Αγάπη για έναν «ξένο» – 100 χρόνια από τη γέννηση του Αλμπέρ Καμύ

Ένας από τους μεγαλύτερους στοχαστές του 20ου αιώνα, ο Αλμπέρ Καμύ ήταν ένας επαναστάτης του πνεύματος και της ζωής όπου γεννήθηκε πριν από 100 χρόνια στην Αλγερία.

Ο Αλμπέρ Καμύ γεννήθηκε το 1913 στο Μοντοβί της Αλγερίας από Γάλλους γονείς και έζησε τα παιδικά του χρόνια μέσα στην απόλυτη φτώχεια. Ο πατέρας του σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου πολέμου και η οικογένεια του αναγκάζεται να μετακομίσει σε μία λαϊκή γειτονιά του Αλγερίου που ήταν συνωστισμένοι Άραβες. Μέσα στη φτώχεια και την ανέχεια, ο Καμύ στην ηλικία

Τελικά τα κατάφερε και συνέχισε τις σπουδές του, τελείωσε τη σχολή και το 1934 γίνεται μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος, Στη συνέχεια μεταπηδάει στο Λαϊκό Αλγερινό Κόμμα και αποπέμπεται ως τροτσκιστής ένα χρόνο μετά το 1935 όπου και ιδρύει το Theatre du Travail το οποίο θα λήξει άδοξα τέσσερα χρόνια αργότερα.

Το 1937 εκδίδει το πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Η Καλή και η Ανάποδη» ενώ ένα χρόνο αργότερα γράφει και το πρώτο του θεατρικό έργο, τον Καλιγούλα όπου κεντρικός ήρωας ήταν ένας «αντάρτης» στον παραλογισμό της ανθρώπινης φύσης. Παράλληλα εργάζεται σε εφημερίδες ως πολιτικός συντάκτης και λόγω της κατακραυγής που βίωσε αποφάσισε να φύγει από την Αλγερία το 1940 και να εγκατασταθεί στο Παρίσι με την δεύτερη γυναίκα του.

Το 1942 εκδίδει το βιβλίο του «Ο ξένος» που μαζί με την «Πανούκλα» (1947) μαίνεται να είναι από τα κορυφαία έργα του τα οποία τον καταξίωσαν στο καλλιτεχνικό στερέωμα. Επίσης « Ο μύθος του Σίσυφου» μαζί με τον ξένο, εξέφραζαν τις φιλοσοφικές θέσεις του Καμύ.

Ένας στοχαστής της ανθρώπινης κατάστασης που αρνούνταν να πιστέψει στο Θεό, στην ιστορία και στη λογική. Ήρθε σε αντίθεση με τον Χριστιανισμό, τον Μαρξισμό και τον Υπαρξισμό εκφράζοντας πίστη μόνο στον άνθρωπο. Έκφραζε το αδιέξοδο και το παράλογο στη μοίρα της ανθρώπινης φύσης.

Ο πρωταγωνιστής του βιβλίου «Ο ξένος», ο Μερσώ είναι ένας ασήμαντος γραφειοκράτης, χωρίς πάθη, άβουλος, αντικοινωνικός, χωρίς φίλους και φιλοδοξίες. Ζει μία αδιάφορη ζωή πιστεύοντας στη μοίρα. Ένας ξένος άνθρωπος που δεν είναι μέλος της κοινωνίας. Στη συνέχεια δολοφονεί έναν Άραβα και τον συλλαμβάνουν. Στο δικαστήριο ισχυρίζεται ότι έφταιγε ο εκτυφλωτικός ήλιος, η κούραση και η επιθετικότητα του Άραβα χωρίς ποτέ να πει ότι φταίει αυτός. Τελικά καταδικάζεται σε θάνατο και οδηγείται στη φυλακή όπου και αντιμετωπίζει τους προσωπικούς του φόβους.

