«Ναυάγιο» στη σύνδεση Πειραιά με Κύθηρα-Αντικύθηρα;

από τη Σέβη Σαλαγιάννη ([email protected])

«Φουρτούνες» και δυσκολίες αναμένεται να δημιουργήσει -εφόσον τελικώς συμφωνηθεί- η κατάργηση της ακτοπλοϊκής γραμμής Πειραιάς-Κύθηρα-Αντικύθηρα-Καστέλι. Η τοπική κοινωνία οργανώνεται διατρανώνοντας την αντίθεσή της στο υπό εξέταση μέτρο του υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας, ενώ σημειώνει ότι μια τέτοια εξέλιξη σαν άλλος ασκός του Αιόλου θα «ξεκλειδώσει» μια σωρεία σοβαρών ζητημάτων (αξίζει να αναλογιστεί κανείς την έλλειψη γιατρών σημαντικών

Ο υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας, Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, παραδέχθηκε ότι υπάρχει προσανατολισμός για το «κόψιμο» της επιδοτούμενης γραμμής που συνδέει τον Πειραιά με τα Κύθηρα και τα γύρω νησιά λόγω κόστους. Μολονότι το θέμα είναι «στον αέρα», ο προσανατολισμός του αρμόδιου υπουργείου, που επί της ουσίας θα αποκόψει τους κατοίκους των νησιών από το διοικητικό κέντρο τους, δηλαδή τον Πειραιά, βρήκε εξ αρχής «τοίχους» και «πόρτες» στο άκουσμά του. Μάλιστα, κάτοικοι των δύο νησιών έχουν ήδη στείλει εξώδικη δήλωση-διαμαρτυρία προς τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά και τον αρμόδιο υπουργό Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη, ενώ έχουν πραγματοποιήσει και τοπικές συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας. Επιπλέον, σε συνεργασία με διάφορους φορείς προειδοποιούν ότι αν η συγκεκριμένη γραμμή καταργηθεί από τον Πειραιά, θα προσφύγουν νομικά (αστικά και ποινικά) κατά παντός υπευθύνου για παραβίαση του άρθρου 101 του Συντάγματος της Ελλάδος.

Πάντως, όλα τα ενδεχόμενα παραμένουν ανοιχτά, καθώς δεν έχουν ακόμη ληφθεί οριστικές αποφάσεις. Η κίνηση «ματ», που θα δρομολογήσει τις όποιες εξελίξεις αναμένεται από την πλοιοκτήτρια εταιρεία LANE του πλοίου «Βιτσέντζος Κορνάρος», η οποία έχει σύμβαση για το συγκεκριμένο δρομολόγιο. Η εταιρεία θα «ανοίξει τα χαρτιά» της στο τέλος του μήνα που διανύουμε, καθώς έχει ζητήσει από τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Ναυτιλίας παράταση μέχρι τις 28 Ιανουαρίου για την ετήσια τεχνική επιθεώρησή του πλοίου της, που βρίσκεται σε ακινησία από την 1η Νοεμβρίου του 2013. Σε περίπτωση που η συγκεκριμένη εταιρεία δεν θελήσει να συνεχίσει την τακτική δρομολόγησή του πλοίου, το υπουργείο Ναυτιλίας αναμένεται να ακολουθήσει συγκεκριμένη διαδικασία, προκειμένου να κηρύξει έκπτωτη την εταιρεία, ενώ δεν αποκλείεται να προχωρήσει και σε νέα προκήρυξη της συγκεκριμένης γραμμής.

Μ. Βαρβιτσιώτης: «Ακριβό σπορ η εν λόγω συγκοινωνία»

Αν και δεν έχει τοποθετηθεί σαφώς επί του θέματος, ο υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας έκανε μια νύξη από το βήμα της βουλής λέγοντας: «Σε ό,τι αφορά τα Κύθηρα, να ξέρετε ότι στόχος μας είναι να υπάρχει καλύτερη συγκοινωνία, αλλά όχι με τον Πειραιά. Είναι ένα πάρα πολύ ακριβό σπορ, το οποίο ούτε οι ίδιοι το εκτιμούν, εφόσον κάνει δεκατρείς ώρες το καράβι για να πάει στα Κύθηρα, ενώ με τη συνδυασμένη μεταφορά, οδική και ακτοπλοϊκή, ο χρόνος είναι λιγότερος από το μισό». Στην ομιλία του ανέφερε πως η γραμμή εξυπηρέτησης των Αντικυθήρων από τον Πειραιά είναι η ακριβότερη γραμμή που υπάρχει στην Ελλάδα, δηλαδή 200 ευρώ η επιδότηση ανά επιβάτη, τη στιγμή που τα στατιστικά δείχνουν πρόβλημα.

