Τα κόκκινα δάνεια, μόνιμος βραχνάς

Η έκθεση της Κεντρικής Τράπεζας και οι εκτιμήσεις για τον χρηματοπιστωτικό τομέα

Η Διοικητής Χρυστάλλα Γιωρκάτζη ρωτήθηκε επανειλημμένα για τις υπερχρεώσεις στον Συνεργατισμό, παρέπεμψε όμως στον Χρηματοοικονομικό Επίτροπο ο οποίος, όπως είπε, έκαμε την έρευνα

ΝΑ ΕΝΤΑΤΙΚΟΠΟΙΗΘΟΥΝ οι αναδιαρθρώσεις συνιστά η Διοικητής

Στο πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων και στην ανάγκη για εντατικοποίηση των διαδικασιών αναδιάρθρωσης,

καθώς και στην εφαρμογή του σύγχρονου πλαισίου αφερεγγυότητας το οποίο εισήχθη το 2015, επικεντρώθηκε κυρίως η Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας στην ομιλία της, κατά τη διάρκεια της παρουσίασης της έκθεσης της Κεντρικής για το 2016, χθες.

Όπως είπε η Διοικητής, το ύψος των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων εξακολουθεί να αποτελεί το κύριο πρόβλημα που ταλανίζει τον τραπεζικό τομέα, παρά τη μείωση που έχει καταγραφεί το 2016, τονίζοντας ταυτόχρονα ότι «η εντατικοποίηση στις διαδικασίες αναδιάρθρωσης και η αποτελεσματική εφαρμογή τους αποτελούν απαραίτητες προϋποθέσεις για την επιτάχυνση της μείωσης των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων».

Παραμένουν οι προκλήσεις

Σημείωσε, επίσης, ότι «ενώ οι οικονομικές συνθήκες παρουσιάζουν σαφή βελτίωση, οι προκλήσεις παραμένουν. Το τραπεζικό σύστημα έχει πολύ υψηλά επίπεδα μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων και επιβάλλεται η δραστική μείωσή τους, ώστε να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη χρηματοδότηση της οικονομίας και να εξυγιανθούν οι ισολογισμοί των πιστωτικών ιδρυμάτων».

Οι υπερχρεώσεις του Συνεργατισμού

Απαντώντας εξάλλου σε ερώτηση, αν η Κεντρική έχει διερευνήσει κατά πόσο χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, πέραν του Συνεργατισμού, έχουν προχωρήσει σε αναγνώριση των υπερχρεώσεων που έχουν στους λογαριασμούς τους σε σχέση με δάνεια, η κ. Γιωρκάτζη απάντησε αρνητικά.
«Η διεξαγωγή σχετικής έρευνας είναι αρμοδιότητα άλλων», είπε.

Σε ό,τι αφορά τα συμβόλαια του Συνεργατισμού, ανέφερε ότι με το θέμα ασχολήθηκε ο χρηματοοικονομικός επίτροπος, ενώ για το θέμα των καρτών είπε ότι έγινε έρευνα από την Επιτροπή Ανταγωνισμού.

Ας επεκτείνει την έρευνα ο Επίτροπος

Σε επανειλημμένες ερωτήσεις, γιατί η ΚΤ δεν απαιτεί ενημέρωση από τα πιστωτικά ιδρύματα, αν ενδεχομένως εντόπισαν περιπτώσεις που άπτονται του ίδιου προβλήματος με τη ΣΚΤ, η Διοικητής απάντησε ότι την έρευνα στον Συνεργατισμό διενήργησε ο Χρηματοοικονομικός Επίτροπος, ο οποίος θα μπορούσε να την επεκτείνει και στα υπόλοιπα τραπεζικά ιδρύματα.

«Αν διαπιστωθεί στο πλαίσιο μίας πιο γενικής έρευνας ότι προκύπτει πρόβλημα και σε άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τότε η ΚΤ θα επιληφθεί», σημείωσε, προσθέτοντας ότι τον ίδιο έλεγχο θα μπορούσε να διενεργήσει η ΕΚΤ, μέχρι σήμερα όμως δεν έχει οποιαδήποτε πληροφόρηση.

Σε παρέμβασή του ο αναπληρωτής ανώτερος διευθυντής της ΚΤ Γιάγκος Δημητρίου είπε ότι η ΚΤ δεν έχει δικαίωμα παρέμβασης στους ισολογισμούς των τραπεζών. «Η ΚΤ παρεμβαίνει -τόνισε- στην ανάγκη κεφαλαίων των τραπεζών».

