Τι αναδρομικά μπορούν να διεκδικήσουν οι συνταξιούχοι μετά την απόφαση - βόμβα

της Μαίρης Λαμπαδίτη

Νέα πακέτα ομαδικών αγωγών συνταξιούχων που διεκδικούν επιστροφή των μνημονιακών περικοπών οι οποίες κρίθηκαν αντισυνταγματικές άρχισαν αυτόν το μήνα να εκδικάζονται στα διοικητικά δικαστήρια.

Όσοι συνταξιούχοι δεν έχουν προσφύγει έχουν περιθώριο τριών μηνών να προσφύγουν δικαστικά διεκδικώντας επιστροφή αναδρομικών από τις αντισυνταγματικές περικοπές δώρων και συντάξεων του 2012. Η πρόσφατη απόφαση του Μονομελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης που έκρινε αντισυνταγματική

την κατάργηση των δώρων Πάσχα και Χριστουγέννων του συνταξιούχου του ΙΚΑ και επιδίκασε το ποσό των 11.185 ευρώ δεν είναι πρωτοφανής.

Νομικοί κύκλοι εκτιμούν ότι θα ακολουθήσουν και πολλές άλλες παρόμοιες αποφάσεις που θα «πατούν» πάνω στην απόφαση - βόμβα της Ολομέλειας του ΣτΕ του 2015 η οποία έκρινε συνταγματικές τις μνημονιακές περικοπές έως και το 2011 αλλά αντισυνταγματικές και αντιβαίνουσες με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) τις περικοπές του 2012.

Όσοι κινήθηκαν δικαστικά, μετά την απόφαση του ΣτΕ, μπορούν να αξιώσουν επιστροφή των αντισυνταγματικών περικοπών στις συντάξεις τους, από 11/6/2015 και μετά.

Σύμφωνα με τους νομικούς , οι συνταξιούχοι που θέλουν να προσφύγουν στα δικαστήρια μπορούν να σπεύσουν με αίτησή τους στον ΕΦΚΑ και στο ΕΤΕΑΕΠ και να μπλοκάρουν τυχόν παραγραφή των διεκδικήσεών τους για το 2016 ή και το β’ εξάμηνο του 2015. Η αίτηση θα πρέπει να υποβληθεί ως το τέλος του 2018 ώστε να κάνουν αγωγές διεκδικώντας αναδρομικά ενδεχομένως και από τον Ιούνιο του 2015 και σίγουρα για τα έτη 2016, 2017 και 2018 δηλαδή για 36 μήνες ή και 39 μήνες. Αυτό σημαίνει ότι μπορούν να διεκδικήσουν ποσά που φτάνουν ως και τα 19.600 ευρώ από μειώσεις των νόμων 4051 κι 4093 του 2012 στις επικουρικές και στις κύριες συντάξεις τους, και από επιστροφή «Δώρων».

Τα Tαμεία βεβαίως εξαντλούν τα ένδικα μέσα υποβάλλοντας εφέσεις κατά των πρωτόδικων αποφάσεων. Οι νέες αγωγές που ξεπερνούν τις χίλιες αφορούν τις περικοπές του νόμου 4093/2012 ο οποίος προέβλεπε παρακράτηση 5% -15% επί του αθροίσματος κύριας και επικουρικής σύνταξης που ξεπερνά τα 1000 ευρώ. Σύμφωνα με τους ειδικούς η μηνιαία απώλεια για τον συνταξιούχο κυμαίνεται από 30 έως 400 ευρώ. Αν δικαιωθεί ,δικαιούται επιστροφή των παρανόμων παρακρατηθέντων ποσών για τα τελευταία δύο έτη. Έτσι, για παράδειγμα ένας συνταξιούχος που χάνει 100 ευρώ το μήνα, διεκδικεί την επιστροφή 2.400 ευρώ.

Οι συγκεκριμένες περικοπές καθώς και η κατάργηση των δώρων και των επιδομάτων θεωρούνται τα πιο σκληρά μέτρα στο πεδίο του ασφαλιστικού από την αρχή των μνημονίων γιατί αφενός οδήγησαν σε βαριές απώλειες εισοδήματος και αφετέρου «άγγιξαν» εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχους.

