Κόντρα με το «καλημέρα» στη συζήτηση του νομοσχεδίου για το επιτελικό κράτος – Φωνές από ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ

Με ένταση και συγκρούσεις ξεκίνησε η συζήτηση στην αρμόδια Κοινοβουλευτική Επιτροπή επί του νομοσχεδίου για το επιτελικό κράτος, με τη μεν κυβέρνηση να κάνει λόγο για «νέα σύγχρονη θεώρηση για το κράτος» και τον δε ΣΥΡΙΖΑ για υπερσυγκέντρωση εξουσιών και για πρωθυπουργικό κρατικό σύστημα.

«Η κυβέρνηση φέρνει ένα νομοσχέδιο το οποίο κατατείνει να δημιουργήσει ένα σύγχρονο εγχειρίδιο διακυβέρνησης», ανέφερε στην εισαγωγική του τοποθέτηση ο υπουργός Επικρατείας, Γιώργος Γεραπετρίτης, που παρουσίασε τους βασικούς

Η κυβέρνηση

Ως προς τις διατάξεις που αφορούν στη λειτουργία και την αρμοδιότητα της κυβέρνησης, ο κ. Γεραπετρίτης είπε ότι «η δημόσια πολιτική θα παράγεται από πάνω προς τα κάτω, με συνεκτικό σχέδιο επιχειρησιακής πολιτικής, που θα υλοποιείται από τα υπουργεία».

«Το υπουργικό συμβούλιο», είπε, «αποκαθίσταται ως όργανο συλλογικό, διαβουλευόμενο, από το οποίο θα εκπορεύεται η δημόσια πολιτική. Κάθε υπουργικό συμβούλιο θα έχει συγκεκριμένη ύλη να διαχειριστεί. Ιδίως το υπουργικό συμβούλιο του Δεκεμβρίου θα επεξεργάζεται το εγχειρίδιο του επόμενους έτους». Τίθεται, επίσης, σαφές χρονοδιάγραμμα, με διαδικασίες τυποποιημένες, ώστε να υπάρχει και λογοδοσία και διαφάνεια, σε όλη τη λειτουργία του υπουργικού συμβουλίου.

Για να υλοποιηθούν οι πολιτικές που θα παράγονται, θα υπάρξει διάκριση μεταξύ του πυλώνα της υπηρεσιακής και της πολιτικής διοίκησης. Όπως εξήγησε ο κ. Γεραπετρίτης, θα υπάρξει πολύ σαφής διαχωρισμός του πυλώνα πολιτικής και του πυλώνα υπηρεσιακής διοίκησης, με απολύτως ξεκάθαρους ρόλους και με τρόπο ώστε να μην επικυριαρχεί το πολιτικό πάνω στη διοίκηση. «Στόχος να διασφαλιστεί η συνέχεια του κράτους, με μια διοίκηση η οποία δεν θα εξαρτάται από την πολιτική διοίκηση, δεν θα υπηρετεί πολιτικές κατευθύνσεις και δεν θα ελέγχεται από πολιτικά κέντρα εξουσίας», είπε ο υπουργός Επικρατείας και διευκρίνισε ότι, στο πλαίσιο αυτό, ο πυλώνας πολιτικής εκκινεί από τους υπουργούς, τους αναπληρωτές υπουργούς, τους υφυπουργούς, τους γενικούς και ειδικούς γραμματείς, τους θεματικούς γραμματείς, και εκεί εξαντλείται η πολιτική διοίκηση. Ο δεύτερος πυλώνας είναι η υπηρεσιακή διοίκηση, στην οποία εντάσσονται πρόσωπα μη πολιτικά που έχουν ενταχθεί στη δημόσια διοίκηση μέσω των διαδικασιών που προβλέπονται από το Σύνταγμα, μέσω του ΑΣΕΠ.

