Ο Γιάννης Βούλτεψης και το… δημοσιογραφικό τρίκυκλο που αποκάλυψε την εκτροπή

Ο Γιάννης Βούλτεψης ανήκει στη χορεία αυτών που πρωταγωνίστησαν για την αποκάλυψη των σκοτεινών διαδρομών που οδήγησαν στη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη. Ήταν, ίσως, το… τιμόνι του «δημοσιογραφικού τρίκυκλου» εξ Αθηνών που «ανέβηκε» το Μάιο του 1963 στη Θεσσαλονίκη και διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη διαλεύκανση της υπόθεσης.

Το «δημοσιογραφικό τρίκυκλο», σε αντιπαραβολή με αυτό του Γκοτζαμάνη, αποτελούσαν

οι Γιάννης Βούλτεψης (Αυγή), Γιώργος Ρωμαίος (Τα Νέα) και Γιώργος Μπέρτσος (Ελευθερία), οι οποίοι, όπως περιγράφει ο ίδιος ο Βούλτεψης στα βιβλία του, ουσιαστικά ανέλαβαν αστυνομικά καθήκοντα καθώς, όπως κατέδειξε ευκρινώς και η δικαστική έρευνα, η επιδίωξη της τότε αστυνομίας πόλεων ήταν να συσκοτίσει τις έρευνες και να οδηγήσει στο συμπέρασμα που επιθυμούσαν οι εμπνευστές της δολοφονίας Λαμπράκη, ότι επρόκειτο για «ενδοαριστερή» αντιπαράθεση.

Ο Γιάννης Βούλτεψης είχε ήδη δεχθεί κρούσεις για τη συγγραφή του βιβλίου με όσα διαπίστωσε κατά την παραμονή του στη Θεσσαλονίκη, όταν από αρκετούς παράγοντες της δίκης (οι περισσότεροι εκ των δικηγόρων πολιτικής αγωγής ήταν από την Αθήνα) του ζητήθηκε να δημιουργήσει έναν «μπούσουλα» καθώς ήταν πρακτικά αδύνατο για τους περισσότερους να μελετήσουν την ογκώδη δικογραφία. Έχει ενδιαφέρον ότι ο Βούλτεψης πέρα από την ασφάλεια, «κυνηγήθηκε» για το βιβλίο του και από την ίδια την… ΕΔΑ.

Ιδού πώς περιγράφει ο ίδιος την έκδοση του βιβλίου «Υπόθεση Λαμπράκη, Τόμος Α΄» το Σεπτέμβριο του 1966.

«Μετά την αναγγελία του προσδιορισμού της δίκης, το νομικό γραφείο της ΕΔΑ αντιμετώπισε το πρόβλημα της πολυμελούς ομάδας δικηγόρων Αθηνών και Θεσσαλονίκης που θα παρίσταντο ως συνήγοροι πολιτική αγωγής. Και το πρόβλημα συνίστατο, κυρίως, στο ότι η δικογραφία που θα έπρεπε να μελετήσουν όλοι αυτοί οι δικηγόροι, ώστε να είναι εναρμονισμένοι και να μην πέσουν σε “γκάφες”, αποτελείτο από χιλιάδες σελίδες ενώ ο χρόνος ήταν ελάχιστος… έτσι ανετέθη στον Γαλανόπουλο (σ.σ. δικηγόρος, οργανωτικός υπεύθυνος του νομικού γραφείου της ΕΔΑ) να με φωνάξει και να μου ζητήσει να ετοιμάσω ένα “μπούσουλα” που θα επέτρεπε στους δικηγόρους να πορευθούν χωρίς να χρειασθεί να διαβάσουν όλη εκείνη τη δικογραφία που ακόμη και η φωτοτύπηση και μεταφορά της αποτελούσε πρόβλημα».

Αν κάποιος αναλογιστεί το ιστορικό βάρος της υπόθεσης Λαμπράκη στη σύγχρονη ελληνική ιστορία θα εικάσει, και μάλλον βάσιμα, ότι το βιβλίο του Γ. Βούλτεψη «πούλησε σαν τρελό». Η πραγματικότητα, ωστόσο, είναι πολύ διαφορετική.

