«Ο καλός partner είναι όλα τα λεφτά!»

Πάνος Παπαδόπουλος (Marathon VC): Ο επιτυχημένος startupper που εξελίχθηκε σε angel investor και σύμβουλο σε δυναμικές εταιρείες μιλά στο «b.s.» για το αύριο των startups στην Ελλάδα, επισημαίνοντας ότι δεν υπάρχει κανένα μέλλον για οποιονδήποτε σκέφτεται εντός εθνικών συνόρων

του Κώστα Τσαούση

Ο Πάνος Παπαδόπουλος δεν έχει ανάγκη συστάσεων εντός και εκτός Ελλάδος, καθώς η φήμη του έχει ταξιδέψει μέχρι και τη Δυτική Ακτή των ΗΠΑ.

Ο λόγος, μια εξαγορά που έκανε πάταγο το 2013, όταν η ελληνικής καταγωγής BugSense πέρασε στον έλεγχο της εισηγμένης στο NASDAQ Splunk, που έχει τη βάση της στο Σαν Φρανσίσκο. Εκεί ο Πάνος πέρασε τρία χρόνια από τη ζωή του προσφέροντας τις πολύτιμες υπηρεσίες του. Μετά το 2013 -λίγο πριν, λίγο μετά την εξαγορά- ο απόφοιτος του Τμήματος Πληροφορικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών δοκιμάζει και την άλλη πλευρά του λόφου και από επιτυχημένος startupper γίνεται angel investor αλλά και σύμβουλος σε δυναμικές εταιρείες. Από το 2017 είναι μέλος της ιδρυτικής ομάδας του Marathon VC, ένα από τα funds της οικογένειας Equifund. Θέλησα να κάνω μια συνέντευξη μαζί του. Το δέχτηκε. Εστειλα τις ερωτήσεις και έλαβα τις απαντήσεις του.

- Υπάρχουν πραγματικές startups στην Ελλάδα; Και αν ναι, πού τις βρίσκουμε; Στα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα για παράδειγμα; Και σε ποιους τομείς τις ανιχνεύεις ή εκτιμάς ότι υπάρχουν;
Καταρχάς, ας ορίσουμε τι λέμε «πραγματική startup». Κατ' εμέ, είναι η εταιρεία που προσφέρει μια λύση σε μια μεγάλη αγορά και καταφέρνει να μεγαλώνει εκθετικά σε σύντομο χρονικό διάστημα.

- Πού βρίσκονται αυτές οι startups;
Παντού, αλλά όχι σε μεγάλη πυκνότητα, γι' αυτό και δεν είναι ιδιαίτερα ορατές. Για παράδειγμα, υπάρχουν προγραμματιστές στην Ελλάδα που δουλεύουν για τέτοιες startups από την Αμερική ή την Αγγλία και κάποιες από αυτές έχουν Ελληνες founders όπως η Landoop. Υπάρχουν στα πανεπιστήμια όπως η InAccel. Υπάρχουν στο χωράφι όπως η Augmenta. Πρωτίστως όμως υπάρχουν στο Internet σε μέρη όπως το GitHub ή το Slack Marketplace όπου η Geekbot διαπρέπει. Η αλήθεια είναι ότι όσοι κάνουν τη δουλειά τους σπάνια θα εκτεθούν σε τοπικά events και media γιατί δεν έχουν πολλά να κερδίσουν από την τοπική έκθεση, οι πελάτες τους δεν βρίσκονται εδώ.
Ηδη κάποιες από τις εταιρείες που ανέφερα μέσα σε έναν χρόνο λειτουργίας έχουν καταφέρει να έχουν εμπορική σχέση με πελάτες που είναι στη λίστα Fortune 500. Ειδικότερα στο portfolio του Marathon VC, πέντε στις οκτώ εταιρείες έχουν ήδη καταφέρει να συναλλάσσονται με τόσο μεγάλες επιχειρήσεις. Αυτό είναι ένα γεγονός που δυστυχώς δεν έχει γίνει ευρέως γνωστό, αλλά νομίζω ότι θέτει άξια το κριτήριο για το τι είναι ενδιαφέρουσα και ανερχόμενη startup. Οι τομείς ποικίλλουν, αλλά βλέπουμε αρκετές ενδιαφέρουσες εταιρείες στη διαχείριση δεδομένων και στις εφαρμογές υγείας.

