«Ζούμε την πανωλεθρία του θεάτρου»

Συνέντευξη στη Φωτεινή Παπαδάκη

Σε μια εποχή που όλα γύρω μας δείχνουν να αργοπεθαίνουν, γεννιέται… «Αυτός που θα έσωζε τον κόσμο».

Δεν πρόκειται για πραγματικό σωτήρα, αλλά για το νέο δημιούργημα του πολυτάλαντου Χάρη Ρώμα, που έρχεται να προβληματίσει και να θέσει αιώνια ερωτήματα.

Ο ηθοποιός, σκηνοθέτης, σεναριογράφος και στιχουργός μιλάει για τις νέες του δουλειές στο θέατρο, για τη μεγάλη τηλεοπτική του πορεία, αλλά και την επιστροφή του στη μικρή οθόνη. Αναφέρεται στον τίτλο του «σταρ της τηλεόρασης»,

«Αυτός που θα έσωζε τον κόσμο» είναι η νέα παράσταση που σκηνοθετείτε και θα παρουσιαστεί στο Αγγέλων Βήμα. Πρόκειται για δυο μονόπρακτα που πραγματεύονται το καλό και το κακό. Μιλήστε μου για το νέο σας θεατρικό εγχείρημα.

Είναι ένα δύσκολο εγχείρημα. Αυτό που παρατήρησα με το προηγούμενο έργο που έπαιζα επί δύο χρόνια, «Το Χάρη με τα μάτια μου», ήταν ότι ο κόσμος ζητάει την κωμωδία γιατί έτσι εκτονώνεται. Είχα τη διάθεση να διασκεδάσω μαζί με το κοινό ΕΝΝΟΕΙΤΑΙ μακριά από προχειρότητες και προχειρολογίες. Πολύ συχνά με σταματούν στο δρόμο και με ρωτούν «Τι θα κάνετε για να μας κάνετε να γελάσουμε;». Όμως, πιστεύω ότι ο κόσμος έχει ανάγκη-ειδικά σε περίοδο κρίσης-και από μια βαθύτερη σκέψη, μια αναδιοργάνωση του νου και μια εσωτερική αναζήτηση. Εδώ και επτά χρόνια, αποφάσισα να βγάλω προς τα έξω και να παρουσιάσω στο κοινό και την άλλη πλευρά την οποία δεν είχα χρόνο να αξιοποιήσω. Την πλευρά μου δηλαδή που διαπραγματεύεται τα πράγματα με έναν διαφορετικό τρόπο και αυτό έγινε με τις «Ράγες πίσω μου» στο θέατρο στο Ρουφ, μετά με το «Γηραιά ηθοποιός χάνει τον έλεγχο» με τη σπουδαία Μαρία Σκούτζου και τώρα με αυτό το θέατρο, που εγώ το αποκαλώ θέατρο αναζήτησης και ψυχικής ενδοσκόπησης χάρη στο Αγγέλων Βήμα. Αυτά τα δυο μονόπρακτα με τον ενιαίο τίτλο «Αυτός που έσωζε τον κόσμο», διαπραγματεύονται πράγματι το καλό και το κακό με τη διπλή τους υπόσταση ανάμεσά μας: Δηλαδή με το καλό και το κακό μέσα μας, αλλά και προσωποποιημένα το καλό και το κακό. Το «πόσο καλός ή κακός είναι ο καθένας» και το «ποιος είναι αυτός που θα το κρίνει», είναι ένα ακόμα ερώτημα που τίθεται.

