Το τέρας της χυδαιότητας είναι εδώ και απειλεί να μας καταπιεί

Υπάρχει επιχείρημα που μπορεί να δικαιολογήσει την ασέβεια απέναντι στο θάνατo ενός ανθρώπου; Την επίθεση για τον τρόπο που επέλεξε να αντιμετωπίσει την ασθένεια του; Τον χαρακτηρισμό ως «στραβή» της δολοφονίας ενός παιδιού για να δικαιολογήσει την ανεπάρκεια της Πολιτείας να αντιμετωπίσει το κακό; Την αναπαραγωγή υβριστικών μηνυμάτων και χυδαίων αναρτήσεων;

Τις τελευταίες μέρες, με αφορμή συγκεκριμένα γεγονότα, είδαμε αλεπάλληλα κρούσματα χυδαιότητας και επιθετικότητας όχι μόνο από ανώνυμους χρήστες του διαδικτύου αλλά ακόμα από δημοσιογράφους και πολιτικούς και μάλιστα υπουργούς.

Δηλαδή, όχι μόνο από ανθρώπους που έχουν δημόσιο λόγο, αλλά και από πολιτικούς αξιωματούχους που κατέχουν δημόσιες θέσεις και χειρίζονται την εξουσία. Μοιάζει λες και το ανώνυμο αλήστου μνήμης ηλεκτρονικό κίνημα του «ψόφα», να έγινε επίσημη πολιτική γραμμή.

Οι γνωστές δικαιολογίες του «δεν το έκανα εγώ, δεν το εννοούσα έτσι, ήταν ένα ανθρώπινο λάθος», δεν έπεισαν αυτούς που αρχικά καταδίκασαν. Από την άλλη προκάλεσαν αρνητικά συναισθήματα και σχόλια περί δήθεν αυτοπεριορισμού και λογοκρισίας σε ένα μέσο όπως τα κοινωνικά δίκτυα, με το επιχείρημα ότι αποτελούν το προσωπικό ημερολόγιο του καθενός. Ένα ηλεκτρονικό ημερολόγιο, όμως, που δεν μένει κλεισμένο σε ένα συρτάρι, αλλά αντιθέτως διαβάζεται από χιλιάδες και εκατομμύρια ανθρώπους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Πως γίναμε έτσι; Τι ηθικός ξεπεσμός είναι αυτός; Αναρωτήθηκαν οι πιο ψύχραιμοι. Φταίει μόνο το ότι είμαστε κουρασμένοι και απογοητευμένοι και δεχόμαστε πια στωικά το οτιδήποτε; Πιθανόν, αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Ούτε φταίει μόνο η κρίση που ανέδειξε τον κακό μας εαυτό με αυτή την ένταση. Ήταν που όταν είδαμε τα πρώτα δείγματα λαϊκισμού με άκρατη βία, φυσική ή λεκτική, όχι μόνο τα αποδεχτήκαμε, αλλά σε πολλές περιπτώσεις επικροτήσαμε και μάλιστα επιβραβεύσαμε αυτούς τους πολιτικούς με την είσοδό τους στη Βουλή.

Ο λαϊκισμός ως πολιτική στρατηγική φέρνει άμεσα αποτελέσματα,τα οποία όμως είναι βραχύβια, αφού στοχεύει στο θυμικό. Έτσι ενισχύει και υποκινεί το συναίσθημα που τόσο πολλοί αγαπάμε ως θερμόαιμοι μεσογειακοί και σταδιακά οδηγεί σε κάθε λογής αμετροέπεια και χυδαιότητα.

Για να υπάρξουν, όμως, ακόμα και αυτά τα βραχύβια αποτελέσματα στα οποία στοχεύουν οι δημιουργοί του, το τέρας του λαϊκισμού θέλει συνεχή συντήρηση και ανατροφοδότηση. Μόνο έτσι παραμένει «ζωντανό» και όσο το ταΐζεις, τόσο αυτό εξακολουθεί να πεινάει. Έτσι καταλήγουμε σε ένα φαύλο κύκλο όπου βρισιές, προσωπικές επιθέσεις, προσβολές δημιουργούν ένα κλίμα ζοφερό για μια κοινωνία που είναι ήδη πολύ κουρασμένη και θυμωμένη.

Ακριβώς για το λόγο αυτό οι ανοίκιες επιθέσεις σε πολιτικούς αντιπάλους και σε όσους έχουν αντίθετη άποψη βρίσκουν ευήκοα ώτα, αν και πολλές φορές οι ίδιοι οι δημιουργοί του πέφτουν στηνπαγίδα που στήνουν και αναγκάζονται σε αναδίπλωση. Το κακό όμως έχει γίνει.

Όσο λοιπόν αποδεχόμαστε τέτοιες συμπεριφορές στην αρχή, και σε ολοένα και μεγαλύτερο ποσοστό στη συνέχεια, θα τις θεωρούμε φυσιολογικές. Όσο θα υπάρχει αποδοχή τόσο αυτές θα επαναλαμβάνονται με μεγαλύτερη ένταση και συχνότητα για να μας ανατροφοδοτούν. Τα χτυπήματα, όμως, κάτω από τη μέση και μάλιστα χωρίς κανένα πολιτικό μήνυμα, αποδιοργανώνουν την κοινωνία σταδιακά και υπόγεια, διχάζουν και απειλούν την ίδια την ποιότητα της δημοκρατίας.

Είτε λοιπόν θα δαμάσουμε όλοι μαζί το τέρας καταδικάζοντας και απομονώνοντας τέτοιες συμπεριφορές ή θα μας καταπιεί όλους. Ας σταματήσει εδώ ο κατήφορος πριν γίνουμε κοινωνία κανιβάλων, γιατί ως γνωστόν το τέρας δεν το φοβάσαι όταν αρχίζεις να του μοιάζεις. Και τότε θα είναι πολύ αργά.