Θεατές, ήρωες και η χαμένη ταυτότητα

Από την Ηρώ Μητρούτσικου

Η Κατερίνα Ευαγγελάτου ανέλαβε να σκηνοθετήσει στο Εθνικό ένα έργο που κάποιοι θα χαρακτήριζαν παλιό ή ξεπερασμένο. Ωστόσο, η νεαρή σκηνοθέτις κατάφερε να μιλήσει για το σήμερα χωρίς να χρειαστεί να εκσυγχρονίσει το έργο.

Θεατές

Δύο κολλητά δωμάτια σε ένα ξενοδοχείο τρίτης κατηγορίας μετά το τέλος του Εμφυλίου πολέμου (γύρω στο 1950). Στο πρώτο δωμάτιο ένα ζευγάρι μικροπωλητών (Νικόλας Παπαγιάννης, Στεφανία Γουλιώτη), που αγωνίζεται για να επιβιώσει. Ο άντρας, ανάπηρος και ανίκανος λόγω του πόλεμου, πρώην ταγματασφαλίτης, που έχει καταντήσει, πια, φερέφωνο

της εξουσίας, παρακαλεί τη γυναίκα του να τον σκοτώσει στον ύπνο του. Στο δεύτερο δωμάτιο ένας λούμπεν, αργόσχολος, χαραμοφάης τύπος (Νίκος Ψαρράς), που όλη μέρα ασχολείται με πορνοπεριοδικά, ανακαλύπτει μια τρύπα στον τοίχο και είτε κρυφοκοιτάζει από εκεί το ζευγάρι, είτε ακούει τι λένε μέσα από τους λεπτούς τοίχους. Απαθής, αδρανής, συχνά έκπληκτος, βλέπει τη γυναίκα να σκοτώνει τον άντρα της, να τον καθαρίζει και έπειτα να αυτοκτονεί κι εκείνη!

Με την ίδια απάθεια θα αντιμετωπίζει την ιστορία και η, παντρεμένη με ναυτικό, γκόμενά του (Άλκηστις Πουλοπούλου), η οποία θα εισβάλει στο δωμάτιό του αργότερα. Με την ίδια απάθεια αντιμετωπίζει κι αυτός την γκόμενα, παρότι εκείνη τρέφει συναισθήματα και κάνει όνειρα για τους δύο τους!

Το αρχικό σκηνικό (Ελένη Μανωλοπούλου), οι τοίχοι του ξενοδοχείου, αποτελούνται από τα ελληνικά πλαστικά σημαιάκια των παρελάσεων. Οι θεατές καλούνται να αφαιρέσουν όσα σημαιάκια τους εμποδίζουν να βλέπουν όσα διαδραματίζονται μέσα στα δύο δωμάτια κι έτσι παίρνουν κι αυτοί μέρος στην ηδονοβλεψία και στη συνθήκη της κλειδαρότρυπας, όπως και ο τεμπέλης ένοικος του ξενοδοχείου.

Η Γουλιώτη μας έχει συνηθίσει σε πολύ καλές ερμηνείες. Το μόνο που έχω να προσάψω εδώ ήταν ότι συχνά δεν ακούγαμε κάποια από όσα έλεγε το ζευγάρι. Ωστόσο, την έκπληξη της παράστασης την κάνει ο Ν. Ψαρράς! Αγνώριστος, σαν νευρόσπαστος αίλουρος πηδά όλη την ώρα από το κρεβάτι στο τραπέζι κι από εκεί στο σκαμνί, δεν ησυχάζει και δεν ηρεμεί ποτέ, ούτε με την γυναικεία παρουσία. Όπως περνά ανώφελα και χωρίς αποτέλεσμα την ώρα του με τις πορνοφωτογραφίες, έτσι ηδονιστικά κατασκοπεύει και τους γείτονές του. Απαθής παρακολουθεί το μακελειό και μετά τον θάνατο εισβάλλει στο δωμάτιό τους. Το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι τα λεφτά και οι γυναίκες, αλλά αυτό δεν τον εμποδίζει να βγάζει λόγους στο τέλος του έργου, εξυψώνοντας σε προτέρημα το να κοιτάει ο καθένας τον εαυτό του.

