Εμμηνόπαυση: Συμπτώματα και τρόποι αντιμετώπισης – Τι πρέπει να γνωρίζετε

Στο Μινωϊκό πολιτισμό η γόνιμη γη λατρευόταν ως γυναικεία θεότητα. Είναι φυσικό, λοιπόν, η εμμηνόπαυση, σαν γεγονός που συνδέεται με το τέλος της γόνιμης περιόδου στη ζωή μιας γυναίκας και οι αλλαγές που αυτή επιφέρει, να αποκτούν βαρύνουσα σημασία στη συνείδηση και στην ψυχολογία των γυναικών. Η εμμηνόπαυση

είναι η περίοδος που σηματοδοτεί το τέλος της έμμηνου ρύσης στη γυναίκα. Είναι ουσιαστικά η μετάβαση από την αναπαραγωγική περίοδο σε αυτήν όπου δεν υπάρχουν πλέον οι γυναικολογικού τύπου ορμόνες (οιστρογόνα, προγεστερόνη, τεστοστερόνη) και επέρχεται σταδιακά η διακοπή της ωορρηξίας.

Η ενδοκρινολόγος, Διδάκτωρ του ΕΚΠΑ, Αγγελική Γουλή, μιλά στο instyle για τις αλλαγές και τις επιπτώσεις που φέρνει στη ζωή των γυναικών η εμμηνόπαυση και προτείνει ενδεδειγμένες θεραπείες. Επίσης, δίνει χρήσιμες συμβουλές για τη μείωση των συμπτωμάτων, σωματικών και ψυχικών.

Τι είναι η εμμηνόπαυση

Η εμμηνόπαυση ονομάζεται το γεγονός της διακοπής της περιόδου εξαιτίας της έλλειψης ωαρίων στις ωοθήκες. Επίσημα λέγεται ότι μια γυναίκα έχει μπει στην εμμηνόπαυση όταν έχει συμπληρωθεί ένας χρόνος χωρίς περίοδο, αφού προηγουμένως έχουν αποκλειστεί με ιατρικό έλεγχο τα υπόλοιπα αίτια που μπορούν να διακόψουν την περίοδο.

Πότε εμφανίζεται

Συμβαίνει ανάμεσα στο 45ο και στο 55ο έτος της ηλικίας μιας γυναίκας, με τη μέση ηλικία εμφάνισης τα 51 χρόνια.

Πώς μια γυναίκα καταλαβαίνει ότι περνά στην εμμηνόπαυση;

Μια γυναίκα μπορεί να μπαίνει στην εμμηνόπαυση όταν:

η περίοδος εμφανίζεται περισσότερο ή λιγότερο συχνά από το συνηθισμένοη διάρκεια της περιόδου ελαττώνεται σε ημέρεςχάνει κάποιους κύκλους της περιόδουέχει συμπτώματα όπως επεισόδια εξάψεων με έντονο και ξαφνικό αίσθημα ζέστης, εφιδρώσεων ή συμπτώματα κατάθλιψης.Ποια είναι τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης;

Πολλές γυναίκες περνούν στην εμμηνόπαυση με πολύ λίγα ή και καθόλου συμπτώματα. Ωστόσο, αρκετές γυναίκες εμφανίζουν τουλάχιστον ένα από τα παρακάτω:

