Χαμός στο διαδίκτυο με το άρθρο 13: Θα μεγαλώσει κι άλλο ο «Μεγάλος Αδελφός» ή θα μαζευτούν επιτέλους οι κολοσσοί του Internet;

Ψηφίστηκε χτες μια ιδιαίτερα ευαίσθητη μεταρρύθμιση στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο με θέμα τα πνευματικά δικαιώματα στο διαδίκτυο. Συγκεκριμένα, οι ευρωβουλευτές ψήφισαν ΝΑΙ στα άρθρα 11 και 13, στοχεύοντας στην προστασία των δημιουργών περιεχομένου από τους διαδικτυακούς γίγαντες όπως είναι η Google και το Facebook.

Ειδικότερα:
Το άρθρο 11 αναφέρεται στην υποχρέωση των διαδικτυακών εταιρειών να καταβάλλουν μέρος των διαφημιστικών τους εσόδων, από την φιλοξενία περιεχομένου που προέρχεται από ειδησεογραφικά πρακτορεία και ΜΜΕ.
Το άρθρο 13 απαιτεί από τις εταιρείες παροχής υπηρεσιών στο internet να φιλτράρουν και να απαγορεύουν το κατέβασμα (upload/download) αρχείων που μπορεί να έχουν πνευματικά δικαιώματα (copyright).

Τι σημαίνει όμως αυτό;
Σε μία πρώτη ανάγνωση μπορεί η παραπάνω κίνηση να ωφελήσει επαγγελματικούς κλάδους που πλήττονται θανάσιμα τα τελευταία χρόνια από τη συνεχή αναδημοσίευση ειδήσεων ή κατέβασμα πνευματικών έργων (μουσικής, οπτικοακουστικών κ.α).

Υπέρ αυτής της κίνησης τάχθηκε άλλωστε και ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Δημήτρης Παπαδημούλης με σχετική ανάρτησή του στο Twitter: «Τι ψήφισε το Ευρωκοινοβούλιο: Οι «γίγαντες» του Internet, YouTube-Google-Facebook κλπ, με τα τεράστια υπερκέρδη, οφείλουν πλέον να μην εκμεταλλεύονται δωρεάν την δουλειά δημιουργών κ δημοσιογράφων. Απόλυτη προστασία των πολιτών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων».

Η θέση αυτή συμφωνεί και με την πρόσφατη έκκληση προς τους ευρωβουλευτές από τους διευθυντές ευρωπαϊκών πρακτορείων ειδήσεων (μεταξύ αυτών και ο γενικός διευθυντής του δικού μας ΑΠΕ-ΜΠΕ Μιχάλη Ψύλου) για προστασία του δημοσιογραφικού έργου από τους κολοσσούς του Διαδικτύου.

Αλλά όπως κάθε νόμισμα έχει δύο πλευρές, έτσι και σε αυτήν την περίπτωση το παραπάνω ψήφισμα έχει και τους επικριτές του.

Βασικός φόβος όλων όσων εναντιώνονται για την ψήφιση του άρθρου 13 είναι ο περιορισμός στην ελευθερία του λόγου, μια μορφή λογοκρισίας που θα αλλάξει το internet όπως το ξέρουμε.

‘Όπως επίσης η φημολογία (τα fake news είναι πολλές φορές πιο δυνατά και από τα news αυτά καθεαυτά) ότι με τα νέα δεδομένα περί πνευματικών δικαιωμάτων θα απειληθεί η δωρεάν χρήση του.

Σε αυτό ο δημοσιογραφικός κόσμος απαντάει με νούμερα:

Σε λιγότερο από 2 δεκαετίες τα διαφημιστικά έσοδα του γραπτού τύπου στην Ευρώπη έχουν σημειώσει μείωση που φτάνει μέχρι και το 70% (Γαλλία) που είχε ως αποτέλεσμα αντίστοιχα νούμερα (σε αρκετές) περιπτώσεις και στη μείωση του προσωπικού.

Η ίδια δυστοπική εικόνα υπάρχει και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού όπου την τελευταία δεκαετία στις ΗΠΑ ο γραπτός Τύπος έχει χάσει περίπου το μισό του δυναμικό.

Τι συμβαίνει όμως με τους Γίγαντες που διαχειρίζονται τα έργα όλων αυτών;
Το Facebook μόνο πέρσι κατέγραψε κέρδη 16 δισεκατομμυρίων δολαρίων με την Google να ακολουθεί με 12,7 δισεκατομμύρια.

Οπότε λογικά αναρωτιούνται οι δημιουργοί: Γιατί να μην αμείβονται όλοι αυτοί που τα έργα τους γίνονται προϊόν πλουτισμού από/για αυτούς τους γίγαντες;
Γιατί να μην γίνει μια ενημέρωση του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας με σημερινούς όρους; Σημειώνεται ότι ο παλαιότερος νόμος δεν καλύπτει το διαδίκτυο.

Η πρώτη αντίδραση πολλών χρηστών ήταν μια αυτόματη εναντίωση κατά του άρθρου γιατί από ότι φαίνεται οι βασικοί παίχτες του κυβερνοχώρου έχουν κάνει καλή δουλειά προκειμένου να πάρουν τον κόσμο μαζί τους, στη συντήρηση δηλαδή των αστρονομικών κερδών τους.

Από την άλλη βέβαια μένει να δούμε πως θα εφαρμοστεί το άρθρο, γιατί ο τρόπος που θα φιλτράρονται και θα μπλοκάρονται τα έργα (ειδήσεις, τραγούδια κ.α.) μπορεί πράγματι να δημιουργήσει μια αίσθηση περιορισμού που τελικά μπορεί και να σημάνει μια νέα εποχή στο διαδίκτυο.

Ο χρόνος θα δείξει τελικά αν οι φόβοι θα επιβεβαιωθούν ή θα περάσουμε σε μία εποχή μια δίκαιης κατανομής των διαφημιστικών πόρων, γιατρεύοντας χρόνιες πληγές μεγάλων επαγγελματικών κλάδων που αιμορραγούν.