«Ζυμώσεις» για χαλάρωση της λιτότητας

Του Βαγγέλη Δουράκη

Οι διεργασίες που συντελούνται αυτές τις ημέρες στους κόλπους της Κομισιόν για αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού του ελλείμματος, δεν αποκλείεται να φέρουν ανατροπές στο σκηνικό της διαπραγμάτευσης Αθήνας και δανειστών.

Στην Επιτροπή Οικονομικής Πολιτικής του Συμβουλίου της ΕΕ εξετάζονται διαφοροποιήσεις όσον αφορά στο διαρθρωτικό ή κυκλικά προσαρμοσμένο έλλειμμα. Το έλλειμμα δηλαδή που προκύπτει αν προσμετρηθεί και ο ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ

Μετά και από πιέσεις και της Ισπανίας συζητείται με πολλές πιθανότητες να γίνει αποδεκτό να προσμετράται και το ποσοστό ανεργίας στο διαρθρωτικό έλλειμμα.

Σε μία τέτοια περίπτωση θα καταστεί δυνατό να χαλαρώσει η πίεση για αυστηρή λιτότητα σε χώρες με ύφεση και ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά ανεργίας όπως η Ισπανία αλλά και η Ελλάδα.

Ο εκπρόσωπος του Ολι Ρεν, Σάιμον Ο΄ Κόνορ, επιβεβαίωσε την περασμένη εβδομάδα πως οι όποιες αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού του διαρθρωτικού ελλείμματος θα αποφασιστούν από την Επιτροπή Οικονομικής Πολιτικής ή από το Συμβούλιο Ecofin.
Το νέο μοντέλο θα υιοθετηθεί από τη Eurostat και αν δεν υπάρξει αναβολή, είναι δυνατόν να αποτυπωθεί στις φθινοπωρινές προβλέψεις της Κομισιόν για τα δημοσιονομικά μεγέθη των χωρών-μελών.

Μάλιστα, υψηλόβαθμο στέλεχος του οικονομικού επιτελείου στην Αθήνα, έλεγε ότι η κυβέρνηση πάντα ζητά από την τρόικα να λάβει υπόψη της ότι η Ελλάδα έχει σε διαρθρωτικό επίπεδο πλεόνασμα και ως εκ τούτου τα περιθώρια για παρεμβάσεις διαρθρωτικού χαρακτήρα είναι περιορισμένα.

«Στην παρούσα φάση το επιχείρημά μας είναι πιο ισχυρό, αφενός γιατί έχουμε το υψηλότερο διαρθρωτικό πλεόνασμα στην Ευρωζώνη ύψους 6,3% του ΑΕΠ και αφετέρου γιατί στις Βρυξέλλες εξετάζεται να ληφθεί υπόψη στον υπολογισμό του και η ανεργία», έλεγε χαρακτηριστικά.

Δεν είναι τυχαίο, πως ο υπουργός Οικονομικών Γ. Στουρνάρας υπογράμμισε πρόσφατα πως «από έρευνες που έχουμε κάνει είναι αξιοσημείωτο ότι από το 2009 μέχρι σήμερα το κυκλικά διορθωμένο πρωτογενές αποτέλεσμα έχει βελτιωθεί κατά 20% του ΑΕΠ».

Οι υπέρμαχοι των αλλαγών υποστηρίζουν πως πρέπει να υπολογίζονται ύφεση και ανεργία στο μέγεθος από το οποίο κρίνεται η δημοσιονομική πολιτική μίας χώρας που μαστίζεται από την κρίση, καθώς τα κύρια χαρακτηριστικά της είναι η μείωση του εργατικού δυναμικού και της παραγωγικότητας, η συρρίκνωση των φορολογικών εσόδων και η ανάγκη για αυξημένες κοινωνικές δαπάνες.

Με άλλα λόγια, όταν μια οικονομία βρίσκεται σε ύφεση, οι παραγωγικοί συντελεστές υποαπασχολούνται και το ΑΕΠ είναι χαμηλότερο εκείνου που θα μπορούσε. Εάν όμως το ΑΕΠ και η απασχόληση ήταν σε υψηλότερα επίπεδα, το ίδιο θα συνέβαινε και με τα φορολογικά έσοδα. Αυτό τον συλλογισμό λαμβάνει υπόψη το διαρθρωτικό έλλειμμα. Για να υπολογιστεί χρειάζονται πραγματικά στοιχεία (ονομαστικό έλλειμμα, ΑΕΠ, απασχόληση κ.λπ.) αλλά και εκτιμήσεις (επίπεδο όπου θα μπορούσε να είναι το ΑΕΠ, η απασχόληση κ.λπ.). Αυτές τις εκτιμήσεις αποφάσισε να «πειράξει» η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η Ελλάδα, αυτή την στιγμή, έχει το υψηλότερο διαρθρωτικό πρωτογενές πλεόνασμα στην Ευρωζώνη. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Κομισιόν αυτό αναμένεται να κλείσει το 2013 στο 6,3% και να ανέβει στο 6,6% του ΑΕΠ το 2014. Στη δεύτερη θέση και σε… απόσταση βρίσκεται η Ιταλία με πλεόνασμα 4,8% του ΑΕΠ.

Στον αντίποδα η Ισπανία θα εμφανίσει φέτος διαρθρωτικό έλλειμμα της τάξης του 1% του ΑΕΠ και ακόμη υψηλότερο έλλειμμα, 2,5% τον επόμενο χρόνο. Αν αλλάξει η μεθοδολογία θα περάσει… αυτόματα από έλλειμμα σε υψηλό πλεόνασμα.

Αρνητικοί εμφανίζονται, πάντως, κορυφαίοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι στο ενδεχόμενο περαιτέρω χαλάρωσης της λιτότητας στην Ευρωζώνη.

Όπως δηλώνει διπλωματική πηγή, δεν είναι λίγοι οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι που δεν αποδέχονται τη νέα μέθοδο υπολογισμού του ελλείμματος που προωθεί η Ευρωζώνη, ζητώντας πιο διεξοδικές συζητήσεις και αναλύσεις επί του συγκεκριμένου θέματος.