Ιογενής απειλή πάνω από τα κεφάλια μας

«Το Βήμα» απαντά σε έξι ερωτήσεις σχετικά με τα τελευταία στοιχεία που αφορούν επικίνδυνα για πανδημία στελέχη γρίπης, αλλά και έναν νέο ιό, παρόμοιο με το SARS.

Το τελευταίο διάστημα παίζεται ένα «ιικό θρίλερ» που αφορά έναν… προαιώνιο εχθρό της ανθρωπότητας, τη γρίπη, αποδεικνύοντάς μας ότι στη μάχη με τους ιούς ο άνθρωπος κάθε άλλο παρά έχει αναδειχθεί νικητής. Πρόκειται μάλιστα για ένα θρίλερ σε… συνέχειες: το πρώτο «επεισόδιο» που ξεκίνησε από τις αρχές του έτους και συνεχίστηκε μέσα στο καλοκαίρι αφορούσε τη δημοσίευση δύο μελετών σχετικά με το στέλεχος Η5Ν1 της γρίπης των πτηνών. Από τις μελέτες αυτές προέκυπτε ότι ελάχιστες μεταλλάξεις οι οποίες μπορεί να συμβούν και στη φύση είναι ικανές να χαρίσουν στο Η5Ν1… πανδημικές ιδιότητες. Το συγκεκριμένο «σίριαλ» τα περιείχε όλα: έριδες μεταξύ επιστημόνων, συζητήσεις επί συζητήσεων σχετικά με την επιστημονική δεοντολογία, παρεμβάσεις κυβερνήσεων. Μετά τη… θερινή ραστώνη το «έργο» συνεχίστηκε κατά τη νέα φθινοπωρινή «σεζόν» με την είδηση ότι άλλοι δύο ιοί «χτυπούν την πόρτα» της ανθρωπότητας. Ο ένας είναι το στέλεχος Η1Ν2 της γρίπης των χοίρων, που σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη φαίνεται να «μεγαλώνει και να θεριεύει» κάτω από τη μύτη μας στην Κορέα, πιθανώς αποτελώντας απειλή μεγαλύτερη από εκείνη του στελέχους Η5Ν1 της γρίπης των πτηνών, που μέχρι πρότινος ήταν ο κύριος φόβος των ειδικών.  Και σαν να μην έφθαναν όλα αυτά, αυτή την εβδομάδα μάθαμε ότι ένας θανατηφόρος ιός που ανήκει στην οικογένεια ενός παλιού μας γνώριμου, του SARS, που σκότωσε περί τα 800 άτομα παγκοσμίως πριν από μία δεκαετία, δείχνει τα… δόντια του στη Μέση Ανατολή απειλώντας ίσως να «δαγκώσει» ολόκληρο τον πλανήτη.  

1.

ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ
Τι έδειξαν οι μελέτες της «οργής» για το Η5Ν1;
Οι δύο μελέτες σχεδιάστηκαν ώστε να απαντηθεί το ερώτημα σχετικά με το αν το υπάρχον στέλεχος Η5Ν1 της γρίπης των πτηνών μπορεί να «τσιμπήσει» γενετικές μεταλλάξεις στη φύση ικανές να του επιτρέψουν να εξαπλώνεται εύκολα και γρήγορα μεταξύ ανθρώπων όπως η εποχική γρίπη. Η πρώτη μελέτη δημοσιεύθηκε στις αρχές Μαΐου στην επιθεώρηση «Nature» από τον καθηγητή Γιοσιχίρο Καουαόκα και τους συνεργάτες του στο Πανεπιστήμιο Γουισκόνσιν – Μάντισον, ενώ η δεύτερη, που διεξήχθη από ομάδα ερευνητών του Ιατρικού Κέντρου Erasmus στην Ολλανδία υπό τον καθηγητή Μοριακής Ιολογίας Ρον Φουσιέ, δημοσιεύθηκε στα τέλη Ιουνίου στην επιθεώρηση «Science».Συγκεκριμένα από τη μελέτη του καθηγητή Καουαόκα προέκυψε ότι τέσσερις γενετικές μεταλλάξεις επιτρέπουν στο στέλεχος Η5Ν1 να μεταδοθεί εύκολα μεταξύ θηλαστικών και συγκεκριμένα κουναβιών. Τα κουνάβια θεωρείται ότι αποτελούν τα καλύτερα μοντέλα για τη μελέτη εξάπλωσης της γρίπης στον άνθρωπο καθώς εμφανίζουν παρόμοια συμπτώματα γρίπης με τους ανθρώπους.Οι ειδικοί από το Γουισκόνσιν – Μάντισον ανέπτυξαν ένα «υβριδικό» στέλεχος γρίπης. Το «υβρίδιο» γεννήθηκε έπειτα από… πάντρεμα του στελέχους Η5Ν1 της γρίπης των πτηνών με το στέλεχος Η1Ν1 της νέας γρίπης το οποίο προκάλεσε την πανδημία του 2009. Μ