Εξάψεις. Δίνουν το αίσθημα ενός κύματος ζέστης που ξεκινά από το στήθος και το πρόσωπο και στη συνέχεια επεκτείνεται στο υπόλοιπο σώμα. Συχνά οι εξάψεις εμφανίζονται πριν τις διαταραχές της περιόδου.Νυχτερινές εφιδρώσεις. Είναι το αποτέλεσμα εξάψεων που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της νύχτας. Μπορούν να διαταράξουν έντονα την ποιότητα του ύπνου.Αϋπνίες. Ανεξάρτητα από την ύπαρξη ή όχι νυχτερινών εφιδρώσεων, κάποιες γυναίκες δυσκολεύονται να αποκοιμηθούν ή ξυπνούν εύκολα κατά τη διάρκεια της νύχτας.Ξηρότητα του κόλπου. Στην εμμηνόπαυση ο βλεννογόνος (το δέρμα) της περιοχής του κόλπου εμφανίζεται λεπτό και ξηρό. Αυτό ξεκινά συνήθως λίγα χρόνια μετά την εμμηνόπαυση. Μπορεί να είναι ενοχλητικό και να προκαλεί πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή.Κατάθλιψη. Συμπτώματα κατάθλιψης ή αγχώδους διαταραχής μπορεί να κάνουν την εμφάνισή τους στη διάρκεια της εμμηνόπαυσης. Αυτό συμβαίνει πιο εύκολα σε γυναίκες που είχαν εκδηλώσει κατάθλιψη και στο παρελθόν. Σημάδια ότι υπάρχει κατάθλιψη είναι: αίσθημα θλίψης, μειωμένο ενδιαφέρον για καθημερινές δραστηριότητες, είτε πρόκειται για καθημερινές υποχρεώσεις είτε ψυχαγωγία, υπνηλία ή αντίθετα αϋπνία.Τι να κάνει μια γυναίκα αν υποψιάζεται ότι μπαίνει στην εμμηνόπαυση;

Αν η περίοδος αρχίζει να μεταβάλλεται σε μια γυναίκα άνω των 45 ετών, αυτό είναι κάτι απολύτως αναμενόμενο. Πρέπει απαραίτητα να συμβουλευτεί το γιατρό της, ειδικά αν έχει συμπτώματα που επηρεάζουν την ποιότητα της ζωής της. Τέτοια είναι οι αϋπνίες, η κατάθλιψη όταν εμποδίζει καθημερινές δραστηριότητες, οι έντονες εξάψεις, οι πολύ βαριές αιμορραγίες, η εμφάνιση αιμορραγίας ενδιάμεσα δύο κύκλων, η εμφάνιση αιμορραγίας ξανά ενώ έχουν περάσει 12 μήνες χωρίς περίοδο.

Υπάρχει διαγνωστική εξέταση για την εμμηνόπαυση;

Ναι. Μπορείνα επιβεβαιωθεί με συγκεκριμένο εργαστηριακό έλεγχο και είναι ιδιαίτερα χρήσιμος όταν μια γυναίκα είναι κάτω των 45 ετών κι εμφανίζει σημάδια εμμηνόπαυσης.

Υπάρχει πιθανότητα εγκυμοσύνης κατά την εμμηνόπαυση;

Η εγκυμοσύνη μπορεί να προκύψει οποτεδήποτε, όσο μια γυναίκα έχει έστω και ακανόνιστη ή μικρής διάρκειας περίοδο, παρόλο που οι πιθανότητες είναι μηδαμινές. Γίνεται σχεδόν απίθανο αν έχουν μεσολαβήσει ήδη 12 μήνες χωρίς περίοδο.

Ποια η θεραπεία για τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης;

Η χορηγούμενη θεραπεία είναι ανάλογη με τα συμπτώματα και τη σοβαρότητά τους.

ΕξάψειςΟρμονική θεραπεία (οιστρογόνα). Αποτελούν την πιο αποτελεσματική θεραπεία για τις εξάψεις. Δίνονται αυστηρά μετά από ιατρικό έλεγχο που θα αποκλείσει τυχόν αντενδείξεις για τη χορήγησή τους και θα καθοδηγήσει την παρακολούθηση της θεραπείας.Αντικαταθλιπτικά. Κάποιες κατηγορίες αντικαταθλιπτικών μπορούν να αντιμετωπίσουν τις εξάψεις και την κατάθλιψη, ακόμα και για γυναίκες που δεν έχουν κατάθλιψη.Αντιεπιληπτικά. Το ίδιο κι εδώ, κάποια αντιεπιληπτικά μπορεί να αποδειχτούν αποτελεσματικά, ακόμα κι αν δεν υπάρχει επιληψία.Ξηρότητα κόλπουΟιστρογόνα ενδοκολπικής χορήγησης. Είναι αρκετά ασφαλή γιατί δεν απορροφώνται από τον υπόλοιπο οργανισμό σε μεγάλο ποσοστό.Ενδοκολπική γέλη με ενυδατωτικές ιδιότητες. Δεν περιέχει ορμονικό συστατικό, έτσι έχει άριστο προφίλ ασφάλειας αλλά ίσως αποδειχτεί λιγότερο αποτελεσματική αν η ξηρότητα του κόλπου είναι έντονη.Ενδοκολπικές μορφές πραστερόνης (ορμονική ουσία). Πάντα μετά απο ιατρική καθοδήγηση.Υπόλοιπες εκδηλώσεις όπως διαταραχές ύπνου, αρρυθμίες, κατάθλιψη, αλλαγή στη διάρκεια ή τη συχνότητα της περιόδου, αντιμετωπίζονται από την αντίστοιχη ιατρική ειδικότητα.Μπορώ να κάνω κάτι εγώ η ίδια για να ελαττώσω την ένταση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης;

