Politico: Οι Έλληνες είναι απογοητευμένοι από τον Μητσοτάκη, αλλά δεν έχουν τι να ψηφίσουν

Παρά τη συσσωρευμένη λαϊκή δυσαρέσκεια για σκάνδαλα, θεσμική αδυναμία και κοινωνική ανασφάλεια, η Νέα Δημοκρατία διατηρεί σαφές προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις - σε ένα πολιτικό τοπίο όπου οι πολίτες δηλώνουν απογοητευμένοι αλλά δεν βρίσκουν πειστική εναλλακτική.

Οι Έλληνες έχουν πολλούς λόγους να είναι εξοργισμένοι με τους κυβερνώντες, αλλά αισθάνονται πως δεν έχουν πού

Παρά τα σκάνδαλα που βρίσκονται... σε εκκρεμότητα - από τα Τέμπη έως τις υποκλοπές και την υπεξαίρεση κονδυλίων της ΕΕ - αλλά και τις μαζικές διαδηλώσεις του περασμένου Φλεβάρη που αποτύπωσαν τη λαϊκή δυσαρέσκεια, η Νέα Δημοκρατία παραμένει μπροστά στις δημοσκοπήσεις.

Το κόμμα του Κυριάκου Μητσοτάκη δείχνει να ξεπερνά τις πολιτικές καταιγίδες, διατηρώντας σταθερά περίπου το 30% της υποστήριξης, ενώ 11 μικρότερα κόμματα παραπαίουν πολύ πιο κάτω.

Το Poll of Polls του Politico παρουσιάζει μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα εικόνα καθώς συγκεντρώνει σε βάθος χρόνου τα ευρήματα όλων των έγκυρων δημοσκοπήσεων που έχουν δει το φως της δημοσιότητας: «Για να ενισχύσουμε τη στατιστική αξιοπιστία, επιδιώκουμε να συγχωνεύσουμε όλες τις καλά διεξαχθείσες δημοσκοπήσεις για ένα συγκεκριμένο ερώτημα σε μια ενιαία εκτίμηση του εθνικού πολιτικού κλίματος. Ο συνδυασμός του αποτελέσματος παράγει μια πιο αξιόπιστη εκτίμηση της πραγματικής κατάστασης της κοινής γνώμης, αμβλύνοντας τον αντίκτυπο των ακραίων αποτελεσμάτων και δείχνοντας πιο ξεκάθαρα τις τάσεις».

Η μία δημοσκόπηση μετά την άλλη αποκαλύπτει βαθιά δυσπιστία για τα πολιτικά κόμματα, τη δικαιοσύνη και τα μέσα ενημέρωσης στην Ελλάδα.

Όσον αφορά την έρευνα για τα Τέμπη, σχεδόν τρεις στους τέσσερις πολίτες πιστεύουν ότι «υπάρχει κυβερνητική προσπάθεια συγκάλυψης ευθυνών». Και μόνο τα γεγονότα της υπόθεσης - ότι σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα το 2023, δύο τρένα αφέθηκαν να κυκλοφορούν στην ίδια γραμμή για 12 λεπτά μέχρι να συγκρουστούν, σκοτώνοντας 57 ανθρώπους - τροφοδοτούν ένα αίσθημα ανασφάλειας, λένε οι πολίτες.

«Έχουμε ένα ρευστό πολιτικό περιβάλλον, ένα ολόκληρο σύστημα σε μετάβαση», δηλώνει στη Νεκταρία Σταμούλη ο Κώστας Ελευθερίου, επίκουρος καθηγητής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και συντονιστής πολιτικής ανάλυσης στο Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών ENA.

«Το κυρίαρχο κόμμα έχει αποσταθεροποιηθεί, ενώ η αντιπολίτευση από τα δεξιά ή τα αριστερά είναι εντελώς κατακερματισμένη. Οι πολιτικοί εκπρόσωποι θεωρούνται μέρος του προβλήματος και όσο αυτό συμβαίνει, ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας δεν ξέρει τι να ψηφίσει».

