Οι Αζέροι «ψήφισαν» Ελλάδα – Πώς ο «αουτσάιντερ» TAP κέρδισε το «φαβορί» Nabucco

Πολυδιάστατη σημασία για την Ελλάδα έχει η κατασκευή του αγωγού TAP (Trans Adriatic Pipeline), καθώς πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες απευθείας ξένες επενδύσεις στη χώρα, ύψους 1,5 δισ. ευρώ η οποία θα δημιουργήσει 2.000 άμεσες και 10.000 έμμεσες θέσεις εργασίας, ενώ θα αυξήσει την επενδυτική εμπιστοσύνη άλλων εταιρειών.

Η επίσημη ανακοίνωση αναμένεται να γίνει την Παρασκευή από το Μπακού του Αζερμπαϊτζάν, ενώ η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει

Την Τετάρτη υπεγράφη η συμφωνία «φιλοξενούσας χώρας», την οποία ο Γιάννης Στουρνάρας χαρακτήρισε καλή και τόνισε ότι εάν την Παρασκευή ληφθούν οι τελικές αποφάσεις για τη μεταφορά του αζέρικου αερίου από τον TAP θα είναι από τις πλέον συμφέρουσες για τη χώρα. Όπως είπε, «θα δημιουργηθούν νέες δουλειές. Η χώρα θα μεταμορφωθεί σε κόμβο για την περιοχή».

Για πολύ θετική εξέλιξη έκανε λόγο μέσω του ΣΚΑΪ 100,3 ο πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ, Στέλιος Σταυρίδης. Όπως είπε η ψυχρολουσία της ΔΕΠΑ, κεφαλαιοποιήθηκε από την κυβέρνηση, ωστόσο δεν χρειάζονται μεγάλες κουβέντες, ούτε πανηγυρισμοί. Τόνισε πως η ενδεχόμενη κατασκευή του αγωγού θα δημιουργήσει πολλαπλά οφέλη όπως νέες θέσεις εργασίας και πτώση των τιμών.

Η διάνοιξη του Νοτίου Διαδρόμου μέσω Ελλάδας, σύμφωνα με μελέτη του ΙΟΒΕ αναμένεται να δημιουργήσει 413 - 445 εκατ. ευρώ προστιθέμενης αξίας στην ελληνική οικονομία και 10.600 έως 11.700 νέες θέσεις εργασίας.

Το αουτσάιντερ που έγινε φαβορί

Εμφανίσθηκε ως «αουτσάιντερ» στη μάχη για τη μεταφορά του αζέρικου αερίου στην Ευρώπη και κατέληξε ο αγωγός που θα ανοίξει τον αποκαλούμενο Νότιο Διάδρομο Φυσικού Αερίου, στον οποίο η Ε.Ε. έχει στηρίξει τη στρατηγική της για διαφοροποίηση προμηθευτών και απεξάρτηση από τη Ρωσία. Ο αγωγός TAP, με βασικό πλεονέκτημα το χαμηλότερο κόστος, καθώς καλύπτει μικρότερη διαδρομή κατά 450 χλμ. σε σχέση με τον ανταγωνιστή του και μέχρι πρότινος «φαβορί» Nabucco West, όπως αναμένεται και επισήμως να ανακοινωθεί αύριο στο Μπακού, θα μεταφέρει το αέριο από την πρώτη ανάπτυξη του γιγάντιου κοιτάσματος Σαχ Ντενίζ ΙΙ μέσω της Ελλάδας και της Αλβανίας στην Ιταλία και από εκεί στις αγορές της Κεντρικής και Δυτική Ευρώπης. Ο αγωγός TAP συνολικού μήκους 870 χλμ. θα διέρχεται κατά το μεγαλύτερο μέρος του (550 χλμ.) από ελληνικά εδάφη, και θα τοποθετήσει τη χώρα στον παγκόσμιο γεωπολιτικό χάρτη. Από τα ελληνοαλβανικά σύνορα θα διέλθει σε μήκος 205 χλμ. την Αλβανία, θα διασχίσει υποθαλάσσια την Αδριατική σε μήκος 110 χλμ. και θα καταλήξει στην Ιταλία σε μήκος 5 χλμ. απ’ όπου θα συνδεθεί με το δίκτυο αερίου της κεντρικής Ευρώπης.