- Πόσο μπορεί να επηρεάσει η ύπαρξη των νέων funds (εκείνων του Equifund) την ελληνική αγορά των νέων δυναμικών καινοτόμων επιχειρήσεων και, κυρίως, σε ποια κατεύθυνση;
Τα διαθέσιμα κεφαλαίων για τις startups είναι υπαρξιακό ζήτημα. Μέχρι να έχουμε μια σταθερή παραγωγή εξόδων, πρωτοβουλίες όπως το Equifund είναι απαραίτητες για την ύπαρξη venture capitals και κατ' επέκταση startups. Με την υπάρχουσα διαθεσιμότητα κεφαλαίων είμαι σίγουρος ότι περισσότεροι άνθρωποι θα έχουν την ευκαιρία να επιχειρήσουν. Σίγουρα με μεγάλο ποσοστό αποτυχίας, αλλά το ζητούμενο είναι η πολιτισμική αλλαγή που πρέπει να τελεστεί όσον αφορά το επιχειρείν, το ρίσκο, την προσωπική ευθύνη. Πολλές από τις αποτυχημένες startups θα γίνουν καύσιμο για τις επιτυχημένες. Θα ήθελα σίγουρα να δω και περισσότερους fund managers με μεγαλύτερη εμπειρία, είτε επενδυτική, είτε έχοντας τρέξει προηγούμενες πετυχημένες startups, είτε διατελέσει σε υψηλές θέσεις σε εταιρείες παγκόσμιας κλάσης. Θεωρώ ότι το επίπεδο θα βελτιωθεί νομοτελειακά όσο θα έρχονται περισσότερες και μεγαλύτερες επιτυχίες. Ακόμα βρισκόμαστε σε νηπιακό επίπεδο, ίσως να έχουμε πάει Α' Δημοτικού.
- Τι είναι εκείνο που διακρίνεις εξαρχής σε πρόσωπα που εξετάζεις για να επενδύσεις;
Πρώτα πρέπει να υπάρχει πάθος για το αντικείμενό τους. Ισως οι tech startups είναι ο τελευταίος τομέας όπου υπάρχουν ακόμα μάστορες. Η μαστοριά αυτή, η προσήλωση στο προϊόν και τους χρήστες του είναι αυτό που κάνει μια μικρή εταιρεία να ξεπερνάει κολοσσούς. Σε δεύτερο επίπεδο θέλουμε να δούμε μια σχεδόν παθολογική προσήλωση στον στόχο και πάντα αναρωτιόμαστε αν τα πρόσωπα που εξετάζουμε μπορούν να χτίσουν ομάδες. Δηλαδή αναζητούμε τόσο την υψηλή εξειδίκευση όσο και τις διαπροσωπικές δεξιότητες. Εχει παρατηρηθεί ότι ο κύριος λόγος αποτυχίας σε εταιρείες στο στάδιο όπου ασχολούμαστε είναι οι διαπροσωπικές διενέξεις. Οπως συνηθίζεται να λέγεται, η τεχνολογία είναι το εύκολο κομμάτι, το ανθρώπινο είναι το δύσκολο.