Το θέμα όμως έχει και μια άλλη πλευρά η οποία θα γίνει ορατή από 1/1/2019 ανεξάρτητα από την έκβαση που θα έχει η προσπάθεια της κυβέρνησης να αποτρέψει την περικοπή των συντάξεων έως 18%. Οι λεγόμενες προσωπικές διαφορές που έχουν προκύψει από τον επαναυπολογισμό ενσωματώνουν τις παράνομες παρακρατήσεις του 2012. Δηλαδή το εκκαθαριστικό της σύνταξης από 1/1/2019 , δε θα αναφέρει τις μνημονιακές περικοπές όπως γίνεται σήμερα αλλά το νέο ποσό που έχει προκύψει από τον επαναυπολογισμό , σημειώνοντας ξεχωριστά την προσωπική διαφορά. Αυτό σημαίνει ότι οι παρακρατήσεις που κρίθηκαν αντισυνταγματικές «μηδενίζονται» δια παντός.

Ας δούμε όμως τα γεγονότα με την χρονική τους σειρά. Οι περικοπές του 2012 που υπολογίστηκαν επί του συνόλου της σύνταξης κύριας και επικουρικής και προέβλεπαν:

-μείωση 5% για ποσά 1.000,01-1.500 ευρώ

-μείωση 10% για ποσά 1.500,01-2.000 ευρώ

-μείωση 15% για ποσά άνω των 2000,1 ευρώ

Όταν κρίθηκε αντισυνταγματικός ο νόμος 4093/2012 από την ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας το 2015 , δικαιώθηκαν περίπου 2000 συνταξιούχοι που είχαν προσφύγει στα δικαστήρια διεκδικώντας την επιστροφή των χρημάτων τους. Το παράνομο «κούρεμα» ωστόσο δεν αφορούσε μόνο 2000 αλλά τουλάχιστον 300.000 συνταξιούχους . Όμως η απόφαση διευκρίνιζε ότι δεν δικαιούνται αναδρομικά όλοι οι υπόλοιποι συνταξιούχοι των πρώην εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, ΔΕΚΟ, Τράπεζες, πλην αυτών που προσέφυγαν στα δικαστήρια. Οι ειδικοί είχαν υπολογίσει ότι η κατάργηση των παράνομων μειώσεων και η επιστροφή των αναδρομικών θα επιβάρυνε το ασφαλιστικό σύστημα με 1,5 δις ετησίως.

Οι δανειστές θορυβημένοι από τη νέα δημοσιονομική βόμβα που απειλούσε τα θεμέλια του ασφαλιστικού , ζήτησαν από την κυβέρνηση να βρει λύση η οποία θα ελάμβανε υπόψη τη απόφαση του ανωτάτου δικαστηρίου αλλά δε θα διατάραζε την ευάλωτη δημοσιονομική ισορροπία, καθώς θα απαιτείτο η λήψη νέων μέτρων στο ασφαλιστικό. Η λύση βρέθηκε μέσω του νόμου Κατρούγκαλου. Με το «εφεύρημα» του επαναυπολογισμού των συντάξεων, θα προέκυπτε η λεγόμενη προσωπική διαφορά η οποία θα ενσωμάτωνε τις περικοπές. Με άλλα λόγια με την προσωπική διαφορά θα συμψηφίζονταν τα οφειλόμενα ποσά από τις περικοπές του 2012 τουλάχιστον μέχρι την 1/1/ 2019.

Θυμίζουμε ότι ο νόμος Κατρούγκαλου δεν έκανε λόγο για μειώσεις αλλά ανέφερε ότι από την 1.1.2019, εφόσον το καταβαλλόμενο ποσό των συντάξεων αυτών είναι μεγαλύτερο από αυτό που προκύπτει από τον επναυυπολογισμό τους, το επιπλέον ποσό εξακολουθεί να καταβάλλεται στον δικαιούχο ως προσωπική διαφορά, συμψηφιζόμενο κατ' έτος και μέχρι την πλήρη εξάλειψή του, με την εκάστοτε αναπροσαρμογή των συντάξεων. Δηλαδή , οι παράνομες μνημονιακές παρακρατήσεις σταματούν να ισχύουν από το 2019 και όποιος συνταξιούχος προσφύγει στα δικαστήρια θα πρέπει να κινηθεί και κατά του νόμου Κατρουγκαλου.