«Φταις για όλα εσύ»! Πώς είναι να μεγαλώνεις σε μια οικογένεια που ψάχνει να βρει τον αποδιοπομπαίο τράγο;

Οι τοξικές οικογένειες και ο όρος τοξικότητα είναι από αυτούς που ακούμε πια καθημερινά. Ψάχνοντας να βρούμε τις μορφές της τοξικότητας, τι είναι δηλαδή δεκτό και τι όχι, ποια συμπεριφορά επιτρέπεται και ποια δεν δημιουργεί θέματα στην ανατροφή του παιδιού μας και διαβάζοντας πέφτουμε και σε όρους όπως το παιδί που είναι ο αποδιοπομπαίος τράγος στην οικογένεια. Πώς επιλέγεται το εξιλαστήριο θύμα; Ποιο παιδί θα έχει αυτόν τον ρόλο και τι σημαίνει για την ζωή του;

Pexels

5 βιβλία που θα ήθελαν τα

παιδιά σου να έχεις διαβάσει

Λίγα λόγια για το θέμα:

Δεν ξέρω πώς επιλέγεται και γιατί ένα παιδί να γίνει ο αποδιοπομπαίος τράγος στην οικογένεια της οικογένειας. Ποιο βολεύει να είναι; Το πιο δυναμικό που αντιδρά, το πιο ήσυχο, που δεν αντιδρά; Δεν ξέρω με ποιον τρόπο διαλέγουν οι γονείς το ρόλο αυτόν;

Έχουν καταγραφεί παραλλαγές στο θέμα, αλλά είναι πάντα θέμα ελέγχου και ισχύος.
Έρευνες δείχνουν ότι ο αποδιοπομπαίος τράγος επιτρέπει σε έναν γονέα να σκεφτεί την οικογένεια ως πιο υγιή από ότι είναι, του επιτρέπει δηλαδή, να ελαχιστοποιήσει την ευθύνη και να εξηγεί τα αρνητικά αποτελέσματα, ενισχύοντας την αίσθηση του ελέγχου.
Ο ρόλος του αποδιοπομπαίου τράγου μπορεί να περιστρέφεται ή να στοχεύει συγκεκριμένα ένα παιδί.

Μέσα στις μορφές λεκτικής κακοποίησης που χρησιμοποιούν οι γονείς, ο αποδιοπομπαίος τράγος φαίνεται να έχει κατάσταση μετάβασης. Σε μια οικογένεια με έναν ελεγκτικό, μαχητικό ή ναρκισσιστικό γονέα στο τιμόνι, ο αποδιοπομπαίος τράγος στην οικογένεια είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο για τη διατήρηση του ελέγχου όχι μόνο στις αλληλεπιδράσεις και τις συμπεριφορές των μελών της οικογένειας, αλλά και στην οικογενειακή αφήγηση.

Όπως έχει επισημάνει ο ερευνητής Gary Gemmill, ο αποδιοπομπαίος τράγος επιτρέπει σε έναν γονέα να θεωρεί την οικογένεια ως πιο υγιή και πιο λειτουργική από ό, τι είναι στην πραγματικότητα, η οικογένεια θα ήταν τέλεια και η ζωή θα ήταν ευτυχισμένη. Αυτό είναι ένα σημαντικό σημείο γιατί βοηθά τον γονέα να επιμεληθεί την οικογενειακή αφήγηση με έναν πολύ συγκεκριμένο τρόπο.

Ένα παράδειγμα: Ο γονιός που συνηθίζει να κάνει αποδιοπομπαίους τράγους στην οικογένεια, δεν θα το προσεγγίσει έτσι. Αντ ‘αυτού, θα επικεντρωθεί στο γεγονός ότι ο Γιάννης οδήγησε το αυτοκίνητο τελευταίος και δεν το κλείδωσε, πράγμα που διευκόλυνε πολύ τον βανδαλισμό και σαν κερασάκι στην τούρτα, ο Γιάννης δεν άναψε τα φώτα που φωτίζουν τον δρόμο και την είσοδο, γεγονός που έδωσε στους βανδάλους την κάλυψη που χρειάζονταν για να εργαστούν ανενόχλητοι.

