπως η χρονική επέκταση της προστασίας της μητρότητας για τις μισθωτές του ιδιωτικού τομέα από τους έξι στους εννέα μήνες, σε αναλογία με εργαζόμενες μητέρες στο Δημόσιο.

Πλέον, με τη νέα ρύθμιση, από το νέο έτος, οι μη μισθωτές μητέρες θα λαμβάνουν το επίδομα μητρότητας ύψους 780 ευρώ μηνιαίως για διάρκεια 9 μηνών. Επιπλέον, δίνεται η δυνατότητα στη μητέρα να μεταβιβάσει έως επτά μήνες το δικαίωμά της στον πατέρα.

Με άλλη διάταξη του νομοσχεδίου, καλύπτονται και μισθωτές ασφαλισμένες, οι οποίες, έως σήμερα, αποκλείονταν, λόγω διαφορετικών κανόνων των πρώην Ταμείων τους (π.χ. ασφαλισμένες του π. ΤΑΥΤΕΚΩ και του ΕΔΟΕΑΠ και έμμισθες ασφαλισμένες του π. ΕΤΑΑ).

Η ελληνική πολιτεία μετά από χρόνια αντιμετωπίζει ισότιμα τις εργαζόμενες μητέρες όπου και αν αυτές απασχολούνται. Αναγνωρίζοντας το σύνθετο ρόλο της γυναίκας στη σύγχρονη εποχή. Σκοπός μας είναι να συνεχίσουμε στην ίδια κατεύθυνση και στο μέλλον ούτως ώστε, να διασφαλίσουμε την απρόσκοπτη συμμέτοχη των γυναικών στην αγορά εργασίας και ταυτόχρονα να στηρίξουμε τη δημιουργία νέων οικογενειών.

4. Πως αναπροσαρμόζεται το νομοθετικό πλαίσιο που αφορά το καθεστώς των εργαζόμενων συνταξιούχων; Είναι η δεύτερη φορά μέσα στα τελευταία τέσσερα χρόνια που η κυβέρνηση προβαίνει σε αλλαγές.

Στην Ελλάδα ένας εργαζόμενος συνταξιούχος είτε απασχολείται μια ώρα το μήνα, είτε 25 μέρες το μήνα, υφίσταται μείωση της τάξεως του 30% στη σύνταξη του. Το ποσοστό παρακράτησης, μάλιστα, επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ ήταν 60% προτού μειωθεί στο 30% κατά τη διακυβέρνηση της προηγούμενης τετραετίας.

Μέσα στο 2024, με γνώμονα αφενός τη δικαιότερη αντιμετώπιση των απασχολούμενων συνταξιούχων και αφετέρου την ενίσχυση της νόμιμης απασχόλησης, καταργείται η κατά 30% μείωση της σύνταξης, κύριας και επικουρικής, καταβάλλεται, πλέον, ακέραιη η σύνταξη ενώ, θεσπίζεται πόρος μη ανταποδοτικού χαρακτήρα υπέρ του e-ΕΦΚΑ (10% επί των ασφαλιστέων αποδοχών για τους μισθωτούς, 50% επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κλάσης για κύρια σύνταξη για αυτοαπασχολούμενους και αγρότες). Ο πόρος δεν θα μπορεί να ξεπερνά το 12πλάσιο της εθνικής σύνταξης (413,76*12=4965,12).

Η συντριπτική πλειονότητα των εργαζόμενων συνταξιούχων και ειδικά οι χαμηλοσυνταξιούχοι που θα επιλέξουν να εργαστούν, θα έχουν άμεσο οικονομικό όφελος. Π.χ. ένας συνταξιούχος που εργάζεται και δικαιούται σύνταξη ύψους €1.200, αντιμετωπίζει σήμερα παρακράτηση ύψους €360 βάσει του ισχύοντος καθεστώτος.

Εάν αυτός ο συνταξιούχος εργάζεται ως μισθωτός, με μικτό μηνιαίο μισθό €780, θα λαμβάνει ολόκληρη τη σύνταξή του και η παρακράτηση ύψους €360 αντικαθίσταται από μη ανταποδοτικό πόρο ύψους 78€. Ο απασχολούμενος συνταξιούχος θα δει μηνιαίο όφελος 282€.

5. Πάρα το γεγονός ότι, κατά κοινή ομολογία, πρόκειται για ένα θεσμό λίγο έως πολύ άγνωστο στα ελληνικά νοικοκυριά, ένα πολύ μεγάλο μέρος του νομοσχεδίου, αν όχι το μεγαλύτερο, αφορά την αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου που διέπει τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ). Γιατί συμβαίνει αυτό, και ποιος είναι ο στόχος του Υπουργείου;

Λίγοι γνωρίζουν ότι πέραν της υποχρεωτικής ασφάλισης υπάρχει και η δυνατότητα της προαιρετικής επαγγελματικής ασφάλισης. Τα ΤΕΑ δυστυχώς δεν είχαν την ανάπτυξη που θα επιθυμούσαμε. Βασικοί λόγοι πίσω από την αργή άνθηση του 2ου πυλώνα ασφάλισης ήταν τόσο η κατάσταση της οικονομίας, που είχε ως συνέπεια τη συρρίκνωση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, όσο και οι υψηλές ασφαλιστικές εισφορές του 1ου πυλώνα.

