Βιβλίο-σταθμός του Βαγγέλη Σιαφάκα: Με μια χιλιάρα καβασάκι!

Της Εμμανουέλας Παγώνη

Το ρούφηξα ολόκληρο. Με μια ανάσα. Όσες φορές κι αν θέλησε να μου την κόψει ο συγγραφέας εγώ επέμεινα. Και κλείνοντάς το αναρωτήθηκα αν είναι τόσο καλό όσο μου φάνηκε εμένα. Εμένα που δεν ξέρω τι είναι καλά καλά ο Ρήγας Φεραίος, μου ακούγεται μιας άλλης εποχής, που στα Γιάννενα έχω πατήσει το πόδι μου μόνο ένα απόγευμα, που την Φλωρεντία την ξέρω μόνο από την εργασία μιας φίλης στο Πανεπιστήμιο που της έκανα την μετάφραση. Επίσης, δεν έχω ανέβει ποτέ μου σε χιλιάρα -ούτε Καβασάκι ούτε

άλλη μάρκα- και η Μαδρίτη που γνώρισα εγώ ήταν μια σειρά από ατελείωτα μπαρ με ζωντανή μουσική και μοχίτο το ένα πίσω από το άλλο. Παρ’ όλο που επισκέφτηκα το Πράντο.

Τη Ζέτα Αποστόλου την έψαξα στο δίκτυο. Γιατί από ελληνικές ταινίες βλέπω μόνο κωμωδίες και σπάνια –άμα έχω παρέα- διασκεδάζουμε με κάτι ανεκδιήγητα δράματα ή ημιτσόντες της δεκαετίας του ’70. Τα ’80 ούτε που τα ξέρω, πολύ λιγότερο ακόμα τα ’60. Προσπάθησα να τη δω με τα μάτια των πιτσιρικάδων στον εξώστη του κινηματογράφου. Δεν τα κατάφερα. Προσπάθησα να τη δω με τα μάτια του Βαγγέλη Σιαφάκα σήμερα και τα κατάφερα, ήταν εύκολο.

Κι αυτό είναι το μυστικό του βιβλίου. Με ταξίδεψε σε μέρη, ανθρώπους και καταστάσεις που δεν ήξερα, καταλαβαίνω ότι δεν είναι καν υπαρκτοί –αλλά τόσο μα τόσο αληθοφανείς- χωρίς να με κουράσει. Δεν διάβασα τις ιστορίες, μου τις διηγήθηκε κάποιος στο αυτί μου. Κάποιος που μπορεί ν’ αναφέρεται σε άλλες εποχές, αλλά μιλάει τη ρεαλιστική γλώσσα του σήμερα, χωρίς λόγιες ή λογοτεχνίζουσες φιοριτούρες. Γραφή ειρωνική, γραφή δημοσιογραφική, γραφή που αποτυπώνει. Όπως το απαιτεί η γενιά μου, η γενιά της κρίσης. Ζούμε τον ρεαλισμό του 21ου αιώνα και το «με μια χιλιάρα Καβασάκι» είναι ένα από τα καλύτερα δείγματά του.

Ο συγγραφέας διηγείται χωρίς νοσταλγία, αλλά με τρυφερότητα που μας αγγίζει όλους. Οι ήρωές του είναι κυρίως άνδρες, αλλά το βιβλίο εξυμνεί τις γυναίκες που τους περιβάλλουν: τη μάνα, τη σύζυγο, την ερωμένη, την ιερόδουλο, τη γειτόνισσα, τη δασκάλα, τη συντρόφισσα, το κεντρικό πρόσωπο ενός βιβλίου, τη βαμπ στο πανί. Έτσι ο καθένας βρίσκει ένα πρόσωπο για να ταυτιστεί σε κάθε διήγημα. Γιατί η ιστορία (και η Ιστορία), η διήγηση, οι πράξεις δεν είναι παρά το σκηνικό για το συναίσθημα.

«Για όλους εμάς που αγαπάμε τις μηχανές και απλώς ανεχόμαστε τα αυτοκίνητα, μια χιλιάρα Καβασάκι, Νίντζα κατά προτίμηση με διπλή μπαγκαζιέρα, είναι όνειρο μιας ζωής. Ωστόσο, εδώ ο ορεσίβιος Βαγγέλης Σιαφάκας καταθέτει την ψυχή της δικής του ζωής. Μια χιλιάρα τζαμάλα (σ.σ. η μεγάλη φωτιά, το όνομα του πρώτου διηγήματος) που ολοφύρεται τζωραμπίνα. Τι λέξεις είναι αυτές; Ούτε κι εγώ ξέρω. Διαβάζω για να μάθω περισσότερα στις σελίδες της συλλογής διηγημάτων του από τις εκδόσεις Πόλις», αντιγράφω σχόλιο του Γιώργου Γκόζη δημοσιευμένο στο Facebook του Β. Σιαφάκα.

Μπήκα στο Facebook από περιέργεια να δω αν μου άρεσε και σε άλλους και γιατί. Να δω ποιος είναι αυτός που γράφει, πέρα από το βιογραφικό στο βιβλίο. Και ανακάλυψα έναν άνθρωπο ιδιαίτερα αγαπητό, που τα ενδιαφέροντα του είναι γύρω από την τέχνη, μουσική, κινηματογράφος αλλά ιδιαίτερα και πάνω απ’ όλα η φωτογραφία. Έτσι είναι και το βιβλίο. Μια συλλογή από φωτογραφίες που δεν τραβήχτηκαν ποτέ. Και ο συγγραφέας μας διηγείται την ιστορία της καθεμιάς.

Βαγγέλης Σιαφάκας, «Με μια χιλιάρα Καβασάκι», εκδόσεις Πόλις, 2016

Ο Βαγγέλης Σιαφάκας είναι δημοσιογράφος με σπάνιο ήθος και μακρά και επιτυχημένη πορεία, τόσο στις εφημερίδες όσο και στην τηλεόραση. Υπήρξε αρχισυντάκτης της Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας, διευθυντής σύνταξης του Αντέννα και, βέβαια, πολιτικός συντάκτης της Αυγής στα χρόνια της αίγλης της, με τον Σοφιανό Χρυσοστομίδη και τόσους άλλους ακόμη.Σπούσασε Αρχιτεκτονική στο ιστορικό Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας, αλλά δεν άσκησε ποτέ το επάγγελμα. Από φοιτητής δραστηριοποιήθηκε στον Ρήγα Φερραίο, γνώρισε σπουδαίες ευρωπαικές προσωπικότητες (Ενρίκο Μπερλιγκουέρ, Σαντιάγο Καρίγιο κλπ) και συνδέθηκε με προσωπική φιλία με τον ηγέτη της ανανεωτικής Αριστεράς στην Ελλάδα, Λεωνίδα Κύρκο.Σπάνια κάποιος θα συναντήσει άνθρωπο που τον έχει γνωρίσει και μιλά αρνητικά για το πρόσωπό του.