Η Νέα Δημοκρατία εξακολουθεί να βρίσκεται με άνεση στην κορυφή της κατάταξης. Αν οι εκλογές διεξάγονταν σήμερα, το κεντροδεξιό κόμμα θα έπαιρνε περίπου 29% των ψήφων - σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις - με τον νικητή των εκλογών να χρειάζεται περίπου 38% των ψήφων για να σχηματίσει κυβέρνηση πλειοψηφίας.

Η δεύτερη θέση είναι πολύ πιο αμφίρροπη: Αξιωματική αντιπολίτευση είναι πλέον το ΠΑΣΟΚ κι όχι ο ΣΥΡΙΖΑ - «το κόμμα που ο πρώην πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας οδήγησε στην εξουσία το 2015 μετά την κρίση χρέους που είδε τα παραδοσιακά κόμματα να καταρρέουν».

Ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ αμφισβητούνται αμφότερα από την υπερεθνικιστική Ελληνική Λύση και τη λαϊκιστική Πλέυση Ελευθερίας, που φαίνεται μάλιστα να εδραιώνει τα ποσοστά της. Αν και το 2023 μόλις και μετά βίας κατάφερε να εισέλθει στο κοινοβούλιο, η Πλέυση παρουσιάζεται σήμερα να ηγείται της εκστρατείας για απαντήσεις στην τραγωδία των Τεμπών.

Η Ζωή Κωνσταντοπούλου, η οποία ανήκε στο παρελθόν στον ΣΥΡΙΖΑ, είναι δικηγόρος ορισμένων από τις οικογένειες των θυμάτων κι «αποτελεί μαγνήτη για τους απογοητευμένους και αντισυμβατικούς ψηφοφόρους», σύμφωνα με τον Άγγελο Σεριάτο, επικεφαλής της εταιρείας ερευνών Prorata.

Στις περσινές εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ένας στους πέντε Έλληνες ψήφισε ακροδεξιά και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι τα κόμματα αυτά παραμένουν ισχυρά.

Παρόλα αυτά κι αυτός ο πολιτικός χώρος παραμένει διχασμένος. Τα κόμματα είναι νέα και εύθραυστα, στελεχώνονται από ανθρώπους με αιχμηρές προσωπικότητες και έχουν αδύναμη ηγεσία.

«Η υποστήριξη για τα κόμματα στα δεξιά της Νέας Δημοκρατίας εξακολουθεί να είναι κατακερματισμένη», δηλώνει ο Πέτρος Ιωαννίδης, πολιτικός αναλυτής της Aboutpeople, μιας ελληνικής εταιρείας δημοσκοπήσεων, σημειώνοντας ότι τα κόμματα «βασίζουν την απεύθυνσή τους στην σκληρή κριτική χωρίς να προσφέρουν όμως συγκεκριμένες προτάσεις διακυβέρνησης».

Ο Σεριάτος της Prorata εξηγεί πως αρκετοί παράγοντες λειτουργούν υπέρ της ακροδεξιάς - μεταξύ άλλων η αίσθηση ότι ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας αγωνίζεται να τα βγάλει πέρα, καθώς και η ευνοϊκή παγκόσμια προδιάθεση μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ.

Στην αριστερά, αρκετοί πολιτικοί ζήτησαν τη δημιουργία ενός μεγάλου συνασπισμού που θα μπορούσε να ανταγωνιστεί επί ίσοις όροις τη Νέα Δημοκρατία, κατά το πρότυπο του Νέου Λαϊκού Μετώπου της Γαλλίας. Αλλά η πιθανότητα συνεργασίας μεταξύ της αριστεράς και της κεντροαριστεράς παραμένει μικρή.

«Αυτό που ενώνει την αριστερά και την κεντροαριστερά είναι ένα μέτωπο κατά της Νέας Δημοκρατίας, αλλά αυτό από μόνο του δεν είναι ικανό να προσφέρει μια εναλλακτική λύση διακυβέρνησης», δηλώνει ο Ιωαννίδης.