«Η συνεδρίαση διακόπηκε. Βγαίνοντας από το δικαστικό μέγαρο για ν' ανέβω στο αυτοκίνητο της φυλακής, αναγνώρισα για μια ελάχιστη στιγμή τη μυρωδιά και το χρώμα μιας καλοκαιριάτικης βραδιάς. Μέσα στο σκοτάδι της κινητής φυλακής μου, ξαναβρήκα έναν έναν, σαν από τα κατάβαθα της κούρασης μου, όλους τους γνώριμους θορύβους μιας πόλης που αγαπούσα και μιας κάποιας ώρας που παλιά μου συνέβαινε να νιώθω ευχαριστημένος. Η φωνή των εφημεριδοπωλών μέσα στη χαλαρή κιόλας ατμόσφαιρα, τα τελευταία πουλιά μέσα στο δημόσιο κήπο, οι φωνές των πλανόδιων πωλητών με τα σάντουιτς, το παραπονιάρικο τρίξιμο των τραμ στις μεγάλες στροφές της πόλης κι αυτός ο συγκεχυμένος θόρυβος του ουρανού πριν πέσει η νύχτα πάνω στο λιμάνι, όλ' αυτά ανάπλαθαν μέσα μου ένα δρομολόγιο τυφλού, ένα δρομολόγιο που το γνώριζα καλά πριν μπω στη φυλακή. Ναι, ήταν η ώρα που πριν από αρκετό καιρό μ' έκανε να νιώθω ευχαριστημένος. Αυτό που με περίμενε τότε, ήταν ένας ύπνος ελαφρός και δίχως όνειρα. Κι όμως κάτι είχε αλλάξει, αφού με την προσμονή της άλλης μέρας, αυτό που ξαναβρήκα ήταν το κελί μου. Λες κι εκείνοι οι γνώριμοι δρόμοι που ήταν χαραγμένοι στους καλοκαιριάτικους ουρανούς μπορούσαν να οδηγήσουν το ίδιο στη φυλακή όσο και σε αθώους ύπνους».

Ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα του βιβλίου που δείχνει την κρίση συνείδησης του Καμύ. Έχει αρχίσει και καταλαβαίνει ότι έναν άνθρωπος δεν μπορεί να ζει στο περιθώριο σαν ξένος και έπρεπε να μάθει ότι θα πεθάνει για να το καταλάβει. Στο συγκεκριμένο σημείο μπορεί κάποιος να παρατηρήσει ένα από τα μηνύματα του Καμύ που ήθελε να εκφράσει την πεποίθηση ότι ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ον. Μία πεποίθηση που είχε διατυπωθεί και εφαρμοστεί στα αρχαία χρόνια αλλά δεν παύε μέχρι και σήμερα να είναι επίκαιρη, ειδικά σε τόσο περίεργη εποχή που ζούμε.

Ο κριτικός λογοτεχνίας, Ρολάντ Μπάρτ (1915-1980) είχε πει ότι: «στο λεξιλόγιο ενός συγγραφέα δεν πρέπει μήπως να υπάρχει πάντα μια λέξη-μάνα, μία λέξη που η φλογερή, πολύμορφη, ασύλληπτη και σαν ιερή σημασία της, να δίνει την ψευδαίσθηση ότι μ’ αυτή μπορούμε να απαντήσουμε σε όλα; Αυτή η λέξη δεν είναι ούτε έκκεντρη, ούτε κεντρική. Είναι ακίνητη, φερόμενη εδώ κι εκεί, δεν είναι ούτε σπιτωμένη, πάντα ατοπική (ξεφεύγει από κάθε τοπολογία), ταυτόχρονα υπόλειμμα και συμπλήρωμα, σημαίνον που καταλαμβάνει τη θέση κάθε σημαινόμενου».

Σύμφωνα με την συγκεκριμένη τοποθέτηση, η λέξη – μάνα στο βιβλίο του Καμύ είναι ο θάνατος λόγω του ότι διατρέχει όλο το έργο, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Επίσης η μεταφορική έννοια θέλει να εκφράσει την έννοια του παραλόγου.

Ο Αλμπέρ Καμύ στο βιβλίο του «η Πανούκλα», κινείται στο ίδιο μήκος κύματος μιλώντας πάλι για τους ανθρώπους που ουσιαστικά δεν ζούνε απλά υπάρχουν και αφήνονται έρμαια της μοίρας: «Κοιτώντας από το παράθυρο την πόλη που δεν είχε αλλάξει, μόλις τότε άρχισε ο γιατρός να αισθάνεται μέσα του τη γέννηση αυτής της ελαφριάς αηδίας μπροστά στο μέλλον, που ονομάζουμε ανησυχία».

Στη συνέχεια δίνει μάχες για να τελειώσει ο πόλεμος της Αλγερίας και αρχίζει να γίνεται γνωστός σε όλο τον κόσμο. Εκδίδονται συνέχεια τα έργα του με αποτέλεσμα το 1957 να πάρει το Νόμπελ Λογοτεχνίας για το δοκιμιακό του Reflexions sur la Guillotine.

Το 1960, ενώ βρισκόταν στο άνθος της καριέρας του και είχα αρχίσει να έχει παγκόσμια αναγνώριση, σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό μαζί με τον φίλο και εκδότη του, Μισέλ Γκαλιμάρ. Στη τσάντα του είχε έτοιμα τα χειρόγραφα του έργου του «Ο Πρώτος Άνθρωπος».

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook και ακολουθήστε μας στο Twitter.