Ο αμετανόητος Νίκος Ντερτιλής

«Εμένα κανείς δεν μπορεί να με κάμψει», έλεγε και ξαναέλεγε ο επί 38 χρόνια έγκλειστος στις φυλακές Κορυδαλλού πραξικοπηματίας κατά της δημοκρατίας και πρωταίτιος της στρατιωτικής χούντας του 1967 Νίκος Ντερτιλής που πέθανε προχθές μετά από οξύ εγκεφαλικό επεισόδιο στο νοσοκομείο Ερυθρό Σταυρό. Αδυνατούσε να καταλάβει στα 93 του χρόνια ότι είχε ηττηθεί εδώ και δεκαετίες πολιτικά, ιδεολογικά, ψυχολογικά και κυρίως βιολογικά. Κάποιοι ίσως θα θεωρήσουν προτέρημα ότι ο εκλιπών διατήρησε μέχρι τέλους τον άκαμπτο χαρακτήρα του και την αμετανόητη προσήλωσή του στις «αρχές» ενός

αντιπάλου της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Κάποιοι ακόμα για ανθρωπιστικούς λόγους πιστεύουν ότι τσάμπα σάπισε στη φυλακή ένας άνθρωπος που αρνήθηκε επανειλημμένα να διευκολύνει την αποφυλάκισή του για «λόγους υγείας», λέγοντας «εμένα το αποφυλακιστήριο θα μου το καρφώσουν στη κάσα». Άλλοι πιθανόν να θεωρήσουν τολμηρή και συνεπή τη στάση του «στρατιώτη» που δεν αναγνώριζε τη δικαιοδοσία των δικαστηρίων της Ελληνικής Δημοκρατίας. Ενδεχομένως, και να εκτιμήσουν ως γενναία την απόφασή του να μη κάνει χρήση της άδειας που του χορηγήθηκε πρόσφατα για να μεταβεί πριν δυο μήνες στην κηδεία του γιου του Βασίλη, ενός πιστού στη δημοκρατία και αξιόμαχου αξιωματικού.

Όλα τα παραπάνω ίσως να είχαν κάποιο ελάχιστο νόημα ιδωμένα μέσα από μια στρεβλή ιδεολογική σκοπιά των ομοϊδεατών του που επιχειρούν να εμπεδώσουν τα ψεύδη τους στις νεαρότερες ηλικίες, Δεν έχουν, όμως, καμιά σχέση με τη πραγματικότητα καθώς αποτελούσαν ιδεολογήματα και κατασκευασμένες παραχαράξεις της ιστορίας για να εκθειάσουν ένα αξιολύπητο και ξεροκέφαλο τοτέμ μιας από τις μελανότερες στιγμές της πρόσφατης ελληνικής ιστορίας. Γιατί, παρότι οι νεκροί δεδικαίωνται , ο μακαρίτης κρατούμενος ούτε ηρωικός, ούτε τολμηρός, ούτε γενναιόφρων ήταν ποτέ. Ιδρυματισμένος με το κελί του αισθανόταν απειλούμενος στον έξω από τα κάγκελα κόσμο ο οποίος δεν του ήταν πλέον οικείος. Αν και το συμβούλιο των φυλακών Κορυδαλλού προσπάθησε, για λόγους κοινωνικούς και υγείας, να διευκολύνει τη διακοπή της έκτισης της ποινής ο ίδιος χρησιμοποιούσε το ψευτοάλλοθι της «προδοσίας των αρχών του» και τη «μη νομιμοποίησης της δημοκρατίας» με τη παρουσία του για να αρνηθεί την αποφυλάκιση, νιώθοντας εντός της ΣΤ πτέρυγας του Κορυδαλλού ασφαλής και σίγουρος ότι δεν θα αποδοκιμαστεί για τις επιλογές του. Ποιες ήταν οι επιλογές του; Αυτές για τις οποίες δικάστηκε και καταδικάστηκε από το δικαστήριο. Όχι μόνο για τη πραξικοπηματική κατάλυση της δημοκρατίας αλλά και ως εν ψυχρώ δολοφόνος.

