Το μετέωρο βήμα της μεταρρύθμισης Διαμαντοπούλου, του Σταύρου Κωνσταντακόπουλου

«Αν κάνει κάποιος μια σύντομη αναδρομή στο παρελθόν, διαπιστώνει ότι το πανεπιστημιακό κίνημα νικάει όσες φορές εκφράζει τις βαθύτερες δυναμικές της κοινωνίας»

Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές τίποτα δεν είναι λιγότερο σίγουρο από την εφαρμογή του ν. 4009 στα πανεπιστήμια. Η θεμέλια λίθος του γνωστού και ως νόμου Διαμαντοπούλου-Γεωργιάδη, που είναι η εκλογή και βέβαια η λειτουργία των Συμβουλίων Διοίκησης, μοιάζει αβέβαιη περισσότερο από ποτέ.

Οι εμπνευστές του νόμου ξεκίνησαν από μια πεποίθηση: η κατεδάφιση και των τελευταίων υπολειμμάτων του δημόσιου

πανεπιστημίου έχει ως απαραίτητη προϋπόθεση τον απόλυτο έλεγχο της διοίκησης τους. Τα βήματα προς την πλήρη υπαγωγή του πανεπιστημίου στους νόμους της πολυθρύλητης αγοράς δεν θα μπορούσαν να είναι αποφασιστικά, αν το πανεπιστήμιο συνέχιζε να εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από τη θέληση της ίδιας της πανεπιστημιακής κοινότητας. Μπορεί μέχρι σήμερα η θέληση αυτή να παραμορφωνόταν από τα παιχνίδια των δύο μεγάλων φοιτητικών παρατάξεων του δικομματισμού, μπορεί τα παιχνίδια εξουσίας διαφόρων ομάδων διδασκόντων να κινιόντουσαν σε κατευθύνσεις ριζικά διαφορετικές από αυτές του ακαδημαϊκού πανεπιστημίου, όλα αυτά όμως κρινόντουσαν ως ανεπαρκή από τους οπαδούς του νεοφιλελεύθερου σοκ. Έπρεπε να αλλάξει εκ βάθρων η λειτουργία τους για να μεταπλαστούν σε πραγματικά πανεπιστήμια της αγοράς. Και προς τον σκοπό αυτό οι νεοφιλελεύθεροι του Υπουργείου, εμπνεύστηκαν τα Συμβούλια Διοίκησης με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά.

Σήμερα, η ανάδειξη αυτών των συμβουλίων αποτελεί μια εντελώς αβέβαιη προοπτική. Σε κάποια πανεπιστήμια (ΕΜΠ, Καποδιστριακό, ΠΑΠΕΙ, Ιόνιο) δεν προκηρύχθηκαν ποτέ εκλογές, όπως ποτέ δεν προκηρύχθηκαν στα Πανεπιστήμια με Διοικούσα Επιτροπή. Σε ένα (ΑΣΚΤ) δεν έγινε κατορθωτό να βρεθούν υποψήφιοι. Σε κάποια έχουν αναβληθεί επʼ αόριστον (Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Ιωαννίνων, Πολυτεχνείο Κρήτης, ΠΑΜΑΚ, ΔΠΘ). Σε κάποια άλλα, τέλος, είτε έχουν αναβληθεί επʼ αόριστον ( Οικονομικό Αθήνας, Αιγαίου, Θεσσαλίας, Γεωπονικό), είτε τα μέλη των Οργανωτικών Επιτροπών που είχαν την ευθύνη διοργάνωσης των εκλογών παραιτήθηκαν (ΑΠΘ, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Πανεπιστήμιο Πάτρας, Πάντειο). Στις δύο τελευταίες περιπτώσεις υπήρξαν απόπειρες διενέργειας εκλογών, οι οποίες όμως δεν τελεσφόρησαν λόγω της μαζικής παρουσίας την ημέρα των εκλογών, φοιτητών, διοικητικών υπαλλήλων και διδασκόντων αποφασισμένων να τις ματαιώσουν.

Θα έλεγε κανείς σε έναν προσωρινό απολογισμό, ότι το πανεπιστημιακό κίνημα σημείωσε μια μεγάλη επιτυχία. Και όμως, το καλοκαίρι που μας πέρασε τίποτε δεν προανήγγελλε μια τέτοια επιτυχία. Ο νόμος ψηφίστηκε από τον ασυνήθιστα μεγάλο αριθμό των 258 βουλευτών. Τα ΜΜΕ εξέπεμπαν μονότονα μηνύματα που από τη μια στήριζαν τη Διαμαντοπούλου και τον νόμο της, ενώ από την άλλη έκαναν ότι τους ήταν δυνατό για να απαξιώσουν το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο. Τέλος, η πλειοψηφία του συνδικάτου των πανεπιστημιακών δασκάλων, η ΠΟΣΔΕΠ, αποτελούμενη από τις παρατάξεις του ΠΑΣΟΚ, της ΔΗΜ