«Η εκτύπωση βρισκόταν προς το τέλος της, όταν ο Παναγιώτης Κατερίνης, πρώην βουλευτής και ανώτατο στέλεχος του κομματικού μηχανισμού με παρακάλεσε τηλεφωνικώς να τον επισκεφθώ στα κεντρικά γραφεία της ΕΔΑ» σημειώνει ο Βούλτεψης και παραθέτει το διάλογο:

Κατερίνης: Μαθαίνω ότι βγάζεις ένα βιβλίο για το Λαμπράκη

Βούλτεψης: Βγάζω

Κ: Καλά, δεν νομίζεις ότι καλό θα ήταν να το φέρεις να ρίξουμε μια ματιά;

Β: Τί ματιά να ρίξετε; Και τί ήθελες να φέρω; Τα δοκίμια, τα χειρόγραφα και τί να τα κάνετε; Θα κυκλοφορήσει και θα τα διαβάσετε με την άνεσή σας

Κ: Και αν περιέχει κάτι που δεν θα έπρεπε, γιατί να αναγκασθούμε να το καταγγείλουμε;

Β: Έχω ακόμη κάποια σελίδα λευκή. Μήπως θα μπορούσες να μου πεις τί περίπου θα μπορούσε να περιέχει, ενώ δεν θα έπρεπε, ώστε να το περιλάβω και να το καταγγείλετε;

Παρά την κίνηση αυτή (σ.σ. ο Βούλτεψης εν τω μεταξύ είχε έρθει σε ρήξη με τη γραμμή της ΕΔΑ και ουσιαστικά της εκτός Ελλάδας ηγεσίας του ΚΚΕ στην Αυγή), το βιβλίο μοιράστηκε στους δικηγόρους και χρησιμοποιήθηκε ως μπούσουλας ακόμη και από τον Εισαγγελέα Παύλο Δελλαπόρτα, ο οποίος το αποκαλούσε… «Κοράνιον».

Το βιβλίο, λέει ο Βούλτεψης, «ελάχιστα κυκλοφόρησε καθώς προσέκρουσε στην κυριολεκτικά στυγνή αντίδραση του κομμουνιστικού εκδοτικού μηχανισμού». Με την χούντα δε της 21ης Απριλίου κατασχέθηκε αμέσως και πολτοποιήθηκε.

Παρόλα αυτά, από το βιβλίο του Βούλτεψη πρόλαβε και… γεννήθηκε το «Ζ» του Βασίλη Βασιλικού. «Οι φόβοι επαληθεύθηκαν στο ακέραιο και το βιβλίο έμεινε απούλητο, υμνήθηκε στη διαπασών, ως “φανταστικό ντοκουμέντο” ή “”ντοκουμέντο φαντασίας”, το “Ζ”» γράφει ο Βούλτεψης στην επανέκδοση του βιβλίου περιγράφοντας, όχι χωρίς αιχμές, τη συνάντησή του με τον Βασίλη Βασιλικό. «Ο συγγραφέας του “Ζ” Βασίλης Βασιλικός παρέλαβε ένα αντίτυπο του “Κορανίου” πριν ακόμη βιβλιοδετηθεί και έφυγε για το Παρίσι, όπου συνέγραψε στο “τάκα – τάκα” το μεγάλο έργο της ζωής του. Προηγουμένως, πριν πάμε μαζί στο τυπογραφείο, είχε έρθει στο σπίτι μου όπου μπροστά σε ένα μεγάλο χαρτί που είχα κολλήσει στο εργαστήριό μου για δική μου χρήση και του περιέγραψα την υπόθεση, όπως εμφανιζόταν ως εκείνη τη στιγμή από τις έρευνες».

- Η «Υπόθεση Λαμπράκη» αλλά και ο δεύτερος τόμος με τη Δίκη και τα συμπεράσματα του Γ. Βούλτεψη για τους φυσικούς και ηθικούς αυτουργούς της δολοφονίας και της Δικτατορίας επανεκδόθηκε μόλις το 1998 από τις εκδόσεις Αλκυών.