Η κ. Γιωρκάτζη, αναφερόμενη στο ποσό των €110 εκ. που φαίνεται να είναι το συνολικό κόστος που θα επωμιστεί η ΣΚΤ, ως επιστροφή στους δανειολήπτες των οποίων οι λογαριασμοί υπερχρεώθηκαν, είπε ότι η ΚΤ δεν έχει ακόμη επίσημα τον αριθμό και επομένως, είπε, «δεν μπορούμε, ούτε να επιβεβαιώσουμε, ούτε να διαψεύσουμε». Χαρακτηριστικά είπε ότι το ποσό αυτό θεωρείται μικρό για να επηρεάσει τα κεφάλαια της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας.

Το κριτήριο καταλληλότητας

Σε ερώτηση, κατά πόσο ο επόπτης θα μπορούσε να βεβαιώσει ότι όλοι οι διευθυντές τραπεζών εξακολουθούν να πληρούν τα κριτήρια καταλληλότητας, η κ. Γιωρκάτζη ανέφερε ότι η τελική διαδικασία αξιολόγησης σε ό,τι αφορά τις τέσσερεις συστημικές τράπεζες, δηλαδή την Τράπεζα Κύπρου, την Ελληνική, τον Συνεργατισμό και την RCB, γίνεται από την ΕΚΤ.

Διευκρίνισε, ωστόσο, ότι το σχετικό ερωτηματολόγιο στο οποίο υποβάλλονται τα επηρεαζόμενα προς αξιολόγηση τραπεζικά στελέχη αποστέλλεται στην ΕΚΤ, η οποία θα δώσει την έγκρισή της.

«Αν στην πορεία διαπιστωθεί -τόνισε- ότι κάποιο διευθυντικό στέλεχος ή μέλος διοικητικού συμβουλίου έχει οποιοδήποτε πρόβλημα, τότε η ΚΤ επιλαμβάνεται του θέματος».

Η έκθεση

Στην έκθεσή της η ΚΤ τονίζει ότι «οι κίνδυνοι για το ΑΕΠ αξιολογούνται ως ισορροπημένοι», ενώ αναθεωρεί οριακά προς τα πάνω, σε σχέση με προηγούμενη εκτίμησή της, τις προβλέψεις για την κυπριακή οικονομία για την περίοδο 2017-2019, παρά την επιδείνωση του διεθνούς οικονομικού κλίματος, αναμένοντας τώρα ανάκαμψη της τάξης του 2,8% για το 2017 και περαιτέρω μεγέθυνση της κυπριακής οικονομίας γύρω στο 3% για τα επόμενα δύο χρόνια.

«Η αναμενόμενη πορεία αντικατοπτρίζει, εν μέρει, τη θετική πορεία στις επενδύσεις που έχουν ήδη δρομολογηθεί στους τομείς του τουρισμού, των κατασκευών και άλλων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων», τονίζεται στην έκθεση, στην οποία όμως σημειώνεται ότι το υψηλό επίπεδο των ΜΕΔ συνεχίζει να αποτελεί μεγάλη πρόκληση και τροχοπέδη για την πλήρη ανάκαμψη του τομέα και της εγχώριας οικονομίας γενικότερα.

Στην εισαγωγική της ομιλία, η κ. Γιωρκάτζη είπε ότι «παρατηρούνται γεωπολιτικές εξελίξεις που δυνητικά θα μπορούσαν να επηρεάσουν τις οικονομικές εξελίξεις στην Κύπρο» και διαβεβαίωσε ότι η ΚΤ θα συνεχίσει χωρίς εφησυχασμό τις προσπάθειες που απαιτούνται για την πλήρη εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος της χώρας, αλλά και της οικονομίας του τόπου ευρύτερα.

Παράλληλα, όμως, θα πρέπει να συνεχιστούν οι προσπάθειες από όλους τους εμπλεκομένους, ώστε να επιτευχθεί ο πλήρης εκσυγχρονισμός της κυπριακής οικονομίας, σημείωσε.

Στα 23,7 δις τα ΜΕΔ

Ανέφερε, επίσης, ότι τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν ήδη προβεί σε μια σειρά από απαραίτητες ενέργειες, για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν με μεγαλύτερη επιτυχία και στο μέτρο του δυνατού το πρόβλημα.

«Ο αριθμός των αναδιαρθρώσεων έχει αυξηθεί και παρατηρείται, κατά το 2016, μία ουσιαστική τάση προς πιο βιώσιμες αναδιαρθρώσεις. Επίσης, καταγράφονται αυξητικές τάσεις στα ποσά που εισπράττονται από τις μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις», σημείωσε.