Προς το παρόν, η αριστερά παραμένει κατακερματισμένη. Μόνο οι αποχωρήσαντες του ΣΥΡΙΖΑ έχουν ήδη σχηματίσει έξι κόμματα.

Κάποιοι εξακολουθούν να εξετάζουν το ενδεχόμενο επιστροφής του Αλέξη Τσίπρα - ο οποίος οδήγησε το κόμμα στην εξουσία πριν από μια δεκαετία, προτού αποχωρήσει το 2023 - αν και πολλοί εκτιμούν πως κουβαλάει πολύ μεγάλο βάρος. Ενώ ο Τσίπρας έχει εντείνει τις δημόσιες εμφανίσεις του τους τελευταίους μήνες, αξιωματούχοι του γραφείου του επιμένουν ότι δεν πρόκειται να επιστρέψει - τουλάχιστον πριν από τις επόμενες εκλογές.

Παρά το γεγονός ότι προηγείται στις δημοσκοπήσεις, η κυβέρνηση γνωρίζει καλά πως η επιβίωσή της στηρίζεται σε εύθραυστα θεμέλια. Με στόχο να αλλάξει τον τόνο, η Νέα Δημοκρατίας ανακοίνωσε πρόσφατα μια σειρά μέτρων οικονομικής στήριξης που της έδωσαν προσωρινή ώθηση.

Η εσωκομματική αντιπολίτευση πάντως καλά κρατεί: Στον Τύπο κυκλοφορούν συχνά λίστες με πρόσωπα που θα μπορούσαν να αναλάβουν αν ο Μητσοτάκης εκδιωχθεί. Ο νο.1 διεκδικητής φέρεται να είναι ο υπουργός Άμυνας Νίκος Δένδιας, αν κι ο ίδιος ο Μητσοτάκης προτιμά μάλλον τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Κωστή Χατζηδάκη.

Άλλοι πιθανοί υποψήφιοι είναι ο υπουργός Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης και ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης, ο οποίος προέρχεται από το ακροδεξιό ΛΑΟΣ.

Ο Μητσοτάκης πάντως έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι θα διεκδικήσει τρίτη θητεία.

Πρόσφατα απομάκρυνε τον προκάτοχό του Αντώνη Σαμαρά από τη Νέα Δημοκρατία, καθώς επέκρινε την ηγεσία του κόμματος για υπερβολικά κεντρώα στάση. Ωστόσο, η εσωτερική αντιπολίτευση αναγκάζει τον Μητσοτάκη να γείρει προς τα δεξιά, ενώ φήμες λένε ότι ο Σαμαράς μπορεί να σκέφτεται ένα νέο κόμμα.

«Ο Μητσοτάκης δεν μπορεί πλέον να πετύχει αυτό που έκανε μέχρι το 2023 - να κρατά μια ισορροπία μεταξύ δεξιάς συντηρητικής και κεντροδεξιάς φιλελεύθερης προσέγγισης», δηλώνει ο Ελευθερίου. «Όλα αυτά τα ζητήματα που θα μπορούσαν να κρυφτούν κάτω από το χαλί, έρχονται τώρα στην επιφάνεια - ποιότητα ζωής και κυρίως πληθωρισμός, ζητήματα που σχετίζονται με την κρατική πρόνοια και τις δημόσιες υποδομές, εμπιστοσύνη στους θεσμούς και κυρίως στη δικαιοσύνη. Υπάρχει η αίσθηση ότι το κράτος είναι απόν και δεν μπορεί να προσφέρει υπηρεσίες στους πολίτες του».

Με τις εκλογές να απέχουν πιθανότατα ακόμη δύο χρόνια και τα πάντα να παίζονται - ίσως δεν είναι τόσο δύσκολο για κάποιον να αξιοποιήσει τη δυσαρέσκεια και να κερδίσει ευρεία υποστήριξη.

«Το ερώτημα είναι αν ο φιλελύθερος πολιτικός χώρος έχει την ικανότητα να... πείσει τον κόσμο ότι τα πράγματα μπορούν να γίνουν διαφορετικά και πιο δίκαια».