Τμ. Επιθεώρησης Εργασίας: Θέματα ασφάλειας σε χειροκίνητα σκαπτικά μηχανήματα

Σοβαροί κίνδυνοι που σχετίζονται με τη χρήση και συντήρηση των χειροκίνητων σκαπτικών μηχανημάτων, γνωστών και ως «τραχτούθκια» ή «χειροκίνητα τρακτέρ», που χρησιμοποιούνται κυρίως σε γεωργικές εργασίες σε χωράφια ή κήπους έχουν εντοπιστεί, πληροφορεί τους εργοδότες, τους αυτοεργοδοτούμενους και γενικά τους εργαζόμενους το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας.

Σε ανακοίνωσή του, το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας αναφέρει ότι οι κίνδυνοι που δημιουργούνται κατά την χρήση αυτών των μηχανημάτων ενδέχεται να οδηγήσουν σε σοβαρούς ή θανατηφόρους τραυματισμούς από

την ανεξέλεγκτη κίνηση του μηχανήματος, ιδιαίτερα όταν η κίνηση του μηχανήματος γίνεται προς τα πίσω (χρήση όπισθεν ταχύτητας).

Όπως σημειώνει «λόγω των αυστηρών προδιαγραφών ασφάλειας και υγείας που ισχύουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, περιλαμβανομένης και της Κύπρου, αυτά τα μηχανήματα θεωρούνται ασφαλή όταν διατίθενται στην αγορά με τη σήμανση CE και οδηγίες χρήσης» προσθέτοντας ωστόσο ότι με τη χρήση τους κάποια από τα συστήματα ασφάλειας απορυθμίζονται ή τίθενται εκτός λειτουργίας, χαλάνε ή σκόπιμα απενεργοποιούνται, με αποτέλεσμα αυτά τα μηχανήματα να μετατρέπονται σε θανάσιμες παγίδες για τον χειριστή.

Αναφέρει, επίσης, ότι όλα τα χειροκίνητα σκαπτικά μηχανήματα, όταν διατίθενται στην αγορά, πρέπει να διαθέτουν διατάξεις ασφάλειας.  

«Η πιο σημαντική διάταξη ασφάλειας είναι ο μοχλός/η μπάρα συνεχούς επενέργειας. Ο χειριστής πρέπει να κρατά τον μοχλό/τη μπάρα συνέχεια ενόσω χειρίζεται το μηχάνημα, και σε κάθε άλλη περίπτωση τα σκαπτικά («τσάπες») του μηχανήματος δεν περιστρέφονται.  Η δύναμη που χρειάζεται για να διατηρείται ο μοχλός/η μπάρα στη θέση του είναι μικρή (μόλις 2-3 N, ισοδυναμεί με 200-300 γραμμάρια).  Μόλις ο χειριστής αφήσει το μοχλό/τη μπάρα ο κινητήρας σταματά όπως και η περιστροφή των σκαπτικών του μηχανήματος», προστίθεται.

Επιπλέον, σημειώνει ότι στα σκαπτικά μηχανήματα που κατασκευάστηκαν μετά το 2009 δεν σταματά ο κινητήρας, αλλά σταματά η περιστροφή των σκαπτικών του μηχανήματος όταν απελευθερώνεται ο μοχλός/η μπάρα και αυτή η διάταξη ασφάλειας είναι ιδιαίτερα σημαντική όταν η κίνηση του μηχανήματος γίνεται προς τα πίσω αφού μόλις αφήσει ο χειριστής τον μοχλό/τη μπάρα συνεχούς επενέργειας, το μηχάνημα (ή η περιστροφή των σκαπτικών) σταματά.

Εξάλλου, συμπληρώνει ότι στην Κύπρο έγιναν ατυχήματα με πολύ σοβαρούς ή θανατηφόρους τραυματισμούς κατά την κίνηση του μηχανήματος προς τα πίσω και γι’ αυτό η ύπαρξη και καλή λειτουργία των διατάξεων ασφάλειας είναι επιβεβλημένες.

Το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας ενημερώνει όλους τους χρήστες/συντηρητές που χρησιμοποιούν σκαπτικά μηχανήματα, ότι ο μοχλός/η μπάρα συνεχούς επενέργειας πρέπει να υπάρχει και να είναι σε καλή λειτουργία σε κάθε σκαπτικό μηχάνημα, ενώ προσθέτει ότι η απουσία τους ή η μη λειτουργία τους αποδεδειγμένα δημιουργεί θανάσιμους κινδύνους στους οποίους δεν πρέπει να εκτίθενται ούτε οι ίδιοι αλλά ούτε άλλοι εργαζόμενοι.

«Αν αυτός ο μηχανισμός συνεχούς επενέργειας», προσθέτει, «δεν υπάρχει ή δεν λειτουργεί ορθά, οι εργοδότες/αυτοεργοδοτούμενοι/χρήστες πρέπει να αποτείνονται σε συντηρητή τέτοιων μηχανημάτων, ο οποίος μπορεί να επιδιορθώσει/αναβαθμίσει το μηχάνημα σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή στο επίπεδο ασφάλειας του Κυπριακού και Ευρωπαϊκού προτύπου CYS EN 709:1997+A4:2009.  Αν το μηχάνημα δεν μπορεί να αναβαθμιστεί τότε δεν πρέπει να χρησιμοποιείται και πρέπει να αντικαθίσταται με καινούργιο ή μεταχειρισμένο, αλλά ασφαλές μηχάνημα».

Τέλος, αναφέρει ότι οι συντηρητές τέτοιων μηχανήματων υποχρεούνται να συντηρούν και επαναφέρουν σε καλή λειτουργία τα συστήματα ασφάλειας, σε διαφορετική περίπτωση θέτουν τους πελάτες τους σε σοβαρό κίνδυνο και επωμίζονται ποινική ευθύνη γι’ αυτές τις πράξεις τους.