Σκληρές διαρθρωτικές αλλαγές με αντάλλαγμα διπλή δόση

Του Βαγγέλη Δουράκη

«Νερό στο κρασί» τους μοιάζει να έχουν βάλει οι δανειστές που εμφανίζονται από την μια διατεθειμένοι να μην ανεβάσουν άλλο τον λογαριασμό για τα πρόσθετα μέτρα του 2014 (η Αθήνα έχει στείλει τις προτάσεις της για πακέτο ύψους 1,2 δισ. ευρώ), από την άλλη όμως απαιτούν συμφωνία σε μια σειρά από «σκληρές» διαρθρωτικές αλλαγές.

Όπως έλεγε υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών, «Αν η κυβέρνηση δεσμευτεί για την υλοποίηση όλων των διαρθρωτικών αλλαγών η τρόικα

Για το 2014 όμως υπάρχει και το «αγκάθι» που έχει να κάνει με το ζήτημα που προέκυψε μετά την απόφαση του ΣτΕ για τους ένστολους: Το υπουργείο Οικονομικών πρέπει να αναζητήσει τα ισοδύναμα μέτρα που θα καλύψουν το κενό, με τα στελέχη του να υπολογίζουν ότι μπορεί να χρειαστούν ακόμη και 500 εκατ. ευρώ. Όπως τονίζουν όμως δεν α μπουν φόροι και δεν θα υπάρξουν περικοπές σε άλλες ομάδες υπαλλήλων για να εξευρεθεί το ποσό αυτό.

Η εξ αποστάσεως διαπραγμάτευση έχει εστιαστεί στο άνοιγμα των αγορών, στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, στη μείωση των εργοδοτικών εισφορών κατά 3,9%, στο δεύτερο «κύμα» διαθεσιμότητας και στις απολύσεις στο Δημόσιο, το «λουκέτο» σε φορείς της γενικής κυβέρνησης, στην επίσπευση των ιδιωτικοποιήσεων, στην κατάργηση φόρων υπέρ τρίτων και στην απελευθέρωση των απολύσεων στον ιδιωτικό τομέα.

Οι διαπραγματεύσεις θα μπουν στην τελική τους ευθεία πιθανότατα το ερχόμενο Σαββατοκύριακο καθώς αναμένεται και η άφιξη των επικεφαλής ίσως μετά τις 3 Φεβρουαρίου.

Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν πως στόχος είναι μέχρι το Eurogroup στις 17 Φεβρουαρίου να επιτευχθεί συμφωνία. Η τρόικα θα ετοιμάσει την έκθεση αξιολόγησης και αν δεν προκύψει κάποιο νέο απρόοπτο στο Eurogroup της 10ης Μαρτίου θα ληφθεί απόφαση για τις επόμενες εκταμιεύσεις.

Μάλιστα, οι ίδιες πηγές προσθέτουν πως η Κομισιόν συμφωνεί να αποφασιστεί η εκταμίευση «διπλής» δόσης 8,8 δισ. λόγω και των μεγάλων καθυστερήσεων από τον Σεπτέμβριο μέχρι σήμερα. Τα 3,1 δισ. αντιστοιχούν στη δόση του τέταρτου τριμήνου του 2013 από την Ευρωζώνη και τα 5,7 δισ. στη δόση του φετινού πρώτου τριμήνου και της οποίας η αποδέσμευση θα συνδεθεί με προαπαιτούμενες δράσεις. Εντός του Μαρτίου εκτιμάται πως το ΔΝΤ θα αποδεσμεύσει 1,8 δισ. και ποσοστά υπολειπόμενων δόσεων.

Πιο αναλυτικά, στο μέτωπο των μεταρρυθμίσεων δεν έχει ακόμα υπάρξει συμφωνία για το ύψος του χρηματοδοτικού κενού που θα δημιουργήσει στα ασφαλιστικά ταμεία η μείωση των εργοδοτικών εισφορών. Οι δανειστές ζητούν η μείωση κατά 3,9 ποσοστιαίες μονάδες να γίνει μέσα στο 2014 (και όχι σταδιακά μέχρι το 2016), με την ελληνική πλευρά να αναζητά «φόρμουλα» για να κλείσει η μαύρη τρύπα.

Ωστόσο, σε πρώτη φάση θα πρέπει να υπάρξει συμφωνία για το ύψος αυτού του κενού, καθώς η απόσταση που χωρίζει τις δύο πλευρές δεν έχει καλυφθεί. Η τρόικα εκτιμά πως το κενό στα 800 εκατ., και η ελληνική πλευρά στα 350 με 400 εκατ.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του υπουργείου Εργασίας, η μείωση των εισφορών θα ανοίξει τον δρόμο για 30.000 νέες προσλήψεις και έτσι θα περιοριστεί σημαντικά η ανάγκη εξεύρεσης δημοσιονομικών ισοδύναμων. Παράλληλα για να καλυφθούν οι απώλειες των Ταμείων χωρίς να χρειαστεί να μειωθούν οι συντάξεις γίνεται επεξεργασία εναλλακτικών σεναρίων.