Για τις εξάψεις 

Βοηθά το ντύσιμο σε πολλά στρώματα ώστε στη διάρκεια ενός επεισοδίου έξαψης να μπορούμε να βγάλουμε κάποια ρούχα.

Ο θερμοστάτης του σώματος ρυθμίζεται σε χαμηλές θερμοκρασίες αν αποφεύγουμε να πίνουμε πολύ ζεστά ροφήματα

Οι υγρές και κρύες κομπρέσες είναι δυνατόν να σταματήσουν ένα επεισόδιο έξαψης, αν είναι εφικτό να χρησιμοποιηθούν.

Το κάπνισμα επιδεινώνει τις εξάψεις. Αν είναι δυνατόν διακόπτουμε το κάπνισμα.

Για την αϋπνία

Καθιερώνουμε ίδιες ώρες που πέφτουμε για ύπνο και που ξυπνάμε, ακόμα κι αν ο ύπνος δεν είναι πάντα το ίδιο καλός.

Αποφεύγουμε να παίρνουμε σύντομους ύπνους στη διάρκεια της μέρας.

Αποφεύγουμε την υπερβολική κατανάλωση καφεΐνης στη διάρκεια της μέρας.

Αποφεύγουμε την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.

Για την κατάθλιψη

Καθιερώνουμε συστηματική γυμναστική.

Κρατάμε ανοιχτές κοινωνικές επαφές, διατηρώντας δίκτυο φίλων.

Ποιες είναι οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της εμμηνόπαυσης;

Δύο είναι τα κυριότερα συστήματα που θα επηρεαστούν από την εμμηνόπαυση στο πέρασμα του χρόνου: ο σκελετός και η καρδιά με τα αγγεία.

Για μεν την πρόληψη της οστεοπόρωσης, η σύσταση είναι να παίρνουμε αρκετή ποσότητα ασβεστίου από τη διατροφή μας και να φροντίζουμε να έχουμε φυσιολογικά επίπεδα βιταμίνης D , είτε με τη βοήθεια συμπληρωμάτων είτε μέσω της έκθεσής μας στον ήλιο. Να φροντίζουμε να μη λείπει από το πρόγραμμά μας συστηματική άσκηση και να αποφύγουμε το κάπνισμα.

Σε ό,τι αφορά στην υγεία της καρδιάς και των αγγείων, η άσκηση και η διακοπή του καπνίσματος παίζουν ρόλο και εδώ, όπως και η ισορροπημένη μεσογειακή διατροφή και ο έλεγχος της χοληστερίνης και της αρτηριακής πίεσης, με τη συμβολή, αν συστηθεί από τον ιατρό, της κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής.

Εν κατακλείδι, η εμμηνόπαυση είναι μια κατάσταση που με κάποιο τρόπο όλες οι γυναίκες θα βιώσουν. Αξίζει να είναι ενήμερες για το τι πραγματικά να περιμένουν, τι μπορούν να κάνουν για τα επιμέρους προβλήματα που μπορεί να κληθούν να αντιμετωπίσουν και εν τέλει να την απομυθοποιήσουν, αφού το τέλος της γονιμότητας  με την κυριολεκτική έννοια του όρου μπορεί να συνεχιστεί με μια υγιή και εξίσου γόνιμη σε πολλούς άλλους τομείς ζωή.