Αισθάνομαι ότι είναι έντονη η αναφορά της θρησκείας στα δυο αυτά μονόπρακτα. Σωστά;

Το δεύτερο μονόπρακτο αγγίζει αποκλειστικά τη θρησκεία. Σε αυτό περισσότερο διαπραγματεύομαι το πόσο δικαιολογημένη μπορεί να είναι η βία όταν επενδύεται από μια ιδεολογία και έναν στόχο και πόσο εύκολα μπορεί το θύμα να γίνει θύτης. Η ιστορία εστιάζει σε κάποιον, ο οποίος ισχυρίζεται ότι είναι ο Χριστός. Αυτή η παρανοϊκή δήλωση άλλον τον εξοργίζει, άλλον τον βάζει σε σκέψεις και άλλον τον ωθεί να τον ακολουθήσει, γιατί έχει την ανάγκη. Αυτή η μυθοπλασία είναι μια αφορμή για να αναλογιστούμε όλοι ποια είναι η σχέση μας με τη θρησκεία τελικά.

Ποια είναι η δική σας σχέση με τη θρησκεία;

Θεωρώ ότι η θρησκεία είναι μια αναγκαία κατασκευή του ανθρώπου για να μπορέσει να αντέξει τη ζωή, επειδή είναι πραγματικά πολύ δύσκολη και δεν μπορείς να τη βιώσεις χωρίς μια άνωθεν βοήθεια. Αυτή είναι η δική μου εικασία βέβαια και στο έργο θέτουμε μόνο ερωτήματα και δεν δίνεται μια συγκεκριμένη θέση για τόσο λεπτά θέματα, γιατί δεν ξέρουμε σε τι βαθμό τον επηρεάζει τον καθένα, τον ορίζει και τον χαρακτηρίζει.

Το «Sex Revolution», που παίχτηκε πέρυσι με μεγάλη επιτυχία είχε βαθύ πολιτικό περιεχόμενο. Πρόκειται να το ανεβάσετε πάλι, σωστά;

Με το «Sex Revolution» ξεκινάμε φέτος τη σεζόν και το έργο θα παιχτεί φέτος στο θέατρο Εν Αθήναις και θα παρουσιάζεται κάθε Τετάρτη και Πέμπτη. Για να είμαι ειλικρινής δεν περίμενα ότι θα γνωρίσει τέτοια επιτυχία πέρυσι, αλλά μου άρεσε το αποτέλεσμα και ευχόμουν να πάμε καλά. Με τα παιδιά συνδέθηκα πάρα πολύ και κάποιοι ήταν και μαθητές μου. Χαίρομαι που τους ζήτησαν από το Εν Αθήναις να συνεχίσουν. Είναι μια ηθογραφία που έχει βαθιά πολιτική ρίζα. Μοιάζει ότι είναι σκαμπρόζικο, αλλά έχει βαθύ πολιτικό περιεχόμενο…

Είστε ένας καλλιτέχνης που συστήθηκε μέσα από τις δουλειές του στην τηλεόραση. Πώς αισθάνεστε που παίζονται επαναλαμβανόμενα εδώ και 15 χρόνια και που πιστεύετε ότι οφείλεται αυτή η επιτυχία;

Το γεγονός ότι τα έργα μου παίζονται στην τηλεόραση για 10-15 χρόνια με μεγάλη επιτυχία με ευχαριστεί, γιατί σημαίνει ότι και καινούριες γενιές ανακαλύπτουν αυτού του είδους το χιούμορ και παραμένει κάπως φρέσκο. Είναι ο συνδυασμός των ανθρώπων που συνεργάζονται για να προκύψει το τελικό αποτέλεσμα, αλλά η αρχή είναι πάντα ο λόγος. Ξέρετε, εμείς είμαστε παιδιά του θεάτρου. Άσχετα που γίναμε σταρ της τηλεόρασης.

Σκέφτεστε να επανέλθετε στο τηλεοπτικό τοπίο;

Ναι, είμαι ήδη σε συζητήσεις με τον ΑΝΤ1. Το οικονομικό είναι που προσπαθούμε να λύσουμε. Η μυθοπλασία κοστίζει, εξού και όλα τα τούρκικα και αυτά τα μεγάλα σόου του ΑΝΤ1 που μοιάζουν να είναι ακριβά, επειδή είναι τετράωρα και γίνονται σε ένα στούντιο. Άμα μοιράσεις τις ώρες όμως το κόστος τους είναι μικρότερο από το κόστος μιας σειράς. Για οικονομικούς λόγους δεν γίνονται σειρές. Το νέο μου σίριαλ θα είναι και αυτό κωμωδία και μάλιστα έχουν ήδη γυριστεί τα πρώτα επεισόδια. Ξέρω ότι στην τηλεόραση πρέπει να επανέλθω με αυτό το είδος!

