Γιατί έμειναν στην ιστορία οι βουλευτικές εκλογές του 1926

Προκηρύχθηκαν στις 22 Σεπτεμβρίου 1926 από τον Γεώργιο Κονδύλη για τις 24 Οκτωβρίου και τελικά έγιναν στις 7 Νοεμβρίου 1926. Έμειναν στην ιστορία για τρεις λόγους: Ήταν οι πρώτες εκλογές μετά το 1862 που έγιναν με ψηφοδέλτιο, εφαρμόστηκε για πρώτη φορά η απλή αναλογική, ενώ το ΚΚΕ έκανε την παρθενική του εμφάνιση στη Βουλή.

Ο

στρατηγός Γεώργιος Κονδύλης ήταν ο ισχυρός άνδρας στην ελληνική πολιτική ζωή εκείνης της περιόδου. Είχε ανατρέψει τον δικτάτορα Θεόδωρο Πάγκαλο στις 26 Αυγούστου 1926 και είχε καταστείλει το φιλοπαγκαλικό κίνημα των Ζέρβα και Δερτιλή λίγες μέρες αργότερα (9 Σεπτεμβρίου 1926). Κυβερνούσε και αυτός δικτατορικά, αλλά από την πρώτη μέρα της εξουσίας του είχε καταστήσει σαφές ότι σύντομα θα διενεργήσει εκλογές.

Τήρησε την υπόσχεσή του και στις 22 Σεπτεμβρίου δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης το διάταγμα προκήρυξης των εκλογών. Στο ίδιο φύλλο δημοσιεύτηκε και ο νέος εκλογικός νόμος, που εισήγαγε για πρώτη φορά την απλή αναλογική και το ψηφοδέλτιο στη θέση του σφαιριδίου, ως μέσου ψηφοφορίας, για πρώτη φορά μετά το 1862, με αποτέλεσμα να έχουμε πλήρη στοιχεία για την εκλογική δύναμη των κομμάτων. Με τον νέο εκλογικό νόμο διατηρήθηκε το προνόμιο των τριών νήσων (Ύδρας, Σπετσών και Ψαρών), που εξέλεξαν τους 7 βουλευτές τους με πλειοψηφικό και σφαιρίδιο. Το βράδυ της ίδιας μέρας ο Κονδύλης ανακοίνωσε ότι αυτός και το κόμμα του, το «Εθνικόν Δημοκρατικόν», δεν θα κατέλθουν στις εκλογές.

Στην προεκλογική εκστρατεία που ακολούθησε επικράτησε ήρεμο πολιτικό κλίμα, πρωτόγνωρο για τα ελληνικά πολιτικά ήθη. Ίσως να συνέβαλε και η απλή αναλογική, που άμβλυνε τη μετωπική πολιτική αντιπαράθεση. Το μόνο σύννεφο που σκίασε την ειδυλλιακή αυτή εικόνα ήταν η κόντρα που ξέσπασε ανάμεσα στην εκτελεστική και τη δικαστική εξουσία. Αιτία, η Συντακτική Πράξη της κυβέρνησης, που απαγόρευε να εκτεθούν ως υποψήφιοι όσοι είχαν διατελέσει υπουργοί στο δικτατορικό καθεστώς Πάγκαλου. Τα Πρωτοδικεία Αθηνών, Λαμίας, Χίου και Έβρου κήρυξαν αντισυνταγματική τη Συντακτική Πράξη. Αυτό εξόργισε τον Πάγκαλο, ο οποίος με νέα Συντακτική Πράξη ήρε την ισοβιότητα των δικαστών και απέλυσε τους μη αρεστούς του. Κατέστησε μόνο αρμόδιο για την εξέλεγξη των υποψηφίων βουλευτών το Πρωτοδικείο Αθηνών, το οποίο με νέα σύνθεση απέρριψε τις υποψηφιότητες των Παγκαλικών. Αυτοί δεν το έβαλαν κάτω και όπου είχαν πολιτική δύναμη εξέλεξαν κοντινούς τους συγγενείς.

