Κομισιόν: Σε εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση οι ΜΜΕ στην Κύπρο

Την εξαιρετικά δεινή θέση στην οποία έχουν περιέλθει οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) στην Κύπρο, περιγράφει το ετήσιο ενημερωτικό δελτίο για το 2013 της Γενικής Διεύθυνσης για τη Βιομηχανία και την Επιχειρηματικότητα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στο πλαίσιο της κοινοτικής πρωτοβουλίας «Small Business Act».

Στη 18σέλιδη λεπτομερή ανάλυση που κάνει για την Κύπρο,

τονίζεται ότι η κρίση έχει οδηγήσει τη χώρα σε μια βαθιά και παρατεταμένη ύφεση, η οποία κορυφώθηκε λαμβάνοντας τη μορφή κρίσης ρευστότητας του τραπεζικού της συστήματος. Όλες οι κυπριακές εταιρείες σημείωσαν αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης σε όλους τους τομείς κατά την περίοδο 2008-2012, τονίζει η ανάλυση.

Ειδικότερα, σημειώθηκε συρρίκνωση της αξίας του τομέα των ΜΜΕ κατά 9 % ενώ το εργατικό δυναμικό του μειώθηκε κατά περίπου 2 % κατά την περίοδο 2008-2012. Εξαιτίας της «έκρηξης» της φούσκας των ακινήτων, περισσότερο επλήγησαν οι ΜΜΕ του κατασκευαστικού τομέα, σημειώνοντας πτώση 20 % της προστιθέμενης αξίας τους.

Σύμφωνα με την Κομισιόν, μπροστά σε αυτές τις αρνητικές τάσεις, η Κυβέρνηση καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να λάβει τα μέτρα που απαιτούνται για τη δημιουργία ενός ανταγωνιστικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος για τις ΜΜΕ. Ωστόσο, επισημαίνει ότι «μέτρα που είχαν ήδη εξαγγελθεί το 2011 και 2012 καθυστέρησαν και άλλο ενώ προβληματικοί τομείς πολιτικής για τις κυπριακές ΜΜΕ, όπως το περιβάλλον, οι κρατικές ενισχύσεις και οι δημόσιες συμβάσεις, είχαν σχετικά αγνοηθεί ακόμη και αν ήταν ιδιαίτερα προβληματικοί για τις κυπριακές ΜΜΕ».

«Εξαιτίας αυτών των οικονομικών και πολιτικών τάσεων, οι κυπριακές ΜΜΕ θα πρέπει να δώσουν σκληρή μάχη για να επανέλθουν στα προ της κρίσης επίπεδα, ιδίως εάν ληφθούν υπόψη οι ανησυχητικές τάσεις σε ό, τι αφορά την αύξηση των πτωχεύσεων και περιπτώσεων χρεωκοπίας για όλες τις εταιρείες», επισημαίνεται.

Κατά την περίοδο 2008-2012 ένα άλλο σημαντικό στοιχείο ήταν η αύξηση του αριθμού των περιπτώσεων χρεωκοπίας και πτώχευσης, σε συνδυασμό με μείωση του αριθμού των νέων επιχειρήσεων που καταχωρήθηκαν στα μητρώα. Η τάση αυτή επιδεινώθηκε το 2011, εξαιτίας των σημαντικών απωλειών που υπέστησαν δύο μεγάλες κυπριακές εμπορικές τράπεζες από τις επενδύσεις τους σε ελληνικά ομόλογα. Έκτοτε, η χορήγηση δανείων από τις τοπικές τράπεζες (που διαθέτουν περιορισμένα κεφάλαια) γίνεται όλο και πιο δύσκολη, ιδίως για τις νεοσύστατες επιχειρήσεις. Ταυτόχρονα, η έλλειψη ρευστότητας και ο μειωμένος όγκος κεφαλαίου κίνησης έχουν συμβάλει στην αύξηση του αριθμού των πτωχεύσεων και των επιχειρήσεων που κλείνουν, τονίζεται.