Το περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής για το ακτοπλοϊκό δρομολόγιο

Ύστερα από σχετική πρόταση του Αντιπεριφερειάρχη Νήσων Δημήτρη Κατσικάρη συζητήθηκε σε συνεδρίαση του περιφερειακού Συμβουλίου το ζήτημα που έχει προκύψει με την ακτοπλοϊκή σύνδεση των Κυθήρων και των Αντικυθήρων. Στη συζήτηση παρενέβησαν εκ μέρους των παρατάξεων και στήριξαν με σημαντικά επιχειρήματα την έκδοση απόφασης για την υπεράσπιση του δικαιώματος των Κυθηρίων και Αντικυθηρίων να έχουν σωστή ακτοπλοϊκή σύνδεση, οι Περιφερειακοί σύμβουλοι Δημήτρης Τσουκαλάς, Σπύρος Σπυρίδων, Αλεξάνδρα Μπαλού, Κώστας Διάκος και Δημήτρης Βαρελάς.

Το περιφερειακό συμβούλιο Αττικής, αποδεχόμενο τη σχετική εισήγηση του Αντιπεριφερειάρχη Νήσων Δημήτρη Κατσικάρη, μετά από διεξοδική συζήτηση, εξέδωσε την παρακάτω ομόφωνη απόφαση: «Το περιφερειακό συμβούλιο Αττικής είναι κατηγορηματικά αντίθετο στη διακοπή της ακτοπλοϊκής σύνδεσης των Κυθήρων και των Αντικυθήρων με τον Πειραιά, την Κρήτη και το Γύθειο και θεωρεί παράνομη και καταχρηστική -δεδομένου ότι υπάρχει σε ισχύ σύμβαση που λήγει το 2016- την αποδρομολόγηση του πλοίου “Βιντσένζος Κορνάρος” από τη γραμμή. Μια τέτοια απόφαση θα είναι καταστροφική για το μέλλον, τις προοπτικές και τις ζωές των ανθρώπων των δύο νησιών και έρχεται σε αντίθεση με το Σύνταγμα που προστατεύει τη νησιωτικότητα. Ζητούμε από την κυβέρνηση και το υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου να τηρήσει την υπάρχουσα σύμβαση που εξασφαλίζει την ακτοπλοϊκή σύνδεση Κυθήρων και Αντικυθήρων, τηρώντας την παγία αρχή του δικαίου (pacta sunt servanta), στο πλαίσιο του χρέους που έχει η συντεταγμένη πολιτεία να σέβεται και να στηρίζει τη νησιωτικότητα και τις μικρές μας πατρίδες».

«Ντροπή και κόλαφος μια τέτοια απόφαση»

Ο αντιπεριφερειάρχης Νήσων Δημήτρης Κατσικάρης δήλωσε σχετικά: «Θέλω να ευχαριστήσω όλα τα μέλη του Περιφερειακού Συμβουλίου για την ευαισθησία και την στήριξή τους σε μια καθαρά δίκαιη υπόθεση που έχει να κάνει με τη ζωή και το μέλλον χιλιάδων ανθρώπων των δύο νησιών μας. Η θέση του Περιφερειάρχη Γιάννη Σγουρού και η δική μου ήταν και είναι πάντα αδιαπραγμάτευτη: Στηρίζουμε τη Νησιωτικότητα με έργα και πράξεις και το δικαίωμα των πολιτών των νησιών μας να έχουν σωστή και ασφαλή ακτοπλοϊκή σύνδεση με το διοικητικό κέντρο και τους βασικούς προορισμούς με τους οποίους τους συνδέουν ιστορικοί δεσμοί και αναπτυξιακές προοπτικές».

