Το κρυφό όπλο της διαπραγμάτευσης

Η κυβέρνηση έχει θέσει ως βασικό στόχο την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος στο τέλος του έτους, ώστε να διεκδικήσει καλύτερους όρους για τη διαχείριση του δημοσίου χρέους και την ελάφρυνση των επόμενων Προϋπολογισμών από τόκους και χρεολύσια.
Τα στοιχεία του πρώτου εξαμήνου δείχνουν ότι ο στόχος αυτός δεν είναι μακριά. Ομως η τελική έκβαση της προσπάθειας θα εξαρτηθεί από το εάν οι πολίτες θα μπορέσουν τους επόμενους μήνες να ανταποκριθούν στις φορολογικές τους υποχρεώσεις, καθώς θα καταφθάνουν διαδοχικά ειδοποιητήρια για εισοδήματα, ακίνητα και αυτοκίνητα. Ο φόβος ενός φορολογικού ατυχήματος, από την αδυναμία των υπόχρεων να πληρώσουν τις δόσεις της εφορίας, είναι υπαρκτός και αναδεικνύει το ουσιαστικότερο ζήτημα της οικονομίας, που είναι η δημιουργία βιώσιμων όρων δημοσιονομικής εξυγίανσης. Τα οφέλη για την πραγματική οικονομία θα είναι πρόσκαιρα εάν φέτος επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα, αλλά οι οφειλές του κράτους προς τους προμηθευτές παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα και ταυτόχρονα νοικοκυριά και επιχειρήσεις βγουν πλήρως εξουθενωμένα από τις αλλεπάλληλες φορολογικές υποχρεώσεις.
Επομένως, εκτός από τη δημοσιονομική προσαρμογή, περισσότερο από αναγκαία είναι η χάραξη και εφαρμογή αναπτυξιακής πολιτικής, που θα δημιουργεί θέσεις εργασίας και εισοδήματα. Με άλλα λόγια, ο παρονομαστής που είναι το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν έχει μεγαλύτερη σημασία από τον αριθμητή του ελλείμματος ή του χρέους. Εάν «αυξηθεί» η οικονομία ή στην προκειμένη περίπτωση περιορισθεί η ύφεση, τότε θα έχουμε ισχυρά διαπραγματευτικά όπλα στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα για τη μείωση του ελληνικού χρέους, με κούρεμα ομολόγων.
Γνωρίζουμε ότι είναι δύσκολη η ανάκαμψη όταν ακόμη οι μηχανισμοί χρηματοδότησης της οικονομίας υπολειτουργούν και οι τράπεζες μόλις ολοκλήρωσαν τη διαδικασία ενίσχυσης των κεφαλαίων τους. Ομως το ελληνικό κράτος έχει δανεισθεί περίπου 50 δισεκατομμύρια ευρώ για να επιτευχθεί η ανακεφαλαιοποίηση του πιστωτικού συστήματος και μπορεί να επιβάλει όρους ενίσχυσης της ρευστότητας. Επιπλέον, μπορεί να κατευθύνει παραγωγικές δυνάμεις στον πρωτογενή τομέα, που έχει τεράστιες δυνατότητες αξιοποίησης, και να εκσυγχρονίσει τη δημόσια διοίκηση, που σήμερα αντιμετωπίζει με εχθρικό τρόπο κάθε επιχειρηματική πρωτοβουλία. Το υπουργείο Οικονομικών ασχολείται σχεδόν αποκλειστικά με το πώς θα εισπράξει τους φόρους, αλλά η χώρα θα έχει μόνιμα δημοσιονομικά οφέλη εάν ρίξει το βάρος στο πώς θα μεγαλώσει την πίτα της οικονομίας…