Δημόσια Διοίκηση

«Δεν θα υπάρχει καμία οργανική εξάρτηση στη διοίκηση από την πολιτική ηγεσία. Στην οργανική αυτή της υπηρεσιακής διοίκησης θα προΐσταται υπηρεσιακός γενικός γραμματέας ο οποίος θα είναι πρόσωπο που προέρχεται από τη δημοσιοϋπαλληλία, θα έχει επιλεγεί μέσα από διαδικασίες ΑΣΕΠ», είπε ο Γιώργος Γεραπετρίτης και υπογράμμισε πως «ήταν παθογένεια η όσμωση που υπήρξε μέχρι σήμερα στη δημόσια διοίκηση και που οδήγησε και σε φαινόμενα πελατειακού χαρακτήρα και σε φαινόμενα αδιαφάνειας».

Με βασικό σκοπό την αποπολιτικοποίηση της διοικητικής λειτουργίας του κράτους, η κυβέρνηση προχωρά, είπε ο επισπεύδων υπουργός, στη θεμελιώδη αναβάθμιση του υπηρεσιακού διοικητικού γραμματέα, στον οποίο θα συγκεντρώνονται όλα τα κομμάτια που σχετίζονται με το προσωπικό του υπουργείου, όλα τα κομμάτια που έχουν να κάνουν με τα οικονομικά, αλλά και όλα εκείνα τα ζητήματα που σχετίζονται με το συντονισμό των δημοσίων πολιτικών του κάθε υπουργείου, μεταξύ των θεματικών γενικών γραμματέων.

«Στην πραγματικότητα, γίνεται μεταφορά διοικητικής ύλης, θα είναι η μεταφορά μιας ύλης υψηλής πολιτικής ευαισθησίας», είπε ο υπουργός και επισήμανε ότι οι διαγωνισμοί θα διεξάγονται στο επίπεδο του υπηρεσιακού γενικού γραμματέα, το προσωπικό θα εξελίσσεται μόνο με την παρακολούθηση του υπηρεσιακού διοικητικού γραμματέα. Εν κατακλείδι, όλα τα λειτουργικά ζητήματα ενός υπουργείου θα είναι αρμοδιότητα του υπηρεσιακού γενικού γραμματέα. «Στόχος να αφαιρεθούν εστίες διαφθοράς που πιθανώς ελλοχεύουν στα ζητήματα αυτά», είπε ο κ. Γεραπετρίτης.

«Για την αποπολιτικοποίηση της δημόσιας διοίκησης, η μεγάλη ύλη της δημόσιας διοίκησης θα πρέπει να εκτελείται από τους ίδιους τους δημοσίους υπαλλήλους. Κατά κανόνα, λοιπόν, όλες οι ατομικές διοικητικές πράξεις περιέρχονται, ως αρμοδιότητα, στο επίπεδο του γενικού διευθυντή της οικείας δημόσιας υπηρεσίας. Επίσης, θα αναβαθμιστεί η δημόσια διοίκηση καθώς της αποδίδεται μεγάλη εμπιστοσύνη γιατί εκεί θα παράγεται το διοικητικό έργο, με συγκεκριμένους χρόνους, για την εκτέλεση διοικητικών πράξεων, ενώ παρέχονται και κίνητρα στους γενικούς διευθυντές για να εκπληρούν τους στόχους εντός των τασσομένων προθεσμιών», δήλωσε ο υπουργός.

Ο κ. Γεραπετρίτης χαρακτήρισε σοβαρή μεταρρυθμιστική προσπάθεια ότι το 80% της ύλης μεταφέρεται στη διοικητική ιεραρχία. «Στον υπουργό και στην ιεραρχία παραμένει ο στρατηγικός σχεδιασμός των πολιτικών και η έκδοση των κανονιστικών πράξεων της διοίκησης, δηλαδή, των πράξεων που εκδίδονται μετά τη νομοθετική εξουσιοδότηση από τη Βουλή», είπε.

