Λογοτεχνικοί θησαυροί με πολύ κομφετί

ΡΕΠΟΡΤΑΖΛογοτεχνικοί θησαυροί με πολύ κομφετίΠαρασκευή, Μάρτιος 11, 2016 - 15:57

Η συλλογή «Αποκρηάς Ανθολόγιο» μαζί με την εφημερίδα «Εστία» στις 12 Μαρτίου

Σε ένα διαφορετικό αποκριάτικο ταξίδι μάς καλεί αυτό το Σάββατο η «Εστία». Στις 12 Μαρτίου μαζί με την ιστορική εφημερίδα θα κυκλοφορήσει μια σπάνια συλλογή, μια έκδοση 208 σελίδων με τίτλο «Αποκρηάς ανθολόγιο», η οποία περιλαμβάνει αθησαύριστα κείμενα για τον εορτασμό της Αποκριάς και τα έθιμά της, όπως αποτυπώθηκαν στο χαρτί από σπουδαίες μορφές της νεοελληνικής γραμματείας.

Αγγελος Βλάχος, Πολύβιος Δημητρακόπουλος, Γεώργιος

Δροσίνης, Ανδρέας Καρκαβίτσας, Κώστας Κρυστάλλης, Νικόλαος Λάσκαρης, Τίμος Μωραϊτίνης, Παύλος Νιρβάνας, Γρηγόριος Ξενόπουλος, Ιωάννης Πολέμης καθώς και πολλοί ακόμη συγγραφείς «μίλησαν» με την εύγλωττη πένα τους για τους αποκριάτικους εορτασμούς και μας παρέδωσαν ένα απάνθισμα λογοτεχνικών θησαυρών, που έχουν δημοσιευθεί ανά καιρούς στην «Εστία».

Σπάνια κείμενα

Εκείνο που καθιστά την εν λόγω φιλολογική ανθολογία ιδιαίτερα σημαντική είναι πως τα 58 αυτά κείμενα που παρατίθενται δεν έχουν μέχρι σήμερα επανεκδοθεί, ενώ έχει τηρηθεί η ορθογραφία των πρωτότυπων γραπτών, γεγονός που προσδίδει μια επιπλέον σαγήνη σε αυτά. Χαρακτηριστικό είναι δε ότι το βιβλίο αυτό εντάσσεται στις εκδόσεις Βιβλιοθήκη της Εστίας, οι οποίες συνεχίζουν τη μακρά παράδοση της εφημερίδας.

Τι ακριβώς, όμως, περιλαμβάνει η μοναδική αυτή συλλογή, στην οποία σκιαγραφούνται όλες οι πτυχές της Αποκριάς; Κείμενα λογοτεχνικά και δημοσιογραφικά, λαογραφικές και ιστορικές καταγραφές, ποιήματα, διηγήματα, χρονογραφήματα, ακόμη και ρεπορτάζ γύρω από το έθιμο της Αποκριάς στην Ελλάδα και την εξέλιξή του ανά τους αιώνες. Ολα τα γραπτά προέρχονται από το αρχείο της εφημερίδας «Εστίας», αφού αποτελούν κείμενα που είχαν δημοσιευθεί στις σελίδες της.

Μάλιστα, για την καλύτερη και την ορθότερη κατανόησή του, το υλικό έχει χωριστεί σε τέσσερις θεματικές ενότητες: Λαογραφία - Ιστορία, Ποίηση - Σάτιρα, Χρονογράφημα και Ρεπορτάζ.
«Ολες οι μορφές της αποκριάτικης φιλολογικής παραγωγής της νεότερης ελληνικής Ιστορίας βρίσκονται διεσπαρμένες στις σελίδες της εφημερίδας» σημειώνει στο εισαγωγικό σημείωμά του ο διευθυντής της «Εστίας» Ελευθέριος Σκιαδάς. «Ευτυχώντας η "Εστία" να δημοσιεύει το πνευματικό προϊόν των σπουδαιότερων μορφών της λογοτεχνικής μας ζωής και αξιοποιώντας το αρχείο της, παραδίδει στη δημοσιότητα μια πρώτη ανθολόγηση αποκριάτικων κειμένων».

Ετσι μέσα από τις σελίδες της ανθολογίας μαθαίνουμε για έθιμα που κυριαρχούσαν στις αποκριάτικες εκδηλώσεις του 19ου αιώνα, όπως το Γαϊτανάκι (στο οποίο οι μεταμφιεσμένοι χόρευαν γύρω από ένα κοντάρι), τα Ρόπαλα (πλανόδιοι θίασοι ακροβατών με φανταχτερά ρούχα που προκαλούσαν τα επικριτικά σχόλια) αλλά και την Καμήλα (λαϊκό δρώμενο που παρωδεί το αγαθό ζώο).

Καρναβαλική παρέλαση

Ο αναγνώστης έχει, επίσης, την ευκαιρία να μάθει για το Κομητάτο των Απόκρεω, μια επιτροπή που συστάθηκε το 1887 και είχε αναλάβει τη διοργάνωση της καρναβαλικής παρέλασης. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει και το μικρό αφιέρωμα στον «ποιητή της "Εστίας"», τον Ιωάννη Πολέμη. Στη συλλογή παρατίθεται το ποίημά του με τίτλο «Προσωπίδες», ένα από τα δεκάδες που δημοσίευσε η εφημερίδα, της οποίας υπήρξε ακάματος συνεργάτης.

Ειδική μνεία γίνεται στην εν λόγω φιλολογική συλλογή και στα χρονογραφήματα, μια θεματική ενότητα που καλύπτει τις δύο τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα και ολόκληρο τον 20ό αιώνα, αλλά και στα ρεπορτάζ. Μάλιστα, σ' ένα ρεπορτάζ του Δήμου Βρατσάνου περιγράφεται πώς έγινε η αλλαγή των αποκριάτικων εορτασμών από τον βάρβαρο φασουλοπόλεμο στο κομφετί!

Να σημειωθεί ότι το εικαστικό υλικό που συνοδεύει την έκδοση προέρχεται από τρεις πηγές: την εφημερίδα «Εστία», από όπου αντλήθηκαν κυρίως σκίτσα και διαφημίσεις της εποχής, το Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (ΕΛΙΑ) του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος και την εφημερίδα «Ο Μικρός Ρωμηός» του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών - Ιδρύματος «Βούρου Ευταξία».