Ουκρανική ενίσχυση με… ρωσικά χρήματα

Τα επιτελεία της Δύσης φέρεται ότι αναζητούν επειγόντως εναλλακτικά σχέδια προκειμένου, εκτός από πολιτικά, να συνεχίζουν να στηρίζουν και οικονομικά την Ουκρανία, ειδικά σε μια τόσο κρίσιμη περίοδο που οι στρατιωτικές επιχειρήσεις δεν εξελίσσονται όπως κάποιοι σχεδίαζαν ή ήλπιζαν.

Ηδη, σε αυτό το πλαίσιο, πριν από την έναρξη της συνόδου κορυφής της ΕΕ την προηγούμενη εβδομάδα και καθώς ο Βίκτορ Ορμπαν είχε προαναγγείλει το βέτο του, ο αρμόδιος επίτροπος Γιοχάνες Χαν είχε φροντίσει να διαμηνύσει πως οι Βρυξέλλες

έχουν ήδη επεξεργαστεί ένα «Σχέδιο Β» το οποίο και θα θέσουν σε εφαρμογή εφόσον κριθεί αναγκαίο.

Το πιθανότερο δε είναι ότι αυτό θα συμβεί σύντομα, με βάση την εικόνα που διαγράφεται, κάτι που αποδεικνύουν και οι αλλεπάλληλες παρεμβάσεις του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος έχει κάθε λόγο να αγωνιά.

Σε αυτό δε το φόντο, ένα από τα εναλλακτικά σενάρια που έχουν πέσει στο τραπέζι και εξετάζονται σοβαρά έχει να κάνει και με την αξιοποίηση μιας «δεξαμενής» η οποία δεν έχει ακόμη αξιοποιηθεί: τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία και κεφάλαια που έχουν «παγώσει» μετά την εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία, στις 24 Φεβρουαρίου 2022. Υπολογίζεται, άλλωστε, ότι μόνο η αξία των συναλλαγματικών αποθεμάτων της ρωσικής κεντρικής τράπεζας ανέρχεται σε περίπου 330 δισ. δολάρια – εκ των οποίων περίπου τα 220 δισ. εκτιμάται πως βρίσκονται στην Ευρώπη.

Επέμεινε στο βέτο

Υπενθυμίζεται ότι την περασμένη εβδομάδα ο Ορμπαν μπορεί να υποχώρησε μετά τις εντονότατες πιέσεις που δέχθηκε, όσον αφορά την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία, επέμεινε όμως στο βέτο αναφορικά με την πρόταση της Κομισιόν για τα 50 δισ. ευρώ βοήθειας προς το Κίεβο σε βάθος τετραετίας. Κάθε άλλο παρά βέβαιο είναι, μάλιστα, ότι στη νέα σύνοδο κορυφής, που ανακοινώθηκε ότι θα διεξαχθεί στις αρχές του 2024 (χωρίς να δοθεί ακριβής ημερομηνία), οι «27» θα φτάσουν σε συμφωνία η οποία θα άρει το αδιέξοδο που έχει δημιουργηθεί.

Την ίδια στιγμή, στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού, τα πράγματα δεν είναι καλύτερα. Για του λόγου το αληθές, ο Λευκός Οίκος προειδοποίησε πρόσφατα ότι, υπό τις παρούσες συνθήκες, είναι πιθανό οι Ηνωμένες Πολιτείες να μην είναι σε θέση να διαθέσουν άλλη οικονομική βοήθεια προς την Ουκρανία μετά το τέλος του έτους. Κι αυτό διότι τα κονδύλια που έχουν ήδη εγκριθεί εξαντλούνται, αν δεν έχουν ήδη εξαντληθεί, ενώ η πλειοψηφία των Ρεπουμπλικανών στη Βουλή των Αντιπροσώπων αρνείται να υπερψηφίσει το νέο σχετικό κονδύλι που περιλαμβάνεται σε ένα «πακέτο» άνω των 100 δισ.

Η σχετική πρόταση

Σε ποιον βαθμό μπορούν, όμως, τα ρωσικά κεφάλαια στη Δύση να δώσουν λύσεις και πόσο γρήγορα μπορεί να συμβεί αυτό; Σύμφωνα με σχετικά ρεπορτάζ του Politico, των «Financial Times» και άλλων ΜΜΕ, η Κομισιόν έχει ήδη καταθέσει τη σχετική πρόταση, με βάση την οποία μπορούν να αντληθούν μέχρι και 3 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση, άρα σχεδόν 15 δισ. για την πενταετία 2023-27 – κυρίως μέσω των αποδόσεων των «παγωμένων» ρωσικών κεφαλαίων, ειδικά καθώς τα επιτόκια έχουν αυξηθεί σημαντικά. «Από νομικής άποψης, οι τόκοι δεν ανήκουν στη Ρωσία», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ζελένσκι, επιβεβαιώνοντας ότι διεξάγεται συζήτηση για το συγκεκριμένο θέμα.

Το σίγουρο, σε κάθε περίπτωση, είναι πως δεν πρόκειται για απλή υπόθεση, καθώς τα εμπόδια δείχνουν να είναι πολλά, ενώ υπάρχουν ήδη αρκετές ενστάσεις – ανάμεσά τους και από την ηγεσία της ΕΚΤ. Πέρα από όλα τα άλλα, το τελικό σχέδιο θα πρέπει να εγκριθεί ομόφωνα από τα κράτη-μέλη της ΕΕ, κάτι δύσκολο με βάση τους σημερινούς συσχετισμούς. Στις ΗΠΑ, επίσης, όπως αναφέρουν οι «NYT» επικαλούμενοι την υπουργό Οικονομικών, Τζάνετ Γέλεν, θα απαιτηθεί πιθανότατα αλλαγή της νομοθεσίας προτού καταστεί δυνατό να αξιοποιηθούν τα ρωσικά κεφάλαια, κάτι που σημαίνει ότι θα πρέπει πάλι να υπερπηδηθεί το εμπόδιο του Κογκρέσου.

Με βάση όλα τα παραπάνω, το Politico σημειώνει ότι – παρά τις προθέσεις που έχουν εκφράσει Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες και παρά τις σχετικές πολιτικές αποφάσεις που έχουν ληφθεί στο πλαίσιο της G7 – η Ουκρανία «είναι απίθανο να δει σύντομα αυτά τα χρήματα».