Καλή νομοθέτηση

Αναφορικά με το σύστημα νομοθέτησης, ο υπουργός είπε ότι με το νομοσχέδιο γίνεται σοβαρή προσπάθεια να υπάρξουν διαδικασίες τυποποιημένες στην παραγωγή νομοσχεδίων. Έτσι, πέρα από τους κανόνες καλής νομοθέτησης που προϊσχύουν, εισάγεται καινοτομία με τη δημιουργία μιας νέας δημόσιας αρχής, μιας γενικής γραμματείας η οποία θα είναι Γενική Γραμματεία Καλής Νομοθέτησης και Νομοτεχνικής. Η σκέψη είναι να αξιοποιούνται εξειδικευμένοι επιστήμονες. Στόχος η βελτιστοποίηση της νομοθέτησης.

Παρακολούθηση κυβερνητικού έργου

Το νέο σύστημα απαιτεί σύμπραξη των κεντρικών δομών της κυβέρνησης και των υπουργείων. Γι΄αυτό, όπως είπε ο υπουργός, εισάγεται νέο σύστημα παρακολούθησης του κυβερνητικού έργου και αυτό θα ανατεθεί στην Προεδρία της Κυβέρνησης. Οι υπουργοί και ολόκληρη η πολιτική ιεραρχία εξακολουθεί να έχει την πλήρη αρμοδιότητα στην παραγωγή των αναγκαίων κανόνων δικαίου και την υλοποίηση των αναγκαίων ενεργειών. Θα υπάρχει, όμως, κεντρικό ολοκληρωμένο σύστημα προηγμένης τεχνολογίας και σε αυτό θα εντάσσονται οι στόχοι, οι αναγκαίες δράσεις και τα χρονοδιαγράμματά τους. Με τον τρόπο αυτό, και ο πρωθυπουργός και οι καθ’ ύλην αρμόδιοι υπουργοί θα παρακολουθούν ποια είναι η εξέλιξη κάθε ύλης και έργου του υπουργείου. Θα υπάρχει και σύστημα έγκυρης προειδοποίησης για τυχόν καθυστερήσεις.

Διαφάνεια

Ο κ. Γεραπετρίτης επισήμανε εξάλλου ότι με το νομοσχέδιο εισάγεται η Ενιαία Αρχή Διαφάνειας που ενσωματώνει τους πολυδιάσπαρτους οργανισμούς ελέγχου. Η νέα Αρχή θα είναι ανεξάρτητη από την πολιτική ηγεσία και θα λειτουργεί στο πλαίσιο νέων δομών ηλεκτρονικού, κυρίως, ελέγχου. Θα ελέγχεται από τη Βουλή και θα παράγεται από τη Βουλή.

Σπίρτζης: Βάναυση παραβίαση του Κανονισμού της Βουλής

Ο ΣΥΡΙΖΑ, δια του Χρήστου Σπίρτζη, έθεσε και ζήτημα για την έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, την οποία χαρακτήρισε έκθεση με πολλές γκρίζες ζώνες και ελλιπέστατη ως προς τα οικονομικά αποτελέσματα των διατάξεων. Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ μίλησε μάλιστα για βάναυση παραβίαση του Κανονισμού της Βουλής και των κανόνων καλής νομοθέτησης.

Καστανίδης: Απουσία έκθεσης δημόσιας διαβούλευσης

Από την πλευρά του ΚΙΝΑΛ, ο Χάρης Καστανίδης αναφέρθηκε στην απουσία έκθεσης δημόσιας διαβούλευσης για ένα νομοσχέδιο που υποτίθεται εισάγει κανόνες καλής νομοθέτησης και τόνισε ότι παραβιάζεται διάταξη του Κανονισμού και του νόμου.

Ένταση και φωνές

Οι αντιρρήσεις, ωστόσο, από την αντιπολίτευση συνεχίστηκαν, με την ένταση να ανεβαίνει μεταξύ του Χρήστου Σπίρτζη, του υπουργού Επικρατείας, του Παύλου Πολάκη και του Μάξιμου Χαρακόπουλου.