Η διαμάχη αυτή επιμήκυνε την προεκλογική περίοδο κι έτσι οι εκλογές έγιναν στις 7 Νοεμβρίου με υποδειγματικό τρόπο. Απόντος του Ελευθέριου Βενιζέλου, που προτίμησε να παραμείνει εκτός Ελλάδος και πολιτικής, το Κόμμα των Φιλελευθέρων εμφανίσθηκε διασπασμένο («Ένωσις Φιλελευθέρων», «Φιλελεύθερον Προσφυγικόν Κόμμα», «Δημοκρατική Ένωσις» και «Κόμμα Ανεξαρτήτων και Προσφύγων»). Η αντιβενιζελική παράταξη κατέβηκε χωρισμένη σε δύο, κυρίως, κομματικούς σχηματισμούς: «Λαϊκόν Κόμμα» και «Κόμμα Ελευθεροφρόνων».

Η κάλπη έδωσε τη νίκη στο «Κόμμα της Ενώσεως Φιλελευθέρων» με το 31,63% των ψήφων, χωρίς να σχηματίζει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Ακολούθησαν το «Λαϊκό Κόμμα» (20,23%) το «Κόμμα Ελευθεροφρόνων (15,76%) και το «Κόμμα Δημοκρατικής Ενώσεως» (6,48%). Τα τέσσερα αυτά κόμματα θα συνεργαστούν για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας υπό τον εξωκοινοβουλευτικό «πρωθυπουργό των δυσχερών και μεταβατικών καταστάσεων» Αλέξανδρο Ζαΐμη (4 Δεκεμβρίου 1926). Νωρίτερα, ο Γεώργιος Κονδύλης είχε υποβάλλει την παραίτησή του.

Η Ταυτότητα των ΕκλογώνΝόμιμος Πληθυσμός:6.004.431Εγγεγραμμένοι:1.567.378Ψηφίσαντες:962.304Εγκυρα Ψηφοδέλτια:958.392Σύνολο Εδρών:286Σύνολο Υποψηφίων:2.023Εκλογικές Περιφέρειες:37Εκλογικό Σύστημα:Απλή ΑναλογικήΕκλογικός Νόμος:Ν.3363/1926 (ΦΕΚ 291 τ.Α 2.9.1926)ΑποτελέσματαA/AΚόμμαΕπικεφαλήςΨήφοιΠοσοστόΈδρες1Κόμμα Ενώσεως ΦιλελευθέρωνΓεώργιος Καφαντάρης,
Α. Μιχαλακόπουλος303.14031,63 %1082Λαϊκόν ΚόμμαΠαναγής Τσαλδάρης194.29320,27 %603Κόμμα ΕλευθεροφρόνωνΙωάννης Μεταξάς151.04415,76 %524Κόμμα Δημοκρατικής ΕνώσεωςΑλέξανδρος Παπαναστασίου62.0866,48 %175Ενιαίον Μέτωπον Αγροτών – Εργατών (ΚΚΕ)Διοικούσα Επιτροπή41.9824,38 %106Αγροτικόν Κόμμα Ελλάδος28.3182,95 %47Κόμμα Ανεξαρτήτων και ΠροσφύγωνΑριστομένης Μητσοτάκης17.4101,82 %28Φιλελεύθερον Προσφυγικόν ΚόμμαΘεμιστοκλής Σοφούλης13.7981,44 %49Κόμμα Συμπράξεως ΣυντηρητικώνΝικόλαος Τριανταφυλλάκος12.6611,32 %310Επαρχιακόν Κόμμα9.7281,01 %211Λοιπά Κόμματα43.5124,54 %Συνεργατικόν Αγροτικόν Κόμμα3Κόμμα Δημοκρατικών Φιλελευθέρων3Κόμμα Εβραϊκής Πολιτικής Ενώσεως1Κόμμα Εθνικοφρόνων Λαϊκών1Κόμμα Λαϊκοελευθεροφρόνων112Ανεξάρτητοι – Μεμονωμένοι80.4708,40 %

Πηγή: Sansimera.gr

The post Γιατί έμειναν στην ιστορία οι βουλευτικές εκλογές του 1926 appeared first on Paraskhnio.gr.