Ο απόπλους ενός... νησιού

Μια ανάρτηση στο προφίλ του στο facebook- μια ανάρτηση με μια φωτογραφία με δισέλιδο από το καινούργιο του βιβλίο- λειτούργησε ως το αναγκαίο ερέθισμα για το τηλεφώνημα μου. Βρήκα τον καθηγητή Γιώργο Παγουλάτο (Τζώρτζης για τους φίλους του) σε ένα τρένο στο Βέλγιο. Το πρώτο που τον ρώτησα ήταν αν έχει δει την ταινία Underground του Εμίρ Κουστουρίτσα. Στο αυτί μου έφτασε ένα σιγανό γέλιο – ένα γέλιο που υποδήλωνε και επιδοκιμασία. Η ερώτηση μου είχε να κάνει με τον τίτλο αλλά και με την εικόνα του εξωφύλλου του νέου βιβλίου.

Τίτλος, «Το νησί που φεύγει». Σαν την σκηνή του τέλους της ταινίας όπου το... κομμάτι γης που σιγά σιγά ξεκολλούσε και έφευγε μόνο του για τα βαθειά. Μια εικόνα που παρ΄ολίγον να συμβεί και στα δικά μας τα μέρη.

Ο Παγουλάτος – όχι μόνο με την ακαδημαϊκή του ιδιότητα, καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής και Οικονομίας στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και επισκέπτης καθηγητής στο Κολέγιο της Ευρώπης στη πόλη Μπρίζ του Βελγίου- αλλά και με την τύχη να βρεθεί όπως λέει και εκείνος μέσα στη κοιλιά του θηρίου σε μια κρίσιμη για τη χώρα περίοδο – κυριολεκτικά μέσα στου Μαξίμου. Ναι, ο Παγουλάτος διετέλεσε Διευθυντής Στρατηγικού Σχεδιασμού και Σύμβουλος των Πρωθυπουργών Λουκά Παπαδήμου και Παναγιώτη Πικραμμένου , την διετία 2011-2012.

Το καινούργιο βιβλίο του περιλαμβάνει 121+1 Κείμενα για την Κρίση ( που λειτουργεί και ως υπότιτλος) – κείμενα που διαμορφώνουν ένα χρονικό αυτής της ανείπωτης περιπέτειας για την κοινωνία και για την πλειοψηφία των πολιτών.

Στη σελίδα του εκδοτικού οίκου (εκδόσεις Παπαδόπουλος) βρήκα ένα μικρό συνοδευτικό κείμενο δίπλα στο εξώφυλλο του βιβλίου. Σε αυτό διαβάζω ορισμένα ερωτήματα που και νόημα έχουν αλλά και λειτουργούν ως αναγκαίες και απαραίτητες υπομνήσεις για όλους: «Γιατί η Ελλάδα βρέθηκε στη δεινότερη οικονοµική κρίση της µεταπολεµικής περιόδου; Γιατί κατέληξε στην πιο διάσηµη χρεοκοπία και σε διάσωση µε Μνηµόνια; Πώς οι αποτυχίες του κράτους, της οικονοµίας, του πολιτικού συστήµατος και της Ευρώπης οδήγησαν τελικά σε µια Μεγάλη Ύφεση; Υπήρχε εναλλακτική; Γιατί απέτυχε ο ΣΥΡΙΖΑ, οδηγώντας σε ένα 3ο Μνηµόνιο; Τι διδάγµατα αφήνει η δραµατική εµπειρία της χώρας µετά το 2010;».

Τα κείμενα του Παγουλάτου που βρίσκονται συγκεντρωμένες στον τόπο δημοσιεύτηκαν και διαβάστηκαν την περίοδο από το 2007 μέχρι και το 2015. Τα κείμενα είναι χωρισµένα σε πέντε ενότητες, που συνοψίζουν «τις δοµές, διαδροµές και επιλογές που ακολουθήσαµε τα δραµατικά χρόνια µετά το ξέσπασµα της παγκόσµιας χρηµατοοικονοµικής κρίσης η οποία, ξεκινώντας από τις ΗΠΑ το 2007 και περνώντας στην Ευρώπη, κατέληξε να διαλύσει την επίπλαστη ευηµερία του ασθενέστερου κρίκου, της Ελλάδας».

Στο σημείωμα στο site του εκδοτικού οίκου βρήκα ένα μικρό απόσπασμα που κολλάει γάντι: «Το βιβλίο διαβάζεται ως χρονικό της αγωνιώδους πορείας της Ελλάδας στην κρίση, ως δοκίµιο εθνικής αυτογνωσίας, ή ως διαρκής αναζήτηση ελπίδας σε ένα ζοφερό σκηνικό». Εκείνος ο χαρακτηρισμός περί δοκιμίου εθνικής αυτογνωσίας έρχεται ξανά στο κέντρο του ενδιαφέροντος καθώς ο αγώνας για την διατήρηση της μνήμης (της συλλογικής μνήμης) ενάντια στη λήθη είναι ένα κορυφαίο καθήκον για κάθε πολίτη. Να μην ξεχάσουμε και το κυριότερο, να μην ανεχθούμε να ξαναβάλουμε τις υποχρεώσεις μας κάτω από το χαλί!