Η παρουσία σας στον κινηματογράφο δεν είναι τόσο έντονη. Θα σας ενδιέφερε όμως να δραστηριοποιηθείτε σε αυτόν το χώρο;

Δεν είναι έντονη γιατί καταναλώθηκα στην τηλεόραση και εδώ μπαίνουν εύκολα ταμπέλες. Δηλαδή, χαρακτηρίστηκα και «σταρ της τηλεόρασης». Έχω παίξει όμως στην αρχή της καριέρας μου στην εμβληματική ταινία «Γλυκιά συμμορία» του Νίκου Νικολαΐδη και είχα μια φοβερά ωραία εμπειρία σε μια ταινία που αγαπήθηκε πολύ, κυρίως από τους νέους. Αργότερα, έγραψα το σενάριο μαζί με την Άννα Χατζησοφιά για το «Γυναίκες Δηλητήριο» του Ζερβού και μου άρεσε σχετικά το αποτέλεσμα της ταινίας. Και τώρα προχωράω να κάνω μια νέα ταινία. Μπορεί να είναι τώρα ο καιρός, που ξέρεις; Αισθάνομαι νέος ακόμα για να τα παρατήσω. Τώρα θέλω να ασχοληθώ και με αυτό. Τότε ήμουν πολύ απασχολημένος με την τηλεοπτική μου πορεία, που ήταν ανοδική και είχε πολύ μεγάλη απήχηση στον κόσμο. Παράλληλα, έκανα και όλη αυτή την πολλαπλή δραστηριότητα. Δηλαδή, έγραφα, έπαιζα και είχα και τη σκηνοθετική επιμέλεια. Στο θέατρο ήταν τροχοπέδη αυτό, γιατί έμπαινε μπροστά το τηλεοπτικό πρόσωπο, το οποίο δεν έγινε τυχαία. Τώρα πια το θεωρώ παράσημο! Υπήρξε μια περίοδος στη ζωή μου που με δυσκόλευε πολύ αυτός ο χαρακτηρισμός του «τηλεοπτικού σταρ».

Έχετε πει πως έχετε δεχτεί πρόταση στην Αμερική, αλλά δεν είναι στις άμεσες προτεραιότητές σας. Είναι στο πίσω μέρος του μυαλού σας, όμως;

Μου έκαναν μια πρόταση για κάτι το οποίο δεν έχει τόσο μεγάλο ενδιαφέρον, έτσι όπως το βλέπω, για αυτό και δεν είναι στις άμεσες προτεραιότητές μου. Δηλαδή, το σενάριο που μου έδωσαν για να παίξω το γύρισα πίσω-όσο κι αν σας φαίνεται περίεργο. Αισθάνομαι ότι δεν έχει ουσία να πάω στην Αμερική, απλώς για να πάω. Αντίθετα, υπάρχει κάτι άλλο που θα με ενδιέφερε πάρα πολύ να γίνει στην Αμερική. Θα κλείσω βεβαίως όλες τις εκκρεμότητες που έχω εδώ και θα πάω εκεί τρέχοντας. Θα ήθελα πάρα πολύ να βρεθώ και να δουλέψω με ξένους συναδέλφους μου. Υπάρχει και ένα τέτοιο κεφάλαιο στη ζωή μου.

