Μια δυναμική, ανέξοδη αλλά και ανεκμετάλλευτη πηγή εσόδων για τον ελληνικό τουρισμό...

Της Στεφανίας Σούκη

Mία ανεκμετάλλευτη πηγή εσόδων για τον ελληνικό τουρισμό αναδεικνύει σε μελέτη του το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), εστιάζοντας σε 23 βασικά σημεία, πολλά από τα οποία μάλιστα δεν κοστίζουν ...τίποτα, για την ανάπτυξή του.

"Αφετηριακή αρχή για τη μελέτη υπήρξε το ότι ο πολιτιστικός τουρισμός αποτελεί μία από τις ταχύτερα και πιο δυναμικά αναπτυσσόμενες αγορές σε παγκόσμιο επίπεδο, και ότι το διεθνές περιβάλλον μέσα στο οποίο συντελείται η ανάπτυξη αυτή είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστικό", αναφέρει χαρακτηριστικά ο ερευνητής του ΚΕΠΕ

κ. Βασίλης Καφούρος, προσθέτοντας ότι "ορισμένες μάλιστα από τις προτάσεις τις οποίες θέτει για συζήτηση αυτή η εργασία δεν απαιτούν σχεδόν κανένα κόστος για την υλοποίησή τους.

Στην ανάπτυξη όλων σχεδόν των προτάσεων, χρησιμοποιήθηκαν πάρα πολλά παραδείγματα από τις πρακτικές των σημαντικότερων και πιο δημοφιλών πολιτιστικών χώρων του εξωτερικού".

Στη μελέτη, τονίζεται η αναγκαιότητα για την επεξεργασία ενός ολοκληρωμένου, συνεπούς και μακρόπνοου θεσμικού και οικονομικού πλαισίου το οποίο να περιλαμβάνει όλες τις μορφές και τις εκφάνσεις των δραστηριοτήτων των αρχαιολογικών χώρων και των μουσείων της χώρας, καθώς επίσης και η ανάγκη πολύπλευρης συνεργασίας μεταξύ δημόσιου τομέα, ιδιωτικού τομέα και τοπικής αυτοδιοίκησης.

Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην πολιτιστική κληρονομιά της Αρχαίας Ελλάδας από τους πρωτοκυκλαδικούς χρόνους μέχρι και την Αλεξανδρινή περίοδο.

Ο βασικός λόγος γι' αυτό είναι ότι η περίοδος αυτή, λόγω του ειδικού της βάρους στην παγκόσμια ιστορία και λόγω των μνημείων και των αντικειμένων τα οποία μας έχει κληροδοτήσει, είναι η δύναμη πυρός του ελληνικού πολιτιστικού τουρισμού. Ταυτόχρονα όμως, και όσο και αν αυτό φαίνεται περίεργο με μία πρώτη ματιά, είναι και η περίοδος εκείνη της οποίας η τουριστική προώθηση και εκμετάλλευση είναι μακράν του να έχει εξαντληθεί.

Μία άλλη πάρα πολύ σημαντική περίοδος στα πλαίσια μίας ολοκληρωμένης πρότασης για την ανάπτυξη του πολιτιστικού τουρισμού της Ελλάδας είναι βεβαίως και η Βυζαντινή περίοδος. "Και αυτή την περίοδο επίσης δεν έχουμε εκμεταλλευτεί τουριστικά στον βαθμό που θα έπρεπε και σε σχέση με τις δυνατότητες που αυτή μας έχει κληροδοτήσει", αναφέρει ο ερευνητής.

Τα οικονομικά οφέλη

Οπως επισημαίνεται στη μελέτη, εκτός από τα άμεσα οικονομικά οφέλη, ο πολιτιστικός τουρισμός προσφέρει και μία ολόκληρη και σημαντικότατη σειρά από πολλαπλασιαστικά οφέλη για ολόκληρη την ελληνική οικονομία. Ως τέτοια στη μελέτη αναφέρονται και τα εξής:

• εισροή χρηματικών πόρων από το εξωτερικό,

• γενικότερη διεθνής προβολή μιας περιοχής ή και μιας ολόκληρης χώρας,

• δημιουργία επενδύσεων σε έργα και υπηρεσίες υποδομής στην περιοχή των πολιτιστικών χώρων,

• οικονομική και κοινωνική αναζωογόνηση ολόκληρων περιοχών,

• ανάπτυξη της βιοτεχνίας και της βιομηχανίας ειδών λαϊκής τέχνης, αναμνηστικών και όλων των άλλων προϊόντων που σχετίζονται με αυ- τό το είδος του τουρισμού,

• προώθηση των τοπικών προϊόντων και κατά συνέπεια ανάπτυξη της τοπικής παραγωγής και

• διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος και επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου. Πράγματι, δύο από τα μεγαλύτερα, αν όχι τα μεγαλύτερα, προβλήματα του ελληνικού τουρισμού γενικότερα, η ουσιαστική διαφοροποίηση του τουριστικού μας προϊόντος (πέρα από τον ήλιο και τη θάλασσα) και η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου (πέρα από το ουσιαστικά δίμηνο Ιουλίου-Αυγούστου) θα έβρισκαν τεράστια περιθώρια άμβλυνσης στην ανάπτυξη του πολιτιστι- κού τουρισμού.

Οι 23 προτάσεις

Στα 23 σημεία- προτάσεις για την ανάπτυξη του πολιτιστικού τουρισμού στην Ελλάδα λοιπόν περιλαμβάνονται η διαμόρφωση καταρχάς του διοικητικού πλαισίου, ο προγραμματισμός, η αξιοποίηση των δυνατοτήτων της τεχνολογίας αλλά και του έμψυχου δυναμικού.

Ωράριο λειτουργίας, γενικότερο περιβάλλον, διενέργεια περιοδικών εκθέσεων, θεματικών παρουσιάσεων και παράλληλων εκδηλώσεων, είναι επίσης μεταξύ των προτάσεων, όπως επίσης και η τουριστική εκμετάλλευση των ανασκαφών, η εκμετάλλευση του ελληνικού πολιτιστικού ''μονοπωλίου'', τα ειδικά προγράμματα πολιτιστικού τουρισμού, ο θρησκευτικός τουρισμός και ο σχολικός πολιτιστικός τουρισμός.

Η μελέτη του ΚΕΠΕ εστιάζει ακόμη και στη συνεργασία δημοσίου- ιδιωτικού τομέα, την καλύτερη οργάνωση και τη δημιουργία καταστημάτων μουσείων και αρχαιολογικών χώρων, την αξιοποίηση των χώρων αναψυχής στα πέριξ των μουσείων και των αρχαιολογικών χώρων. Για την ανάπτυξη του πολιτιστικού τουρισμού απαραίτητες προϋποθέσεις είναι ακόμη η εύκολη πρόσβαση για όλους, η διαμόρφωση σωστής τιμολογιακής πολιτικής, η δημιουργία δικτύων εθελοντών και φίλων και φυσικά η διαφήμιση και ανάδειξη και άλλων αρχαιολογικών χώρων.