Έχουμε, λοιπόν, δύο εκ διαμέτρου αντίθετα ζευγάρια, που το ένα το συνδέει η παλιά αγάπη, το άλλο μόνο το σεξ και το συμφέρον, αλλά, παρόλα αυτά, κανείς τους δεν επικοινωνεί με κανέναν. Έτσι, η Ευαγγελάτου και ο Ψαρράς, κάνοντας μία πολύ καλή παράσταση, καταφέρνουν να μετατρέψουν ένα δράμα σε τραγική κωμωδία και έτσι να αναδειχθεί ακόμα περισσότερο το νόημα του έργου. Παρότι, ο Μάριος Ποντίκας έγραψε το έργο πριν 40 περίπου χρόνια, για να μιλήσει για την Ελλάδα του τότε, τελικά αυτό αποδεικνύεται εξαιρετικά επίκαιρο και παγκόσμιο. Η σημερινή κοινωνία, παρότι δεν έχει ζήσει κανέναν πόλεμο, διακρίνεται από την ίδια αποξένωση και απάθεια, συναισθηματική σκληρότητα και αδιαφορία για τα πολιτικά. Η αστική νοοτροπία του: ο καθένας κοιτάει τον εαυτό του και δεν μας νοιάζει ο διπλανός μας, ούτε τα κοινά, σήμερα είναι πολύ πιο έντονη. Ας μην μας εκπλήσσει πώς φτάσαμε στην σημερινή οικονομική κρίση, όταν και οι δύο προηγούμενες γενιές είχαν τέτοια προβληματική συμπεριφορά. Αν και οι περισσότερες παραστάσεις τελειώνουν την Κυριακή των Βαΐων, οι «Θεατές» θα συνεχίσουν και μετά το Πάσχα στο Εθνικό (κτίριο Τσίλλερ, Ομόνοια) Τετάρτες και ΣΚ.

Το έπος του Διγενή Ακρίτα

Για μια ακόμα φορά μας απογοήτευσε ο Δημ. Λιγνάδης. Είχε μια καταπληκτική ιδέα για μια διαφορετική παρουσίαση του αφηγηματικού έπους του Διγενή Ακρίτα, το οποίο τραγουδήθηκε από γενιά σε γενιά, από τον 14ο αιώνα μέχρι σήμερα, η οποία, όμως, ιδέα δεν κατάφερε να έχει ένα εξίσου καλό αποτέλεσμα. Το concept ήταν ότι μία συντηρητική παρουσιάστρια και πέντε ομιλητές (τρεις καλλιτέχνες, ένας παπάς κι ένας πολιτικός) δίνουν, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Εθνικού θεάτρου, μια διάλεξη πάνω στο έπος, κατά την διάρκεια της οποίας συμβαίνουν διάφορα τραγελαφικά. Ωστόσο, η παράσταση κούραζε πολύ, γιατί δεν γίνεται και να θες να ακουστεί μεγάλο μέρος του κειμένου και να υπονομεύσεις τον κάθε ομιλητή...

Γκιγιόμ, γλυκιά μου

Το «Low Budget Festival» γίνεται κάθε χρόνο στο γκαράζ του Ιδρύματος Μιχ. Κακογιάννης και φέτος «μιλάει… γαλλικά». Νέοι δημιουργοί παρουσίασαν (μεταφρασμένα) γαλλικά έργα και, τώρα, το φεστιβάλ κλείνει με την κωμωδία «Γκιγιόμ, γλυκιά μου», ένα αυτοβιογραφικό έργο του ηθοποιού και σκηνοθέτη Γκιγιόμ Γκαλιέν. Η πρεμιέρα έγινε την Πέμπτη κι όπως όλες οι παραστάσεις του φεστιβάλ, παίζεται για τέσσερις βραδιές (μέχρι αύριο, Κυριακή 9.30).

Πρόκειται για έναν αυτοσαρκαστικό, απόλυτα αυτοβιογραφικό μονόλογο, που μιλά με χιούμορ για το δράμα του «Βενιαμίν» μιας οικογένειας. Η μητέρα, μια και δεν είχε κόρη, αποφάσισε ότι ο τελευταίος της γιος είναι κορίτσι, πράγμα που πίστευε και το παιδί! Ο ή η Γκιγιόμ θα περάσει απίστευτες, κωμικοτραγικές περιπέτειες μέχρι να ανακαλύψει τι στ’ αλήθεια θέλει και ποιός πραγματικά είναι, θα ψάξει και, ίσως, θα ανακαλύψει την ερωτική του ταυτότητα και συμπεριφορά μακριά από την επιρροή της οικογένειας, στην οποία όμως επανέρχεται για επιβεβαίωση...

Την υπέροχη σκηνοθεσία υπογράφει η Μαριάννα Κάλμπαρη. Ο Βασίλης Μαυρογεωργίου δίνει ρεσιτάλ ερμηνείας εναλλάσσοντας ρόλους ανάμεσα στον Γκιγιόμ και τη μητέρα του. Η ομάδα «ΚΑΤΑΛΑΘΟΣ» (Φ. Αθερίδου, Ιω. Καπελέρης, Φ. Μπακλατζίογλου, Γ. Μπισμπικόπουλος), η οποία φέτος έκανε το «SuperNova», πλαισιώνει τον Μαυρογεωργίου, ζωντανεύοντας μπροστά μας ξεκαρδιστικές σκηνές!