«Με το ένα πόδι στα γράμματα και με το άλλο στους αριθμούς»

Ξεκίνησαν να διαβάζουν και να μεταφράζουν βιβλία κυνηγώντας το ιδανικό τους. Το κατάφεραν στο δώμα ενός κτίσματος στην περιοχή του Μετς όταν τον Ιούνιο 2017 η Μαριλένα Καραμολέγκου και ο Θάνος Σαμαρτζής ίδρυσαν τον εκδοτικό οίκο Δώμα κυκλοφορώντας την «Ελευθερία» του Επίκτητου. Πρόθεσή τους, μια σφιχτά μελετημένη παραγωγή τίτλων φιλοσοφίας, ιστορίας και λογοτεχνίας. Σήμερα η αναζήτησή τους να συνθέσουν «τον θεωρητικό στοχασμό με τη ζώσα εμπειρία, να βρουν το βάθος και την ομορφιά στην αφτιασίδωτη λακωνικότητα, να μελετήσουν το συγκεκριμένο

αναζητώντας το οικουμενικό» τούς έφερε στο κέντρο της πόλης. Το βιβλιοπωλείο της Ασκληπιού 16 στη συνολική του εικόνα απηχεί το συμπύκνωμα του σκεπτικού τους: «απευθύνεται πρωτευόντως σε μια γενιά που γυρεύει στο διάβασμα, στα κείμενα και στις λέξεις εφόδια για να συντάξει τη ζωή της και να ευδαιμονήσει».

Θάνος Σαμαρτζής: Οταν ήμουν πιτσιρικάς, μετέφραζα εκείνα τα βιβλία που μου άρεσαν. Δεν είχα πρόσθετα κριτήρια. Ηταν βιβλία που έλεγα ότι μόλις τα διαβάσετε θα δείτε τη ζωή αλλιώς. Τότε ήταν λίγο πιο αυθάδες, πιο συγκρουσιακό. Καθώς όμως ζούσα εδώ στην πόλη, ήξερα ανθρώπους στα βιβλιοπωλεία, βρήκα τρόπο να δημοσιεύσω τις μεταφράσεις μου και να βιοπορίζομαι από αυτό. Είχα την πολυτέλεια να διαλέγω το τι θα κάνω από πολύ μικρός και επόμενη πολυτέλεια ήταν όταν με δέχτηκαν σε μικρή ηλικία να διευθύνω τη σειρά φιλοσοφίας στις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (ΠΕΚ).

Μαριλένα Καραμολέγκου: Ξεκίνησα με σπουδές επικοινωνίας και πολιτισμού, για λίγο πέρασα στη δημοσιογραφία, μετά κειμενογράφος σε διαφημιστικές, και κάποια στιγμή έκανα στροφή στον χώρο του βιβλίου. Βρισκόμασταν σε εκείνη τη φάση της ζωής μας που αποφασίζεις για τον τρόπο που θα πορευθείς πλέον ως βαθιά ενήλικος, δοκιμάζοντας να κάνεις πραγματικότητα το όνειρό σου. Με τον Θάνο στόχος μας ήταν κάθε βιβλίο που θα εκδίδαμε να μπορεί να σταθεί ώστε να χρηματοδοτεί το επόμενο. Ηταν μεγάλο ρίσκο, γιατί αυτό ήταν ο βιοπορισμός μας, σε μια εποχή με δύσκολες συνθήκες.

Θ.Σ.: Το πρόβλημά μας είναι εκείνο του πληθωρισμού. Οι πολλές δυνατότητες στο τι μπορείς να διαβάσεις, να ακούσεις, τι χαζομάρα μπορείς να κάνεις με το κινητό σου. Το δύσκολο είναι να μπορέσεις να βρεις έναν τρόπο να γνωρίσεις, να ξεδιαλέξεις και να προτείνεις αυτό το ένα ή αυτά τα λίγα, τα οποία, κατά τη γνώμη σου, είναι προτιμότερα από τα υπόλοιπα. Οπότε η δικιά μας ταυτότητα είναι ο σεβασμός στην έννοια του λίγου.

