Το άγχος αποχωρισμού στα μικρά παιδιά

Το μωράκι σας κλαίει κάθε φορά που ανοίγεται την πόρτα για να πάτε στην δουλειά ή μέχρι το ψιλικατζίδικο; Μην ανησυχείτε...

Της Χριστιάνας Ιορδάνου M.Sc, MBPsS, ψυχολόγου-δραματοθεραπεύτριας, www.ekseliksis.gr

Το άγχος αποχωρισμού αποτελεί μια φυσιολογική εκδήλωση της ψυχοσυναισθηματικής ανάπτυξης του παιδιού και αφορά στη δυσφορία που νιώθει το βρέφος όταν τα πρόσωπα που το φροντίζουν (κυρίως οι γονείς), απομακρύνονται από το οπτικό του πεδίο. Τα βρέφη προσαρμόζονται πολύ εύκολα στα πρόσωπα που τα φροντίζουν και ικανοποιούν τις ανάγκες τους. Μεταξύ του 4ου και

7ου μήνα της ζωής τους αρχίζουν να αντιλαμβάνονται ότι όταν δε σας βλέπουν, έχετε φύγει. Είτε είστε σε κάποιο άλλο δωμάτιο του σπιτιού είτε εκτός σπιτιού νιώθουν ότι «έχετε εξαφανιστεί». Κι επειδή δεν έχουν αναπτύξει την αίσθηση του χρόνου δε γνωρίζουν πότε και εάν θα επιστρέψετε. Επειδή η απουσία σας τα τρομάζει, θα κάνουν ότι περνάει από το χέρι τους για να «σας φέρουν πίσω». Μεταξύ του 8ου μήνα και του 1ου έτους τα βρέφη έχουν πολλή ανάγκη τους γονείς τους και είναι πιθανό να αναπτύξουν άγχος αποχωρισμού. Ακολούθως, στον ενδεχόμενο αποχωρισμό τους από εσάς, μπορεί να αντιδρούν με έντονο κλάμα και άλλες έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις.

Το άγχος αποχωρισμού αποτελεί φυσιολογικό μέρος της ανάπτυξης και αφορά στη δημιουργία μιας υγιούς σχέσης εμπιστοσύνης και πρόσδεσης ανάμεσα σε εσάς και το παιδί σας. Όσο το παιδί αναπτύσσεται και συνειδητοποίει ότι κάθε φορά που φεύγετε επιστρέφετε σε αυτό, το άγχος του μειώνεται.

Η διάρκεια του άγχους αποχωρισμού εξαρτάται από παιδί σε παιδί και, συγκεκριμένα, από παράγοντες όπως το ταμπεραμέντο του παιδιού και ο τρόπος που οι γονείς αντιδρούν στο άγχος του κάθε αυτό. Συνήθως κρατάει μέχρι το 3ο έτος, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις παρατείνεται, εξαιτίας αγχογόνων καταστάσεων που μπορεί να βιώσει ένα παιδί, όπως η γέννηση του αδερφού/της αδερφής του, η αλλαγή κατοικίας, ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου ή ζώου, ένα ατύχημα κ.λπ.

Τι να κάνετε

Μερικά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να βοηθήσετε το παιδί να αντιμετωπίσει το άγχος του είναι τα ακόλουθα:

1) Την περίοδο μεταξύ του 8ου και 12ου μήνα της ζωής του παιδιού-περίοδος που εμφανίζεται το άγχος αποχωρισμού-αποφεύγετε να το αφήνετε μόνο του με μη οικεία σε εκείνο πρόσωπα.

2) Εάν πρέπει να το αφήσετε με κάποιον άλλον για ορισμένο χρονικό διάστημα επιλέξτε μια χρονική στιγμή αφού έχει φάει και έχει κοιμηθεί και όχι όταν είναι κουρασμένο και πεινάει, όταν δηλαδή σας χρειάζεται περισσότερο.

3) Δώστε του χρόνο να προσαρμοστεί στα νέα πρόσωπα που θα πάρουν τη θέση σας όταν εσείς θα απουσιάζετε. Πριν το αφήσετε μόνο του με κάποιον συγγενή, μια baby-sitter κλπ, περάστε χρόνο όλοι μαζί, ώστε να συνηθίσει την παρουσία του νέου προσώπου. Αντίστοιχα, πριν ξεκινήσει να πηγαίνει στον παιδικό σταθμό, επισκεφθείτε μαζί του το χώρο και μιλήστε του «για όλα αυτά τα ωραία πράγματα που θα κάνει εκεί μαζί με άλλα παιδάκια», ώστε να νιώσει