Για παράδειγμα, στο τραπέζι είναι το «ψαλίδισμα» των οικογενειακών επιδομάτων που χορηγεί ο ΟΑΕΔ (από τον ειδικό λογαριασμό ΔΛΟΕΜ). Πρόκειται για επιδόματα που δίνονται σε όσους δεν εισπράττουν ανάλογη παροχή από τον εργοδότη (π.χ. επειδή δεν το προβλέπει η συλλογική τους σύμβαση). Το ύψος τους εξαρτάται από τον αριθμό των τέκνων και ενδεικτικά αναφέρεται πως ξεκινούν από τα 8,22 ευρώ τον μήνα για οικογένειες με ένα παιδί και φτάνουν τα 67,38 ευρώ για οικογένειες με τέσσερα παιδιά.

Η τρόικα φαίνεται να έκανε ένα βήμα πίσω από την αρχική της θέση για πλήρη απελευθέρωση των απολύσεων στον ιδιωτικό τομέα καθώς έγινε αντιληπτό ότι το μέτρο δεν μπορούσε να περάσει από τη Βουλή. Έτσι σε συμφωνία για τα κριτήρια των ομαδικών απολύσεων κατέληξαν υπουργείο Εργασίας και κοινωνικοί εταίροι… προλαβαίνοντας την έλευση της τρόικας. Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να καταθέτουν πακέτο προτάσεων και στοιχείων για τις απολύσεις που θα κάνουν. Η γνωμοδότηση από το Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας θα είναι ουσιαστικά δεσμευτική για τον εκάστοτε υπουργό Εργασίας.

Δημόσιο
Θέλουν λίστα με τους 12.500 διαθέσιμους

Με την έλευση των επικεφαλής της τρόικας θα πρέπει να έχουν προσδιοριστούν οι 12.500 υπάλληλοι οι οποίοι θα τεθούν στο δεύτερο κύμα διαθεσιμότητας, 400 υπάλληλοι ώστε να συμπληρωθούν οι 4.000 απολύσεις του 2013, αλλά και οι φορείς της γενικής κυβέρνησης που θα συγχωνευτούν ή θα κλείσουν και θα αποτελέσουν δεξαμενή για τις απολύσεις του 2014. Στο υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης τονίζουν πως ο οδικός χάρτης για όλες τις προαπαιτούμενες δράσεις είναι έτοιμος και έχουν ζητήσει από την τρόικα ολιγοήμερη παράταση μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου προκειμένου να ολοκληρωθεί η λίστα με τους 12.500 «διαθέσιμους».

Απελευθέρωση αγορών
Απαιτητές και οι 329 «τομές»

Η τρόικα εμφανίζεται ενοχλημένη από τις καθυστερήσεις και πλέον ζητά να νομοθετηθούν στο σύνολό τους και οι 329 παρεμβάσεις που περιέχονται στην «εργαλειοθήκη» του Οργανισμού από το 80% που επιζητούσε αρχικά. Το παράδοξο είναι πως αν και ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης εκτιμά ότι οι συγκεκριμένες αλλαγές πρέπει να γίνουν «όχι γιατί τις υποδεικνύει η τρόικα αλλά γιατί τις υπαγορεύει η συνείδησή μας», εντούτοις το σχετικό νομοσχέδιο δεν έχει προωθηθεί, καθώς πέρα από επαγγελματικούς φορείς υπάρχουν αντιδράσεις και στο εσωτερικό της κυβέρνησης. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Αθανάσιος Τσαυτάρης, και ο αναπληρωτής του, Μάξιμος Χαρακόπουλος, διαφωνούν για τις αλλαγές στη διάρκεια ζωής του παστεριωμένου γάλακτος και ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης για την απελευθέρωση της διάθεσης των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων.

Φόροι υπέρ τρίτων
Βάζουν πολύ ψηλά τον πήχη

To υπουργείο Οικονομικών έχει αποστείλει στην τρόικα μια μελέτη αξιολόγησης 100 φόρων και εισφορών υπέρ τρίτων με ετήσιο κόστος 2 δισ. ευρώ ετησίως. Προτείνεται η κατάργηση μικρού αριθμού φόρων (περίπου 20) με ελάχιστο δημοσιονομικό όφελος. Όπως τονίζεται αρμοδίως. η κυβέρνηση δεν προτίθεται να προχωρήσει σε κατάργηση εισφορών υπέρ ασφαλιστικών ταμείων γιατί μια τέτοια κίνηση θα τα οδηγούσε σε οικονομικό μαρασμό. Μέχρι στιγμής η τρόικα δεν έχει παραθέσει τις παρατηρήσεις της επί της μελέτης αλλά θεωρείται βέβαιο ότι οι εταίροι μας δεν… ενθουσιάστηκαν από το προβλεπόμενο δημοσιονομικό αποτέλεσμα.