Όπως τόνισε ο αντιπεριφερειάρχης, «πιστεύουμε και ελπίζουμε ότι ο υπουργός Ναυτιλίας και Αιγαίου θα επιδείξει την ανάλογη ευαισθησία και δεν θα συναινέσει στην αποδρομολόγηση του πλοίου “Βιτσέντζος Κορνάρος”, το οποίο άλλωστε δεσμεύεται συμβατικά έως το 2016. Η περιφέρεια Αττικής και σύσσωμο το περιφερειακό συμβούλιο θα κάνουν τα πάντα για να μην καταλήξουν τα Κύθηρα ένα ακόμα υποβαθμισμένο νησί και τα Αντικύθηρα -με κρατική βούλα- μια ακόμη ακατοίκητη βραχονησίδα. Μια τέτοια κατάληξη θα είναι ντροπή και κόλαφος για τον σύγχρονο πολιτισμό μας». Επίσης, με επιστολή στον υπουργό Ναυτιλίας, ο αντιπεριφερειάρχης Πειραιά, Στέφανος Χρήστου, εξέφρασε με τη σειρά του την αντίρρηση του μιλώντας για σοβαρές επιπτώσεις που θα έχει μια τέτοια εξέλιξη στο βιοτικό επίπεδο των κατοίκων των δύο νησιών. Παράλληλα, επισήμανε την ανάγκη διατήρησης αυτής της ζωτικής σημασίας ακτοπλοϊκής σύνδεσης, για να μην υπάρξει περαιτέρω συγκοινωνιακή απομόνωση και κοινωνικοοικονομική υποβάθμιση, καθώς η οικονομική ζωή των δύο νησιών είναι άμεσα συνδεδεμένη με την Αττική και ιδιαίτερα με τον Πειραιά, δεδομένου ότι όλες οι διοικητικές υπηρεσίες που συναλλάσσονται έχουν την έδρα τους στην περιφέρεια Αττικής.

Και περιβαλλοντικό πρόβλημα φέρνει η σκέψη του υπουργείου

Το άκουσμα για σκέψεις κατάργησης της σύνδεσης των Κυθήρων και Αντικυθήρων με τον Πειραιά, δημιουργεί, σύμφωνα με την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία (ΕΟΕ), και περιβαλλοντικής-επιστημονικής φύσεως προβλήματα. Με επιστολή της στον υπουργό Ναυτιλίας, η ΕΟΕ εκφράζει την αντίθεσή της στο προωθούμενο μέτρο τονίζοντας ότι «εκτός από τις προφανείς τεράστιες δυσκολίες που θα προκαλέσει μία τέτοια εξέλιξη στη ζωή των νησιωτών θέτει και σε κίνδυνο το παγκοσμίως γνωστό επιστημονικό πρόγραμμα που φιλοξενείται στο “ξεχασμένο” μικρό νησί των Αντικυθήρων, τον Ορνιθολογικό Σταθμό Αντικυθήρων (ΟΣΑ)».

Συγκεκριμένα, στα Αντικύθηρα εκπονείται το μακροβιότερο στην Ελλάδα πρόγραμμα παρακολούθησης της μετανάστευσης των πουλιών από την Αφρική στην Ευρώπη, με δεκάδες δημοσιεύσεις σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά. Ο ΟΣΑ δημιουργήθηκε με τη στεγαστική στήριξη της κοινότητας Αντικυθήρων και την ευγενική προσφορά του Ιδρύματος «Α.Γ. Λεβέντη», συμπληρώνοντας μάλιστα φέτος 10 χρόνια αδιάλειπτης λειτουργίας.

«Η μικρή τοπική κοινωνία των Αντικυθήρων αγκάλιασε και στήριξε από την πρώτη στιγμή το εγχείρημα του ΟΣΑ. Αντίστοιχα, μέσα από τη δραστηριότητα του ΟΣΑ τα Αντικύθηρα γίνονται γνωστά σε ένα παγκόσμιο κοινό ως ελκυστικός προορισμός εναλλακτικού τουρισμού, όπως αποτυπώνεται και στις εμπειρίες δεκάδων εθελοντών που φτάνουν κάθε χρόνο στο νησί. Οι δυσμενείς επιπτώσεις μιας πιθανής απομόνωσης θα αποτελέσουν βασικό ανασταλτικό παράγοντα για την προσέλκυση επισκεπτών στο νησί, προκαλώντας μεγάλη ανασφάλεια τόσο στην τοπική κοινότητα όσο και τους επισκέπτες για στοιχειώδη ζητήματα, όπως για παράδειγμα η υγειονομική περίθαλψη», αναφέρεται στην επιστολή.