Μ.Κ.: Στην πλειοψηφία τους πρόκειται για μεταφρασμένα κείμενα και όλη η επιμέλειά τους γίνεται εντός του Δώματος από μόνιμη ομάδα συνεργατών. Είναι μια δημιουργική κοιτίδα, όπου υπάρχει σε όλους μας το μικρόβιο της συγγραφής. Αλλά επειδή δίνουμε σημασία στην επιμέλεια όλης της παρουσίασης ενός βιβλίου, όλης της έκδοσης, έχουμε κάνει συνεργασίες με χαράκτες, ζωγράφους, φωτογράφους ώστε το αισθητικό αποτύπωμα κάθε έκδοσης να μας εκφράζει και να δείχνει ότι δεν κάνουμε κανένα συμβιβασμό.

Θ.Σ.: Η δουλειά του εκδότη είναι διαφορετική από του συγγραφέα. Ο εκδότης έχει να καταλάβει ποιο είναι το περικείμενο των ιδεών τη συγκεκριμένη στιγμή. Από τις άπειρες προτάσεις και δυνατότητες που θα μπορούσαν να υπάρχουν να διαλέξει τη μία, να τη βάλει μέσα στον στίβο των ιδεών και να της δώσει την ευκαιρία να αγωνιστεί. Ο εκδότης βασίζεται στο κριτήριο για να καταφέρει από τα πολλά να διαλέξει το ένα. Και να είναι ο συμπαραστάτης του εκεί έξω, να το φροντίσει, να το κάνει να δώσει τίμια τον αγώνα του. Δηλαδή να μπορέσει να σταθεί απέναντι σε όλα τα άλλα και να ακουστεί αυτό που έχει να πει το βιβλίο με τον τρόπο που δικαιούται.

Μ.Κ.: Στην πορεία συνέβησαν και ανατροπές, γιατί όταν είσαι εκδότης με το ένα πόδι βρίσκεται μέσα στα γράμματα και με το άλλο πόδι μέσα στους αριθμούς. Πρέπει να καλύπτεις τις ανάγκες μιας επιχείρησης, διαθέτοντας δεξιότητες που ενδεχομένως κάποιοι, πολύ καλοί στα γράμματα, μπορεί να μην τις έχουν. Για εμάς το σημαντικό ήταν ο κόσμος των ιδεών. Απλά την ίδια στιγμή που συναντάς πνευματικούς ανθρώπους διαχειρίζεσαι και τις πωλήσεις. Είναι μια επιχειρηματική δραστηριότητα. Δεν είσαι συγγραφέας, αλλά έμπορος.

Θ.Σ.: Στο επιστημονικό ή το δοκιμιακό κείμενο είναι σαφή τα πράγματα. Μπορείς να εκτιμήσεις αν ο συγγραφέας του έχει να προσθέσει κάτι στη βιβλιογραφία, αν αναφέρεται σε ένα αντικείμενο το οποίο έχει αναγνώστες ή όχι. Στη λογοτεχνία τα βιβλία τα διαλέγω σχεδόν πριν τελειώσω το διάβασμά τους. Το βιβλίο επιλέγεται συχνά από μία πρόταση, ανεξάρτητα από το τι θα ακολουθήσει. Οπότε και για το ελληνικό βιβλίο περιμένεις να δεις αυτή την πρόταση. Ή περιμένεις να εμφανιστεί αυτός ο χαρακτήρας που λες ότι θα βγει αυτό το βιβλίο για να ακουστεί αυτός ο χαρακτήρας. Η όρεξή μου δεν είναι να βγάλουμε τον επόμενο μεγάλο έλληνα λογοτέχνη. Δεν θεωρώ ότι αυτό αποτελεί την αποστολή μας. Θα χαιρόμουν να ήταν η ματιά πάνω στην ελληνική πραγματικότητα είτε πρωτοπρόσωπη ιστορία είτε δημοσιογραφική είτε επιστημονική. Το να πεις το γενικό ξεκινώντας από το ειδικό και το μερικό, το να περιγράψεις την πόλη, θα το θέλαμε πολύ στο Δώμα. Αγαπάμε πολύ την πόλη και το σημειώσαμε στην επωνυμία μας: «βιβλία στην Αθήνα».