Το θέατρο θεωρείτε ότι είναι σε άνθιση στην Ελλάδα, παρά την οικονομική κρίση ή πνέει και αυτό τα λοίσθια;

Θεωρώ ότι αυτό που λένε «άνθηση» είναι κλισέ και μύθος. Δηλαδή, από τη μια πλευρά οπωσδήποτε αυτή η ανακατανομή πραγμάτων και η διαπραγμάτευση αξιών είναι ένα έναυσμα για τους ανθρώπους που έχουν ταλέντο, ειδικά τους δημιουργούς. Αλλά από την άλλη, έχει βρει χώρο και όλος ο συρφετός και δραστηριοποιείται σε θεατράκια, σε τρύπες, σε ακατάλληλους ή και σε κατάλληλους χώρους. Δεν είναι δυνατόν να δραστηριοποιείται όλος αυτός ο κόσμος για να έρχονται οι φίλοι τους, οι συγγενείς τους και όλος ο κόσμος που υποχρεώνεται να έρθει για να δουλεύουν τα μπαρ και να πουλάνε ουίσκια και δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο. Αυτό με τις νέες ομάδες και τα φεστιβάλ που γίνονται για δυο και τρεις ημέρες καταντάει γραφικό. Επίσης γραφικά είναι όλα αυτά τα bar theatre, που περνάνε διάφορες ομάδες και παρουσιάζουν με προχειρότητα διάφορα τσάτρα πάτρα θεάματα. Δεν λέγεται αυτό άνθιση θεάτρου, αλλά πανωλεθρία! Προσπάθειες που αξίζουν τον κόπο χάνονται μέσα σε αυτή την πανωλεθρία. Το κοινό είναι σε πλήρη σύγχυση. Δηλαδή, τους προσφέρουν δωρεάν εισιτήρια ή με ένα ποτό τους λένε ότι θα δουν και μια παράσταση. Μόνο αυτοί που είναι αληθινά θεατρόφιλοι ξέρουν πού θα κινηθούν και που θα πάνε. Υπάρχουν όμως νέοι ηθοποιοί και δημιουργοί που κάνουν καταπληκτική δουλειά, όπως και παλαιότεροι που «αναμασούν» τις ίδιες προχειρότητες.

Αρχίσατε να ασχολείστε με τη στιχουργική, κατά προτροπή της Μαρινέλλας. Μιλήστε μου για αυτή σας την εμπειρία

Η αλήθεια είναι ότι είχα γράψει ένα τραγούδι για τον Γιάννη Ζουγανέλη, με τον οποίο στην πορεία συνεργαστήκαμε και το οποίο δεν βγήκε ποτέ σε δίσκο. Ο Γιάννης μου λέει πως κάθε φορά που το τραγουδάει γίνεται χαμός. Είναι ένα ειδικό τραγούδι, λίγο αναρχικό και συγκινητικό. Ο Ζουγανέλης ήταν ο πρώτος που μου είπε τότε που ήμουν 23 χρόνων, ότι θα έπρεπε να το κάνω επάγγελμα και αμέσως μετά έγραψα μια σειρά από στίχους αλλά δεν ήξερα πού να τους πάω. Δεν είχα καμία σχέση με τον δισκογραφικό χώρο και τυχαία συνάντησα τη Μαρινέλλα, η οποία είχε έρθει για να δει τον αείμνηστο Τσιβιλίκα. Η ίδια μου έδωσε τα συγχαρητήρια και με τρομερό θάρρος της είπα ότι είμαι και στιχουργός και της πρότεινα να της δώσω τους στίχους μήπως τους τραγουδήσει. Έμεινε άλαλη, όμως τους πήρε. Δέκα μέρες μετά χτύπησε το τηλέφωνο. Δεν μπορούσα ποτέ να πιστέψω ότι η Μαρινέλλα θα έπαιρνε τηλέφωνο ένα 23χρονο παιδί να του πει τη γνώμη της για τους στίχους. Και μου είπε πως πρέπει να το κάνω. Στην πορεία δεν έγινε η βασική μου δουλειά, αλλά η ενασχόληση αυτή μου έχει προσφέρει τη χαρά του να ακούω τα τραγούδια μου στο ραδιόφωνο.