Η ΕΟΕ εκφράζει τη γενικότερη αντίθεσή της στην περικοπή ακτοπλοϊκών δρομολογίων προς τα μικρά νησιά της χώρας, η οποία, όπως σημειώνει, «υπονομεύει μεταξύ άλλων σοβαρά τις προοπτικές ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών τουρισμού (οικοτουρισμός, τουρισμός πεζοπορίας και ορνιθοπαρατήρησης)», ενώ ξεκαθαρίζει ότι συντάσσεται με τις τοπικές κοινωνίες Κυθήρων και Αντικυθήρων και «ενώνει τη φωνή της με τη δική τους», καλώντας την ηγεσία του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου να διασφαλίσει την τακτική σύνδεση των δύο νησιών με το διοικητικό τους κέντρο. «Η διοικητική και άρα οικονομική απομόνωση των Αντικυθήρων δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να αποτελεί επιλογή ενός σύγχρονου ευρωπαϊκού κράτους, όπως φιλοδοξούμε να υποστηρίζουμε ότι είναι η Ελλάδα», καταλήγει στην επιστολή της.

Η υπό εξαφάνιση γραμμή σε αριθμούς

Βάσει των επίσημων στοιχείων της Διεύθυνσης Θαλασσίων Συγκοινωνιών του υπουργείου Ναυτιλίας το πλοίο «Βιτσέντζος Κορνάρος» επιδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό με 6.046.293,24 ευρώ για τα δρομολόγια: Πειραιάς-Κύθηρα-Αντικύθηρα-Ρέθυμνο/Καστέλι, Γύθειο-Κύθηρα-Αντικύθηρα-Καστέλι Κισσάμου, Καστέλι/Ρέθυμνο-Αντικύθηρα-Κύθηρα-Γύθειο, Πειραιάς-Κύθηρα-Ρέθυμνο/Καστέλι και Καλαμάτα-Κύθηρα-Καστέλι-Ρέθυμνο (θερινό δρομολόγιο). Η σύμβαση του συγκεκριμένου πλοίου λήγει στις 31.10.2016 με την υποχρέωση αντικατάστασης με νεότερο πλοίο μέχρι τις 28.8.2014. Ταυτόχρονα, το πλοίο «Πορφυρούσα», που επιδοτείται στο τμήμα Κύθηρα-Αντικύθηρα και ξεκινάει το δρομολόγιό του από τη Νεάπολη Βοιών επιδοτείται από τον προϋπολογισμό του κράτους με 353.600 ευρώ, ενώ η αντίστοιχη σύμβαση του συγκεκριμένου πλοίου λήγει στις 31.10.2014.

Το έτος 2012 στη γραμμή των Κυθήρων μέσω Πειραιά έγιναν 187 δρομολόγια του «Βιτσέντζος Κορνάρος» από το οποίο αποβιβάστηκαν 16.109 επιβάτες, επιβιβάστηκαν 15.067 και μετέφερε 2.315 ΙΧ αυτοκίνητα. Για το έτος που μας πέρασε , το ίδιο πλοίο πραγματοποίησε 156 δρομολόγια, από τα οποία αποβιβάστηκαν 15.868 επιβάτες, επιβιβάστηκαν 13.081, ενώ μεταφέρθηκαν 2.882 αμάξια (εξαιρούνται από τα στοιχεία για το 2013 οι δύο τελευταίοι μήνες του έτους, Νοέμβριος και Δεκέμβριος, καθώς το πλοίο βρίσκεται από τότε «δεμένο»). Επίσης, το πλοίο «Πορφυρούσα», μέσω του λιμένα Βοιών Νεάπολης, το 2012 εκτέλεσε 369 δρομολόγια, αποβιβάστηκαν 38.006 επιβάτες, επιβιβάστηκαν 37.140 και μεταφέρθηκαν 10.652 αυτοκίνητα.