Έτσι στην επιμελημένη αφήγηση της οικογένειας, ο Γιάννης φταίει στην πραγματικότητα για το βανδαλισμό του αυτοκινήτου. Έτσι λειτουργεί ο αποδιοπομπαίος τράγος.

Ποιος θα γίνει ο αποδιοπομπαίος τράγος;

Σε ορισμένες περιπτώσεις ο ρόλος του αποδιοπομπαίου τράγου στην οικογένεια δίνεται σε αυτόν που επιτρέπει στον πατέρα του να μεταφέρει το μήνυμά του. Σε πολλές οικογένειες, ο αποδιοπομπαίος τράγος είναι ένας μόνιμος ρόλος, ενώ σε άλλες είναι ένα συγκεκριμένο παιδί.

Βάσει κάποιων συνεδριών, οι επιστήμονες έχουν καταλήξει σε κάποιους τύποι οι οποίοι που μπορεί να έχουν ενδιαφέρον:

Μήπως είσαι τοξικός και δεν το ξέρεις; Πόσο εύκολο είναι να το αλλάξεις και πώς θα το πετύχεις

Ο επαναστάτης

Δεδομένου ότι κάθε λεκτική κακοποίηση αφορά τον έλεγχο και την ανισορροπία της δύναμης, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι το παιδί που δεν θα πάει με το πρόγραμμα, θα ξεχωρίσει και θα περιθωριοποιηθεί γι ‘αυτό.

Ο ευαίσθητος

Ο αποδιοπομπαίος τράγος και ο εκφοβισμός έχουν παρόμοιες προθέσεις που μπορεί να δώσει στον καταχραστή μια εντύπωση εξουσίας. Φυσικά αυτό θα είναι πολύ πιο βοηθητικό αν το παιδί που επιλέγετε ανταποκρίνεται και αντιδρά. Επιπλέον, αυτό επιτρέπει στον γονέα να εκλογικεύσει το αποδιοπομπαίο τράγο ως απαραίτητο για να «σκληρύνει» ή «να σταματήσει να είναι πολύ ευαίσθητο».

Υπερβολικό

Οι μητέρες που κάνουν αποδιοπομπαίους τράγους, το παιδί είναι αρκετά διαφορετικό τόσο από εκείνη όσο και από τα άλλα παιδιά της, ώστε αν έχει δεξιότητες ως γονέας να είναι εντελώς κατακλυσμένες και αντιδρά μεταφέροντας το φταίξιμο στο παιδί. Στην οικογενειακή αφήγηση, αυτό το παιδί φέρει συνήθως το βάρος της ευθύνης για το σπίτι ή για οποιοδήποτε άλλο πρόβλημα που μπορεί να αντιμετωπίζει η μητέρα.

«Ίδιος ο πατέρας του»

Αυτό εμφανίζεται συχνότερα με παιδιά χωρισμένων γονιών που είτε μοιάζουν είτε συμπεριφέρονται ως πρώην σύζυγος στον γονέα, αλλά έρχεται επίσης με εκείνα από νοικοκυριά στα οποία το παιδί υποτίθεται ότι μοιάζει με συγγενή οικογένειας που δεν του αρέσει , μισήθηκε, ή είναι ένα μαύρο πρόβατο ή κάποιος συνδυασμός όλων. Μπορεί να εκφραστεί ανοιχτά «Είστε ακριβώς όπως ο μπαμπάς σας, ανεύθυνος και τεμπέλης» ή κρυφός, όπως έχοντας μια συγκεκριμένη προτίμηση στο άλλο αδερφάκι επειδή απλά δεν μοιάζει με τον γονέα.

Όλη αυτή η συμπεριφορά είναι λεκτική κακοποίηση, ανεξάρτητα από το πώς εξομαλύνεται ή εξορθολογίζεται. Και πραγματικά δεν έχει σημασία πώς οι γονείς επιλέγουν του αποδιοπομπαίους τράγους, αλλά το να μην το κάνουν καθόλου ως συμπεριφορά.

Διάβασε πρώτος όλα τα θέματα του iPop.gr στο Google News

Το άρθρο «Φταις για όλα εσύ»! Πώς είναι να μεγαλώνεις σε μια οικογένεια που ψάχνει να βρει τον αποδιοπομπαίο τράγο; εμφανίζεται στο iPop.