Σύμφωνα με την Επιτροπή, η παρατεταμένη μακροοικονομική κρίση ,το «κούρεμα» των ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου και οι προϋποθέσεις που συνδέονται με τη δημοσιονομική διάσωση έπληξαν σκληρά τις κυπριακές τράπεζες και, μαζί τους, την κύρια πηγή εξωτερικής χρηματοδότησης για τις ΜΜΕ, καθώς οι οικογενειακές επιχειρήσεις με ανεπαρκή κεφαλαιοποίηση οι οποίες παραδοσιακά επιλέγουν τραπεζικά δάνεια παρέχοντας προσωπικές και οικογενειακές εγγυήσεις.

Οι περικοπές στην προσφορά τραπεζικών πιστώσεων και η αυξανόμενη αβεβαιότητα σχετικά με τον επιχειρηματικό κύκλο οδήγησαν στην καθιέρωση «δελτίου στις πιστώσεις». Σύμφωνα με τα ενδιαφερόμενα μέρη των οποίων ζητήθηκε η γνώμη τον Μάρτιο του 2013, οι κυπριακές ΜΜΕ αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα ρευστότητας με επιτόκια 8% και με απαίτηση εγγύηση σε ποσοστό 140%. Ένας πολύ πρόσφατος δείκτης σχετικά με τη διαφάνεια των πιστωτικών πληροφοριών επιβεβαιώνει ότι η χορήγηση δανείων παρεμποδίζεται από την έλλειψη διαφάνειας του συστήματος, αναφέρει η Επιτροπή.

Στο πεδίο της πολιτικής, το 2012 θεσπίστηκε ένα νέο μέτρο για τη χρηματοδοτική στήριξη των νέων επιχειρηματιών, με στόχο τη δημιουργία νέων βιώσιμων και καινοτόμων ΜΜΕ, ικανών να ανταποκριθούν στον ανταγωνισμό στις παγκόσμιες αγορές. Επιπλέον, ο ευρωπαϊκός μηχανισμός μικρών χρηματοδοτήσεων Progress δρομολόγησε ένα νέο σύστημα χρηματοδότησης με στόχο να παροτρύνει τους νέους να δημιουργήσουν τη δική τους εταιρεία. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό διότι, δεδομένης της οικονομικής κρίσης, πολλοί νέοι που ενδιαφέρονται να ξεκινήσουν τη δική τους εταιρεία έχουν οργανωθεί με τη δημιουργία ομάδων όπως το Open Coffee Cyprus και την καθιέρωση διαγωνισμών επιχειρηματικότητας (Πανεπιστήμιο Κύπρου και UClan Cyprus), υπογραμμίζει η Επιτροπή.

Στον τομέα της διεθνοποίησης των ΜΜΕ, οι επιδόσεις της Κύπρου είναι πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ, γεγονός που οφείλεται κυρίως στη σχετικά φιλελεύθερη εμπορική πολιτική ενός μικρού κράτους που είναι ανοιχτό στις εξαγωγές και τις εισαγωγές. Ωστόσο, τόσο για τις εισαγωγές όσο και για τις εξαγωγές, η διοικητική γραφειοκρατία παραμένει συγκριτικά επαχθής στην Κύπρο, ιδίως για τις εισαγωγές, αναφέρει η ανάλυση.

Στο πεδίο της πολιτικής, η Κυβέρνηση καταρτίζει νέα στρατηγική με στόχο την παροχή βοήθειας προς τις ΜΜΕ για να διεισδύσουν σε νέες αγορές εκτός της ΕΕ, όπως η Κίνα, η Ινδία και η Ρωσία. Ωστόσο, επειδή οι οικονομικοί πόροι είναι περιορισμένοι, τα μελλοντικά σχέδια αναπροσαρμόζονται, ακόμη και αν η πρόσβαση σε νέες αγορές εκτός της ΕΕ θα μπορούσε να βοηθήσει την προβληματική οικονομία. Οι κυπριακές ΜΜΕ αντιμετωπίζουν σημαντικά εμπόδια στις προσπάθειές τους για εξαγωγή: περιορισμένη παροχή πληροφοριών που θα τις βοηθούσε να εντοπίζουν και να αναλύουν τις ξένες αγορές, περιορισμοί στην ανάπτυξη νέων προϊόντων για ξένες αγορές, δυσκολίες στην τιμολόγηση, την υλικοτεχνική υποδομή και τις δραστηριότητες προβολής στο εξωτερικό.