Οι G20 πρέπει να απορρίψουν τη συμφωνία της Ευρωζώνης

Για όποιον ζητούσε ένα «μεγάλο μπαζούκα», η Κοπεγχάγη ήταν απογοήτευση…

Για όποιον ζητούσε ένα ‘μεγάλο μπαζούκα’, η Κοπεγχάγη ήταν απογοήτευση. Οι Υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης βολεύτηκαν με την ελάχιστη πρόταση για την ενίσχυση του ‘τείχους προστασίας’. Η συμφωνία εγείρει τρία άμεσα ερωτήματα: Πόσο ισχυρό είναι πράγματι το ευρωπαϊκό τείχος προστασίας; Θα φτάσει για όλα; Και, κυρίως, θα πρέπει τώρα οι G20 να αυξήσουν τις δεσμεύσεις τους προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προκειμένου αυτό να χρηματοδοτήσει την Ευρώπη;

Αγνοήστε τα πρωτοσέλιδα. Η αύξηση των πόρων του ταμείου στήριξης της Ευρωζώνης δεν φτάνει τα 700 δις ευρώ. Η πραγματικότητα είναι ότι ο νέος μηχανισμός διάσωσης της Ευρωζώνης, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας, θα έχει 500 δις ευρώ διαθέσιμα για μελλοντικά προγράμματα διάσωσης. Τα 700 δις ως νούμερο έχει νόημα μόνο για τα Κοινοβούλια των κρατών μελών γιατί περιγράφει την έκθεση κινδύνου που αναλαμβάνουν.

Η πιο θετική όψη της συμφωνίας της Κοπεγχάγης είναι ότι επιβεβαιώνει πως τα 500 δις ευρώ θα είναι λίγο ως πολύ διαθέσιμα από την πρώτη ημέρα της επόμενης κρίσης. Αλλά πίσω από αυτήν την απλή ανακοίνωση, υπάρχει μια πολύπλοκη δομή όπου τα κεφάλαια του παλαιού μηχανισμού που δεν χρησιμοποιήθηκαν θα χρησιμοποιηθούν για να καλύψουν το κενό που προκύπτει από τη σταδιακή καταβολή των κεφαλαίων εκ μέρους των κρατών στον νέο μηχανισμό.

Η ουσία της νέας συμφωνίας, πάντως, είναι γόνιμα απλή. Τα 500 δις ευρώ θα πρέπει να πληρώσουν τα πάντα. Τα υπάρχοντα προγράμματα θα συνεχιστούν, αλλά όταν εκπνεύσουν ή αναδιαρθρωθούν, τα όποια νέα κεφάλαια θα πρέπει συνολικά να βρίσκονται κάτω από αυτό το όριο. Θα μπορούσαμε λοιπόν να πούμε ότι η δανειοδοτική ισχύς του νέου ευρωπαϊκού μηχανισμού δεν αυξήθηκε πράγματι από τα 500 στα 700 δις ευρώ, αλλά από τα 300 στα 500.

Τι θα αγοράσουν όμως αυτά τα 500 δις ευρώ; Εάν υποθέσουμε ότι το ΔΝΤ θα αυξήσει και το δικό του μερίδιο στο συνολικό πακέτο αντιστοίχως, τα συνολικά διαθέσιμα κεφάλαια για τα νέα προγράμματα θα φτάσουν τα 750 δις ευρώ. Με αυτά θα πρέπει να πληρωθούν τα δεύτερα προγράμματα της Πορτογαλίας και της Ιρλανδίας, το τρίτο πρόγραμμα της Ελλάδας και πιθανώς το πρώτο και το δεύτερο πρόγραμμα της Ισπανίας – με το πρώτο να είναι πιο περιορισμένο και να  εστιάζει στην ανακεφαλαιοποίηση του ισπανικού τραπεζικού τομέα.

Ο ενισχυμένος Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας θα μπορούσε να χειριστεί κάποια από αυτά τα προγράμματα αλλά όχι όλα. Αν η Ισπανία περάσει σε βαθιά και παρατεταμένη ύφεση, όπως είναι και το πιο πιθανό, τα επίπεδα του χρέους της θα αυξηθούν και μαζί τους θα αυξηθούν και οι πιθανότητες προσφυγής της Μαδρίτης σε ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα. Κι από τη στιγμή που η Ισπανία θα βρεθεί σε αυτή τη θέση, θα αυξηθούν οι πιέσεις στην Ιταλία και το Βέλγιο.

Η ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας αρκεί για να αντιμετωπιστούν τα άμεσα προβλήματα και όσα ακόμη προβλέπονται σαφώς σήμερα. Αλλά δεν αρκεί για να αντιμετωπιστούν οι πιο μακρινές και απρόβλε