Την προηγούμενη τετραετία προχωρήσαμε σε μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 4,4 ποσοστιαίες μονάδες, δημιουργώντας το χώρο για την ανάπτυξη του θεσμού της συμπληρωματικής ασφάλισης. Συνεχίζοντας στη λογική ενός μακρόπνοου σχεδίου, με το παρόν νομοσχέδιο επιχειρούμε μια συνολική μεταρρύθμιση στην επαγγελματική ασφάλιση για την ενίσχυση των εισοδημάτων των μελλοντικών συνταξιούχων με συμπληρωματική παροχή, καλλιεργώντας παράλληλα την κουλτούρα συνταξιοδοτικής αποταμίευσης στους ασφαλισμένους.

Απλοποιούμε τις διαδικασίες σύστασης των ΤΕΑ, καθιερώνοντας τη δημιουργία ενός πρότυπου καταστατικού, και δίνοντας τη δυνατότητα ίδρυσης πολυεργοδοτικών ΤΕΑ μιας και η ραχοκοκαλιά της οικονομίας μας αποτελείται από πολλές και μικρές επιχειρήσεις. Ταυτόχρονα έχοντας ως στόχο την ενίσχυση της εμπιστοσύνης των ασφαλισμένων στο θεσμό, καθιερώνεται η θέσπιση κανόνων χρηστής διακυβέρνησης, για την επίτευξη καλύτερων αποδόσεων, και ανατίθεται η εποπτεία των ΤΕΑ στη Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία έχοντας την τεχνογνωσία θα διασφαλίσει την οργανωτική και επιχειρηματική επάρκεια τους.

Τέλος, προχωράμε στην αναμόρφωση του φορολογικού πλαισίου που διέπει την επαγγελματική ασφάλιση, κινητροδοτώντας την μακροχρόνια αποταμίευση μέσω των ΤΕΑ, διασφαλίζοντας υψηλότερες μελλοντικές συντάξεις καθώς και την αύξηση των επενδύσεων που θα έχουν σημαντικά πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα στο ΑΕΠ της οικονομίας μας.

6. Είναι το δημογραφικό η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει το ασφαλιστικό μας σύστημα; Τι μέτρα πρέπει να λάβουμε για τη μετρίαση των επιπτώσεων;

Το δημογραφικό είναι, πράγματι, η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει το ασφαλιστικό μας σύστημα -και όχι μόνο το δικό μας αλλά ολόκληρης της Ευρώπης-, καθώς ενώ από την μία έχουμε το πολύ ευχάριστο γεγονός της αύξησης του προσδόκιμου ζωής, από την άλλη έχουμε τη μείωση των γεννήσεων και τη μείωση του αριθμού των ατόμων παραγωγικών ηλικιών.
Αποτέλεσμα, δε, της δημογραφικής γήρανσης του πληθυσμού είναι ότι μπαίνουν λιγότερες εισφορές στο ασφαλιστικό σύστημα από όσο κοστίζουν συνολικά οι συντάξεις με αποτέλεσμα, ακόμα και σήμερα που το ασφαλιστικό μας σύστημα είναι βιώσιμο με 1 στα 2 ευρώ των συντάξεων να προέρχεται από τους φόρους μας. Σήμερα, μόλις το 50% των συντάξεων πληρώνεται από τις καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων, ενώ το υπόλοιπο 50% των καταβάλλεται από τον τακτικό προϋπολογισμό.

Τα μέτρα που πρέπει να λάβουμε για τη μετρίαση των επιπτώσεων του δημογραφικού στο ασφαλιστικό μας σύστημα κινούνται σε τέσσερις άξονες:

τη μείωση της έκθεσης του ασφαλιστικού μας συστήματος στον δημογραφικό κίνδυνο , την ενίσχυση της ενεργούς γήρανσης, την ανάπτυξη της οικονομίας μας και τη δημιουργία νέων καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας που θα αυξήσουν και τα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων από τις περισσότερες εισφορές και την διαμόρφωση πολιτικών στήριξης της γονεϊκότητας ώστε οι εργαζόμενοι γονείς να έχουν κίνητρα να αποκτήσουν παιδιά.
Είναι ένα πολυσύνθετο ζήτημα, το οποίο βρίσκεται στην κορυφή των προτεραιοτήτων της κυβέρνησης, η οποία εργάζεται και για τους τέσσερις ανωτέρω άξονες.

7. Πολλή συζήτηση για τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης έγινε πρόσφατα. Τι ισχύει τελικά;

Η Ελλάδα είναι από τις λίγες χώρες στην Ευρώπη που έχει υιοθετήσει με νόμο ότι τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης ανακαθορίζονται με την μεταβολή του προσδόκιμου ζωής του πληθυσμού της χώρας. Σύμφωνα με τον ισχύοντα λοιπόν νόμο 3863/2010 προβλέπεται ότι από το 2024 και μετά τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης ανακαθορίζονται ανά τριετία, με βάση τη μεταβολή του προσδόκιμου της επιβίωσης του πληθυσμού με σημείο αναφοράς την ηλικία των 65 ετών. Λόγω του ότι κατά την προηγούμενη περίοδο αναφοράς η μεταβολή του προσδόκιμου της επιβίωσης στα 65 ήταν πολύ μικρή, δεν προβλέπεται καμία μεταβολή των ορίων συνταξιοδότησης κατά την επόμενη τριετία.
Το γενικό όριο συνταξιοδότησης που ισχύει για την καταβολή πλήρους σύνταξης είναι τα 62 έτη αν ο ασφαλισμένος έχει 40 έτη εισφορών κοινωνικής ασφάλισης και 67 έτη ανεξαρτήτως ετών εισφορών, αν έχει καλύψει το απαιτούμενο ελάχιστο όριο (15 έτη ασφάλισης).