Είστε ένας καλλιτέχνης που τολμάει να θίξει σε βάθος και τα πολιτικά ζητήματα. Ποιά είναι η γνώμη σας για το πολιτικό σκηνικό;

Είναι δεδομένο ότι ζούμε μια αθλιότητα, η οποία έχει να κάνει άμεσα με τον πολιτισμό που έχουμε μέσα μας και κανένας πολιτικός δεν φρόντισε για αυτόν, γιατί και οι ίδιοι δεν έχουν αυτού του είδους την κουλτούρα, ουτοσώστε να προσεγγίσουν τη ζωή και τον άνθρωπο με έναν διαφορετικό τρόπο. Η αναξιοπιστία των πολιτικών προσώπων έχει να κάνει και με την αμφιμονοσήμαντη σχέση που έχουν με τους πελάτες τους, δηλαδή τον Έλληνα ψηφοφόρο, ο οποίος καθιστά ομήρους τους πολιτικούς, λέγοντάς τους ότι θα μου κάνεις τα χατίρια έτσι όπως τα θέλω για να σε ψηφίσω. Η μεγαλύτερη ευθύνη βεβαίως είναι στους πολιτικούς γιατί αυτοί πρέπει να διοικήσουν μια χώρα και να μιλήσουν με σκληρή γλώσσα. Κάποιοι να θυσιαστούν κι όλας, λέγοντας ότι δεν δέχομαι αυτή την πίεση που μου ασκείται από παντού. Αυτοί οι άνθρωποι θα γινόντουσαν ήρωες και ζούμε σε μια εποχή που τους χρειαζόμαστε. Όλοι όμως σκέφτονται την καρέκλα τους, τους συγγενείς τους και την οικογένειά τους. Ουσιαστικά καταλήγουμε στο γεγονός ότι διοικούμαστε από ανθρώπους που δεν έχουν υψηλό ανάστημα και συνήθως ο μοχλός που τους σπρώχνει στην κατηφόρα είναι συνήθως ο ψηφοφόρος.

Για αυτό θεωρείτε ότι ανθεί η Χρυσή Αυγή, που έρχεται και τρίτο κόμμα στις δημοσκοπήσεις;

Οπωσδήποτε. Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι στις εποχές της κρίσης ο κόσμος αναγκάζεται να καταφύγει στις ακραίες ιδεολογίες και ιδεοληψίες. Ήταν φυσικό συνεπαγόμενο μιας κατάστασης που νοσεί εδώ και τόσα πολλά χρόνια. Επίσης, πολλοί άνθρωποι δεν έχουν την κατάλληλη παιδεία για να μπορέσουν να ξεκινήσουν έναν αγώνα και να αλλάξουν τα πράγματα ένδον τους. Έτσι, καταφεύγουν στη Χρυσή Αυγή, αποφεύγοντας να βάλουν το μαχαίρι στην πληγή. Δεν σκέφτονται όμως ότι τέτοιες κινήσεις μπορούν να ανοίξουν μεγαλύτερες πληγές.

Υπάρχει σωτηρία για τον ελληνικό λαό πιστεύετε και ποιον ρόλο τελικά καλείται να παίξει σε αυτό τον αγώνα ο καλλιτέχνης;

Η Ελλάδα είναι μια χώρα με τεράστια ιστορία και πολύ μεγάλη αντοχή. Θα επιβιώσουν οι Έλληνες. Το θέμα είναι αν μέσα από όλο αυτό το πράγμα μπορέσει να αναγεννηθεί η χώρα και να πάρει αυτό που πραγματικά της αξίζει στο παγκόσμιο στερέωμα και αν οι Έλληνες θα μπορέσουν να βγουν μέσα από αυτή την καταστροφή που ζούμε νικητές του κακού τους εαυτού. Μέγιστος είναι και ο ρόλος του καλλιτέχνη. Ακριβώς για αυτό γράφω ένα έργο όπως το «Αυτός που θα έσωζε τον κόσμο». Γιατί όλοι περιμένουμε κάποιον που θα τον σώσει και δεν επιλέγουμε να είμαστε εμείς αυτοί που θα βάλουμε το λιθαράκι μας για να σωθεί!