Για ένα βρωμοσάντουιτς, για μια Γκρέτα

Να δείτε πως έτσι θα γίνει. Θα επέλθει (αμήν και πότε) η εκεχειρία στη Γάζα, θα απελευθερωθούν οι ισραηλινοί όμηροι, θα φύγει ο Νετανιάχου, δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο θα γίνει, ίσως να συμβεί και αυτό που γράφει ο Νίκος Καββαδίας στο τελευταίο του ποίημα («…απόψε που αγκαλιάστηκαν Εβραίοι και Μουσουλμάνοι») και στα ελληνικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα συνεχίσουμε να πλακωνόμαστε για την Γκρέτα Τούνμπεργκ και την Πλεύση Ελευθερίας (έτσι μεταφράζεται το Flottille de la Liberte ή Freedom Flotilla). Οχι την κανονική, τη

Παρακολουθώ όλες αυτές τις μέρες τι σχετικό γράφεται. Αλλά από τα πρώτα που διάβαζα, άρχισα να έχω την εντύπωση ότι το σκηνικό, σιγά σιγά, άλλαζε. Οτι βρισκόμουν σε έναν γάμο που δεν έγινε γιατί τσακώθηκαν τα σόγια. Ή που έγινε αλλά στο γλέντι μέθυσαν οι συμπέθεροι και άρχισαν να βρίζονται. «Εμείς που δώσαμε τέτοιο παλικάρι σε αυτήν την τσοκαρία, την τελευταία». «Βρε άντε από ‘κει. Τέτοιο κορίτσι ούτε στον ύπνο του δεν θα έβλεπε ο γιος σας ο μουρόχαυλος». Μοντέγοι και Καπουλέτοι α λα μανιέρ ντε Νίκος Τσιφόρος.

Οι μεν εγκαλούν τους δε ως «ευαισθητούληδες» (που στα νέα διαδικτυακά παραπέμπει σε επιλεκτική ευαισθησία), κοροϊδεύουν την Γκρέτα που βγάζει λεφτά πουλώντας εγρήγορση και να οι ΑΙ φωτογραφίες με κοκτέιλ ή αυτές που παρουσιάζουν την Γκρέτα ως Αλίκη Βουγιουκλάκη στη «Μανταλένα» ή στην «Αλίκη στο Ναυτικό», βρήκαν και τον όρο «selfieyacht» και ότι δεν πρόκειται για ανθρωπιστική βοήθεια και πρωτοβουλία αλληλεγγύης αλλά για προπαγάνδα της Χαμάς και ότι όλο αυτό γίνεται για να αυξηθεί ο λογαριασμός της Τούνμπεργκ στην τράπεζα. Κυρίως όμως βρίζουν, αμέσως και σαφώς, τους υποστηρικτές αυτής και κάθε αντίστοιχης κίνησης.

Και οι δε, παραληρούν εναντίον του Ισραήλ, έλληνες δημοσιογράφοι γράφουν ότι ονειρεύονται να το δουν να πολιορκείται από παντού, διακινούν περισσότερο το μίσος για τους Ισραηλινούς παρά την αγάπη τους για τους Παλαιστίνιους, ωρύονται για την επέμβαση στο Madleen ανασύροντας μάλιστα λέξεις με ειδικό συναισθηματικό φορτίο όπως «ρεσάλτο», ανακηρύσσουν την Γκρέτα σύγχρονη Ζαν ντ’ Αρκ, αφήστε τις κατάρες σε αυτούς που έδωσαν, μετά τη σύλληψη, ένα βρωμοσάντουιτς στους ακτιβιστές ενώ βομβαρδίζουν μωρά παιδιά. Κυρίως όμως βρίζουν τα «δίποδα σκουπίδια», αυτούς, δηλαδή, που έβριζαν την Γκρέτα διότι τώρα «ήρθε η σειρά τους», μπήκαν στη μέση και οι καναπέδες ως σύμβολα απάθειας, να και οι κυρπαντελήδες και ελάτε να μετρηθούμε (για να μην πω το άλλο) για να δούμε ποιος έχει μεγαλύτερη ευαισθησία.

Τώρα, σαν να ακούω κάποιους να με εγκαλούν. «Μα χιούμορ για τόσο σοβαρά θέματα;». Δεν είναι χιούμορ, είναι η πραγματικότητα. Ο ετεροπροσδιορισμός. Διότι, για να παραφράσουμε και τον Ρεμπό, εγώ δεν είμαι εγώ. Εγω είμαι αυτό που δεν είναι ο άλλος, αυτός που βγάζω στον τάκο. Και ενώ βλέπουμε μόνο τη δική μας επιφάνεια, αγκομαχάμε να διερευνήσουμε τα βάθη των άλλων.

Επιφάνεια. Αυτή είναι η λέξη. Μας αρέσει τόσο πολύ ώστε σε αυτήν μένουμε, αυτή διακινούμε, αυτή θεωρούμε ότι αναλύουμε. Αλλά πώς να αναλύσεις την επιφάνεια, δηλαδή τις εντυπώσεις, δηλαδή τα σύμβολα;

Ο συμβολισμός είναι σπουδαίο πράγμα. Δεν λένε άλλωστε ότι πολιτική είναι η διαχείριση των συμβόλων; Νομίζω όμως ότι το παρακάναμε, ότι ξεπεράσαμε τα όρια. Και όταν δεν ξεχωρίζει ο συμβολισμός από την ουσία, ελλοχεύει η παγίδα της γραφικότητας. Και τότε γινόμαστε επιθεώρηση και μάλιστα κακή. Από τη στιγμή που η Γκρέτα έγινε σύμβολο, μια ανάσα θέλει για να καταχωρηθεί και ως γραφικότητα. Οπως και οι συμβολικές πράξεις για πολύ σοβαρά ζητήματα. Ναι, ξέρω, συντηρούν ένα κοινό. Αλλά πώς το λέει ο Μιχάλης Μπουρμπούλης στο τραγούδι του Σταύρου Κουγιουμτζή; «Λιγότερα συνθήματα και πιο πολλή δουλειά».