ΣΠΙΡΤΖΗΣ: Δεν συμφωνούμε με τη σύντμηση χρόνου όταν δεν υπάρχει διαβούλευση.
ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Θα ήθελα κι εγώ να έχουμε εκτενή χρόνο αλλά είναι ζήτημα σοβαρό. Πρέπει το Υπουργικό Συμβούλιο Σεπτεμβρίου να έχει τη συγκεκριμένη ύλη τον Σεπτέμβριο.
ΠΟΛΑΚΗΣ: Αφού το φέρνετε με την κανονική διαδικασία.
ΧΑΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Η ίδια διαδικασία έχει ακολουθηθεί και στο παρελθόν. Υπάρχουν κι άλλα νομοσχέδια στα οποία συντμήθηκαν χρόνοι. Μου το επιβεβαιώνουν οι υπηρεσίες.
Θέλετε να το φέρει με κατεπείγουσα διαδικασία;
ΠΟΛΑΚΗΣ: Παραβιάζετε τον κανονισμό με διασταλτική ερμηνεία. Αμφισβητώ τις υπηρεσίες. Δεν υπήρξε κανένα νομοσχέδιο που να ήρθε εδώ χωρίς έκθεση διαβούλευσης.
ΧΑΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Μέχρι το τέλος των επιτροπών θα υπάρχει η έκθεση.

Η σύγκρουση κλιμακώθηκε όταν ζήτησε τον λόγο ο Γιάννης Ραγκούσης, με τον κ. Χαρακόπουλο να σχολιάζει: «Προφανώς δεν σας κάλυψε ο εισηγητής σας».

ΡΑΓΚΟΥΣΗΣ: Τι προβοκάτσια είναι αυτή; Είναι προκλητικό μέχρι εκεί που δεν παίρνει. Ντροπή. Πάρτε πίσω αυτό που είπατε.
ΧΑΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Δεν ανακαλώ τίποτα.
ΡΑΓΚΟΥΣΗΣ: Ντροπή
ΧΑΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Λείψατε πολλά χρόνια από τα κοινοβουλευτικά έδρανα. Στα ζητήματα αυτά τοποθετούνται οι εισηγητές και λήγει εκεί.
ΡΑΓΚΟΥΣΗΣ: Ούτε που σας περνά από το μυαλό τι ευθύνη αναλαμβάνετε.

ΣΥΡΙΖΑ: Το κράτος είμαι εγώ. Το κράτος είναι ο πρωθυπουργός

«Το κράτος είμαι εγώ. Το κράτος είναι ο πρωθυπουργός», θα μπορούσε να είναι ο τίτλος του πρώτου νομοσχεδίου που κατέθεσε στη Βουλή η κυβέρνηση, δηλώνει ο ΣΥΡΙΖΑ, για το σχέδιο νόμου.

Πηγές της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ σημειώνουν, μεταξύ άλλων, ότι:

• Το νομοσχέδιο κατατέθηκε στη Βουλή με μια τεράστια επικοινωνιακή καμπάνια, κατά το 90% όμως είναι κωδικοποίηση προηγούμενων διατάξεων οι οποίες δημιουργούν την αίσθηση ότι τάχα γίνεται μια επανίδρυση του κράτους, αλλά οι νέες διατάξεις, που αποτελούν το 10% έως 15%, έχουν στίγμα αντιδημοκρατικό και στίγμα βαθιάς κομματικοποίησης.

• Οδηγεί σε υπερσυγκέντρωση εξουσιών και σε πρωθυπουργικό κρατικό σύστημα, το οποίο είναι ξένο με την κοινοβουλευτική δημοκρατία. Στην ουσία φτιάχνεται ένας μικρός «Λευκός Οίκος», με την «υδροκέφαλη» δομή της προεδρίας της κυβέρνησης, με τις στρατιές μετακλητών, με συγκεκριμένες αρμοδιότητες το οποίο και είναι ιδιαίτερα κοστοβόρο και έχει εξουσίες από την ΕΥΠ μέχρι την ενημέρωση και μέχρι την άσκηση δημόσιας διοίκησης, και μέχρι που θα πρέπει να δίνει το πράσινο φως για να εκδοθεί ΦΕΚ.