Οι διακλαδώσεις του

Σύμφωνα με την εφημερίδα Καθημερινή, με δύο διακλαδώσεις, μία που ξεκινάει από το Φίερ της Αλβανίας θα καταλήξει μέσω του Μαυροβουνίου και της Βοσνίας στο Σπλιτ της Κροατίας και μία που ξεκινάει από την έξοδο του ελληνοτουρκικού αγωγού στην Κομοτηνή και θα φτάνει στην περιοχή Stara Zagora της Βουλγαρίας θα καταλήγει στη Ρουμανία, διασφαλίζοντας εναλλακτική προμήθεια αερίου στις χώρες των Βαλκανίων. Οι δύο αυτές διακλαδώσεις εξουδετέρωσαν το βασικό πλεονέκτημα του Nabucco West, που ήταν η δυνατότητα τροφοδοσίας με αέριο από πηγές της Κασπίας περισσότερων ευρωπαϊκών χωρών. Αυτός ήταν ο παράγοντας που έκανε τον ΤAP, να αποσπάσει την πολιτική στήριξη της Ε.Ε. και των ΗΠΑ, που είχαν δώσει το «χρίσμα» αρχικά στο μεγαλεπήβολο σχέδιο του Nabucco (δυναμικότητας 32 δισ. κ.μ. αερίου) και στη συνέχεια στην πιο ρεαλιστική εκδοχή του, αυτή του Nabucco West (δυναμικότητας 16 δισ. κ.μ. αερίου).

Ετσι το κονσόρτσιουμ του TΑΡ που μπήκε στη «μάχη» της διεκδίκησης της μεταφοράς του αζέρικου αερίου, προσφέροντας στην κοινοπραξία του Σαχ Ντενίζ τη συντομότερη και οικονομικότερη διαδρομή, κατάφερε στην πορεία μέσα από μια συντονισμένη προσπάθεια των μετόχων του (ελβετική Αxpo, νορβηγική Statoil, γερμανική ΕΟΝ Ruhrgas) να αποσπάσει και την πολιτική στήριξη των χωρών διέλευσης, κάτι που είχε τεθεί ως προαπαιτούμενο από την κοινοπραξία για την επιλογή του. Στα βασικά πλεονεκτήματα του ΤΑΡ, που προσμετρήθηκε στις τελικές αποφάσεις της κοινοπραξίας, είναι και η ισχυρή κεφαλαιακή βάση των μετόχων του, που μπορούν να διασφαλίσουν άμεσες επενδύσεις χωρίς επιδοτήσεις.

Η στρατηγική του Νοτίου Διαδρόμου που σχεδίασε η Ε.Ε. περιελάμβανε αρχικά 4 εναλλακτικά σχέδια αγωγών και στηρίζεται στην προοπτική μεταφοράς στην Ευρώπη αερίου διαφόρων προελεύσεων (Αζερμπαϊτζάν, Τουρκμενιστάν, Ιράν, Ιράκ). Ωστόσο,η μόνη σίγουρη πηγή πριν από το 2020 είναι το κοίτασμα του Σαχ Ντενίζ ΙΙ που μπορεί να προσφέρει από το 2018 16 δισ. κ.μ. αερίου τον χρόνο. Από αυτά τα 6 δισ. προορίζονται για την Τουρκία και τα υπόλοιπα θα κατευθυνθούν στην Ευρώπη μέσω του ΤΑΡ. Για τη μεταφορά τους, είναι προϋπόθεση η ανάπτυξη του κοιτάσματος Σαχ Ντενίζ συνολικής επένδυσης περί τα 25 δισ. δολάρια, για την οποία η κοινοπραξία θα αποφασίσει τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η υλοποίηση του αγωγού TANAP επί τουρκικού εδάφους, η έναρξη του οποίου αναμένεται μέσα στο β εξάμηνο του 2013.