Τράπεζες: Οι προκλήσεις της επόμενης μέρας

Η αποτελεσματική αντιμετώπιση - διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, η γρήγορη επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς πιστωτικής επέκτασης και η ολοκλήρωση της επανιδιωτικοποίησης των τραπεζών αποτελούν τα μεγάλα μέτωπα μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της δεύτερης φάσης της ανακεφαλαιοποίησης.

Έχοντας συγκεντρώσει σε διάστημα 12 μηνών κεφάλαια ύψους 37 δισ. ευρώ, τόσο από τον δημόσιο όσο και από τον ιδιωτικό τομέα, οι εγχώριες τράπεζες

συγκαταλέγονται σήμερα μεταξύ των πιο ισχυρών κεφαλαιακά τραπεζών στην Ευρώπη. Ωστόσο η ισχυρή κεφαλαιακή βάση των εγχώριων τραπεζών είναι απολύτως απαραίτητη, προκειμένου να κατορθώσουν να αντεπεξέλθουν στο κύμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια διαμορφώνονται στην Ευρώπη στο 6,1%, ενώ στην Ελλάδα ξεπερνούν το 30%, δηλαδή είναι πέντε φορές υψηλότερα από τον μέσο όρο στην Ευρώπη. Σύμφωνα με επιτελικά στελέχη τραπεζών, η αποτελεσματική διαχείριση των «κόκκινων» δανείων θα αποτελέσει το σημείο που θα κάνει τη μεγάλη διαφορά. Οι τράπεζες εκτιμούν ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα ενισχυθούν και το 2014, αν και με μειούμενο ρυθμό, και θα ανέλθουν στο ζενίθ από το ξέσπασμα της κρίσης. Το 2015 αναμένεται μικρή μείωση, ενώ η ουσιαστική αποκλιμάκωσή τους θα πραγματοποιηθεί το 2016 και, αργότερα, το 2017 αναμένεται τα «κόκκινα» δάνεια να διαμορφωθούν σε επίπεδα χαμηλότερα των σημερινών.

Το δεύτερο μεγάλο στοίχημα για τις τράπεζες, η πορεία του οποίου θα καθορίσει σε σημαντικό βαθμό και την εξέλιξη των επισφαλειών, είναι η επίτευξη θετικού ρυθμού πιστωτικής επέκτασης. Όπως εκτιμούν οι τράπεζες, το α΄ εξάμηνο του 2014 θα συνεχιστεί η μείωση των υπολοίπων των δανείων προς τον ιδιωτικό τομέα, στο γ΄ τρίμηνο αναμένεται σταθεροποίηση και το δ΄ τρίμηνο θα καταγραφεί μικρή αύξηση των υπολοίπων δανείων. Σε ετήσια βάση για το 2014 προβλέπεται μείωση των χορηγήσεων κατά 3%. Έτσι συνολικά, στην περίοδο 2010 - 2014 τα υπόλοιπα των δανείων θα έχουν μειωθεί κατά σχεδόν 50 δισ. ευρώ ή κατά 18%.

Ωστόσο το 2015 αναμένεται να τερματιστεί η τετραετής περίοδος πιστωτικής συρρίκνωσης και θα καταγραφεί αύξηση των υπολοίπων των δανείων τόσο προς τις επιχειρήσεις όσο και προς τα νοικοκυριά. Όπως σημειώνουν στελέχη τραπεζών, όσο πιο γρήγορα επιτύχουμε τη μεγάλη επιστροφή σε θετικό ρυθμό πιστωτικής επέκτασης τόσο γρηγορότερα θα ξεκινήσει και η αποκλιμάκωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Τέλος, εξαιρετικά σημαντική, όχι μόνο για τις τράπεζες αλλά γενικότερα για την εγχώρια οικονομία, θεωρείται η επιτάχυνση της επανιδιωτικοποίησης των τραπεζών. Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) ήδη εξετάζει τις εναλλακτικές δυνατότητες προκειμένου να αξιοποιηθούν ταχύτερα οι μετοχές που βρίσκονται δεσμευμένες στο πλαίσιο των warrants.

Στόχος είναι η ταχύτερη επιστροφή των τραπεζών σε ιδιώτες, κάτι που αναφέρεται ρητά και στο μνημόνιο, εκμεταλλευόμενο το θετικό κλίμα και τις ευνοϊκές συνθήκες που δημιουργεί η διαφαινόμενη επιστροφή της χώρας σε ανοδική τροχιά. Αν ολοκληρωθεί η επιστροφή των συστημικών τραπεζών στους ιδιώτες, τότε το ΤΧΣ θα μπορέσει να επιστρέψει νωρίτερα μέρος των κεφαλαίων που χρησιμοποιήθηκαν για την ανακεφαλαιοποίηση του 2013. Το ΤΧΣ ήδη ανακτά το σύνολο των κεφαλαίων που διέθεσε στην Alpha (3,96 δισ.) και την Πειραιώς (6,8 δισ. ευρώ), καθώς και σημαντικό μέρος των κεφαλαίων που διέθεσε στην Εθνική και την Eurobank.