Όσα κι αν έλεγε ο εκλιπών χουντικός ισοβίτης , όσα «ανδραγαθήματα» και αν συνοψίζονται στη στρατιωτική του καριέρα, όλα ωχριούν μπροστά στη κυνική του φράση κατά την αιματηρή καταστολή της εξέγερσης στο Πολυτεχνείο : “Με παραδέχεσαι, ρε; Με τη μία τον πέτυχα στο κεφάλι”». Με αυτή η φράση , όπως κατέθεσε στη δίκη του Πολυτεχνείου οδηγός του τζιπ του, κόμπασε αυτός ο αξιωματικός που ξεφτίλισε τα γαλόνια που του χάρισε η πατρίδα, μετά την εν ψυχρώ δολοφονία του 20χρονου Μιχάλη Μυρογιάννη, έναν από τους εξεγερμένους νεαρούς που προσπαθούσε να ξεφύγει από τους αστυνομικούς που τον χτυπούσαν το μεσημέρι της 18ης Νοεμβρίου 1973. Το φωτογραφικό ντοκουμέντο της περιφοράς του στην διασταύρωση Πατησίων και Στουρνάρα , ένστολος με το πιστόλι στο χέρι τη νύχτα της σφαγής ουρλιάζοντας “Βαράτε στο ψαχνό, πέντε παλιόπαιδα δεν θα μας κάνουν ό,τι θέλουν” τον καταχώρισε αυτόματα στο σκουπιδοτενεκέ που στοιβάζονται οι πιο απεχθείς παγκοσμίως δολοφονικοί δικτατορίσκοι.

Δεν μίλησε ποτέ μετά τη δίκη του για τη δολοφονία βυθίζοντας ίσως τις όποιες ενοχές του κάτω από την αρβύλα του δήθεν στρατιωτικού καθήκοντος. Νόμιζε πως ήταν στρατιώτης και όχι φονιάς αυτός που καυχιόταν για το αιφνιδιαστικό τρόπο με τον οποίο κατέλαβε αρκετά από δημόσια κτίρια της Αθήνας, τα χαράματα της 21ης Απριλίου. Από στρατιωτική οικογένεια πολέμησε φανατικά στον ελληνικό εμφύλιο κατά των κομμουνιστών, κατόπιν έδωσε μάχες μαζί με τους Αμερικανούς στη Κορέα επίσης κατά των Βορειοκορεατών κομμουνιστών και αργότερα ως ταγματάρχης υπό τις διαταγές του στρατηγού Γρίβα, ξεκαθάριζε αμάχους τουρκοκυπριακών χωριών στη μεγαλόνησο. Ως διοικητής του μηχανοκίνητου τάγματος της Αγία Παρασκευής πήρε μέρος στο πραξικόπημα των συνταγματαρχών το 1967 που κατάργησε τις ατομικές ελευθερίες, εξόρισε , φυλάκισε και βασάνισε Έλληνες πολίτες. Αργότερα τον πέταξε από το στράτευμα ο επίσης πραξικοπηματίας Δημήτρης Ιωαννίδης, αλλά τους στρατιωτικούς βαθμούς προαγωγής του τους πήρε κανονικά. Με το θάνατό του κλείνει ο κύκλος των χουντικών ισοβιτών που παρέμεναν στη φυλακή, σύμφωνα με την ιστορική ρήση του Κωνσταντίνο Καραμανλή το 1975 ότι « Όταν λέμε ισόβια εννοούμε ισόβια». Για τον εκλιπόντα, όμως, Νικόλαο Ντερτιλή η Ιστορία δεν θα χαλαλίσει ούτε μια σταγόνα μελάνι στις σελίδες της.