- Αντιστρόφως, τι θα πρέπει να αποζητά ένας επιχειρηματίας από τον επενδυτή στον οποίο απευθύνεται;
Εχει καλυφθεί αρκετά εκτενώς τι ψάχνουν οι επενδυτές από τους επιχειρηματίες, αλλά όχι το αντίστροφο. Στο τωρινό περιβάλλον τα χρήματα είναι μια άφθονη πρώτη ύλη και ο συναγωνισμός έγκειται στην προσέλκυση των καλύτερων επιχειρηματιών, συνεπώς αυτοί είναι που έχουν τη δύναμη στη διαπραγμάτευση. Οι φιλόδοξοι επιχειρηματίες όμως θα πρέπει επίσης να διερευνούν τους υποψήφιους επενδυτές τους. Πολλές φορές αστειευόμενοι λέμε ότι μια επένδυση είναι σαν τον γάμο. Θα πρέπει να επιλέξεις προσεκτικά τον συνεργάτη σου. Οι επιχειρηματίες θα πρέπει να θυμούνται ότι πιο σημαντικό από το fund που θα διαλέξουν είναι ο partner με τον οποίο θα δουλέψουν. Πέρα από τη διαπροσωπική σχέση εμπιστοσύνης που πρέπει να οικοδομηθεί, ένας επιχειρηματίας είναι σωστό να διαλέξει επενδυτή στην παρακάτω βάση: Εχει εμπειρία στον χώρο των startups; Εχει ουσιαστικές επιτυχίες να δείξει; Γνωρίζει τον χώρο στον οποίο δραστηριοποιούμαι; Γνωρίζει επενδυτές από μεγαλύτερα funds για τους επόμενους γύρους; Γνωρίζει ενδεχόμενους πελάτες; Γνωρίζει άτομα που θα ήθελα να προσθέσω στην ομάδα μου; Εχει αναγνώριση στον χώρο του σε παγκόσμιο επίπεδο; Προσπαθεί να με βοηθήσει με τη στρατηγική μου; Εχει διάθεση να λερώσει τα χέρια; Ποιες είναι οι απόψεις του για το χτίσιμο αποτελεσματικών ομάδων; Ποιες είναι οι προσδοκίες του για τα οικονομικά αποτελέσματα από την επένδυση που θα κάνει; Είναι αρκετά φιλόδοξος και 100% αφοσιωμένος;
Πολλά από τα παραπάνω μπορεί κάποιος να τα βρει με μερικές γρήγορες αναζητήσεις online σε δίκτυα όπως το LinkedIn, Crunchbase και AngelList. Ενας επιχειρηματίας θα πρέπει να διαλέγει τον καλύτερο επενδυτή για τον ίδιο και τα πλάνα του, όχι τον πιο διαθέσιμο.

- Υπάρχει μέλλον γι' αυτές τις ομάδες/πρόσωπα/επιχειρήσεις αν μείνουν καθηλωμένοι στην Ελλάδα;
Υπάρχουν φράσεις στο λεξιλόγιο του ελληνικού οικοσυστήματος που προσπαθώ να ξεριζώσω. Μία από αυτές είναι το εξωτερικό ή η διεθνής επέκταση. Δεν υπάρχει κανένα μέλλον για οποιονδήποτε σκέφτεται εντός εθνικών συνόρων, εκτός κι αν είναι ακροδεξιός πολιτικός.

- Αν σου ζητούσε ένα νέο παιδί (φοιτητής στο πανεπιστήμιο), με γνώσεις, καλές ιδέες και μεράκι τη γνώμη σου για τη διαδρομή που θα έπρεπε να ακολουθήσει, τι θα του έλεγες;
Θεωρώ ότι κανείς δεν μπορεί να δώσει συμβουλές ζωής αν δεν γνωρίζει προσωπικά κάποιον. Χωρίς συμμετρία κινδύνου, καμία συμβουλή δεν θα πρέπει να παίρνεται στα σοβαρά.
Αν μπορούσα να πω κάτι γενικό, θα ήταν ότι κάποιος πρέπει να καταλάβει πώς λειτουργεί η παγκόσμια οικονομία και να απαγκιστρωθεί από τα ελληνικά παραδείγματα, τα οποία είναι μια στρέβλωση. Ακόμα κι αν δεν ταξιδέψει, το Internet είναι το παράθυρο αλλά και η πύλη εισόδου στην «πραγματικότητα».