• Το νομοσχέδιο οδηγεί σε αύξηση των γενικών γραμματέων, με απευθείας αναφορά στον πρωθυπουργό και στην προεδρία. Η Γραμματεία Ενημέρωσης υπάγεται απευθείας στον πρωθυπουργό, με ό,τι συνεπάγεται για τον απόλυτο έλεγχο της ΕΡΤ, του ΑΠΕ κ.λπ. Υπάγεται απευθείας στον πρωθυπουργό η ΕΥΠ, ενώ προβλέπεται μια μεγάλη προεδρία της κυβέρνησης, με αύξηση και των μετακλητών και με αύξηση της μισθοδοσίας αφού, για πρώτη φορά, προβλέπεται ότι στέλεχος, αξιωματικός των ΕΔ ή της Αστυνομίας μπορεί να υπηρετεί, ως μετακλητός, σε γραφείο με προσαύξηση των αποδοχών του κατά 30%.

• Με το πρόσχημα της αποκομματικοποίησης του κράτους, στην πραγματικότητα προωθείται σκληρή κομματικοποίηση, ξανά, όσον αφορά σε γενικούς και ειδικούς γραμματείς, προϊσταμένους διοικήσεων, μετακλητών ακόμη και για τον διοικητή της Αρχής Διαφάνειας

• Με το νομοσχέδιο δημιουργείται ένα νεοφιλελεύθερο κράτος, καθώς με το νόμο 4590 για τις προσλήψεις, όπου το 90% το οικειοποιείται ο συγκεκριμένος νόμος, είχε προβλεφθεί ο πολυετής και ετήσιος στρατηγικός προγραμματισμός των προσλήψεων, βάσει των αναγκών της διοίκησης, του δημοσιονομικού πλαισίου, του μεσοπρόθεσμου και της αναπτυξιακής στρατηγικής. Ωστόσο, με το νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή αφαιρείται ο πολυετής προγραμματισμός, γιατί η κυβέρνηση δεν θέλει να δεσμευτεί στο 1 προς 1. Στις προγραμματικές δηλώσεις η κυβέρνηση δεν είπε ανοιχτά ότι καταργεί το 1 προς 1, αλλά στην ουσία αυτό γίνεται καθαρά με το νομοσχέδιο.

• Όσον αφορά την Αρχή Διαφάνειας, για πρώτη φορά, θα είναι δυνατό μετακλητοί προϊστάμενοι να είναι ιδιώτες, δηλαδή, σε ελεγκτικό μηχανισμό του δημοσίου, το νομοσχέδιο προβλέπει ότι μπορεί ιδιώτες-λογιστές, ιδιωτικές ελεγκτικές κ.λπ.- να γίνουν προϊστάμενοι ελεγκτικών υπηρεσιών.

• Βαθιά αντιδημοκρατικές που θίγουν την ισότητα των δημοσίων υπαλλήλων είναι οι διατάξεις για τον πολιτικό και υπηρεσιακό Γραμματέα. «Είναι απλώς στάχτη στα μάτια για να ισχυριστούν στους θεσμούς ότι το σύστημα δεν κομματικοποιείται πλήρως», αναφέρουν στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, και χαρακτηρίζουν απαράδεκτη διάταξη που ορίζει ότι για 5 χρόνια δημόσιος υπάλληλος ο οποίος έχει διατελέσει γενικός ή ειδικός γραμματέας ή αποσπασμένος σε βουλευτή ή σε ευρωβουλευτή ή σε κομματικό γραφείο, δεν μπορεί να συμμετάσχει. «Στην ελληνική δημόσια διοίκηση δεν υπάρχουν δύο κατηγορίες δημοσίων υπαλλήλων», αναφέρει ο ΣΥΡΙΖΑ.

• Η κατάργηση της διαδικασίας του ΑΣΕΠ για τα επιτελικά στελέχη είναι βαθύτατα αντιδημοκρατικό ζήτημα και θα έχει και έννομες συνέπειες.