Πιο συγκεκριμένα, η κ. Γιωρκάτζη είπε ότι οι μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις για τις εγχώριες εργασίες των τραπεζικών ιδρυμάτων μειώθηκαν στα €23,7 δις μέχρι το τέλος του 2016, σε σχέση με €26,7 δις στο τέλος του 2015.

«Βέβαια, για να επιτευχθεί η οριστική εξάλειψη του προβλήματος, πέραν της βελτίωσης των οικονομικών δεικτών, όπως στο ΑΕΠ, στην ανεργία και στις συνθήκες στην αγορά των ακινήτων, απαιτείται και η ενίσχυση των ενεργειών και η συνεργασία από όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές», υπογράμμισε.

Αβεβαιότητα για μακροοικονομικές προβλέψεις

Για τις μακροοικονομικές προβλέψεις, η ΚΤ τονίζει στην ετήσια έκθεσή της ότι «οι κίνδυνοι για το ΑΕΠ αξιολογούνται ως ισορροπημένοι».

«Οι προς τα κάτω κίνδυνοι πηγάζουν κυρίως από την αβεβαιότητα στο διεθνές οικονομικό πολιτικό περιβάλλον, έτσι όπως διαμορφώθηκε μετά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της 23ης Ιουνίου 2016 στο Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά και από την αβεβαιότητα στο εγχώριο περιβάλλον», υπογραμμίζει.

Οι προς τα πάνω κίνδυνοι, σύμφωνα με την ΚΤ, σχετίζονται εν μέρει με την κατασκευή του καζίνου, το οποίο αναμένεται να συμβάλει στη διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος που θα προσφέρει επιπλέον επιλογές στους τουρίστες.

Τέλος, η εξερεύνηση νέων πεδίων πιθανών κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας θα μπορούσε, σύμφωνα με την ΚΤΚ, να οδηγήσει σε υψηλότερα έσοδα και οικονομική δραστηριότητα μεσοπρόθεσμα.

Πληθωρισμός

Για τον πληθωρισμό, η ΚΤ αναφέρει ότι οι επικρατέστεροι κίνδυνοι είναι προς τα κάτω και σχετίζονται κυρίως με μια πιθανή επιδείνωση της εξωτερικής ζήτησης για τις υπηρεσίες, ενώ το ενδεχόμενο για περαιτέρω μειώσεις στην τιμή του πετρελαίου, σε συνδυασμό με μεγαλύτερη μετακύλιση στις υπόλοιπες τιμές αγαθών και υπηρεσιών, καθώς και από άλλες δευτερογενείς επιδράσεις, δυνατόν να επηρεάσουν καθοδικά το γενικό επίπεδο τιμών.

Ειδικότερα, η ΚΤ αναμένει ότι ο εναρμονισμένος πληθωρισμός θα ανέλθει στο 0,9%, 1,5% και 1,6% τα έτη 2017, 2018 και 2019, αντίστοιχα, επηρεαζόμενος κυρίως από την προβλεπόμενη συνέχιση της εγχώριας οικονομικής μεγέθυνσης, καθώς και την τιμή του πετρελαίου, η οποία αναμένεται με βάση τις εκτιμήσεις των αναλυτών να καταγράψει άνοδο.

Δάνεια και καταθέσεις

Θετική εξέλιξη αποτελεί, σύμφωνα με την ΚΤ, και η αύξηση που παρατηρείται τόσο στη ζήτηση όσο και στην προσφορά νέων δανείων από τραπεζικά ιδρύματα σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, ως αποτέλεσμα κυρίως της βελτίωσης των εγχώριων μακροοικονομικών συνθηκών και της διατήρησης ιστορικά χαμηλών επιτοκίων.

Από την άλλη, αναφέρεται ότι ο ρυθμός απομόχλευσης των υφιστάμενων δανείων επιταχύνθηκε το 2016, με τις αυξημένες αποπληρωμές να αντικατοπτρίζουν εν μέρει τη σημαντική αύξηση στις επιτυχείς αναδιαρθρώσεις.

Συνολικά, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των δανείων προς τον εγχώριο ιδιωτικό τομέα υποχώρησε στο -1,5% τον Δεκέμβριο του 2016, σε σύγκριση με 0,2% τον Δεκέμβριο του 2015, προσθέτει.

Παράλληλα, η ΚΤ αναφέρει ότι η σημαντική καταγραφή εισροών καταθέσεων, ιδιαίτερα από κατοίκους Κύπρου και συγκεκριμένα από τις εγχώριες μη-χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις, υποδηλοί σταδιακή επιστροφή της εμπιστοσύνης των καταθετών στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα.

Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των καταθέσεων του εγχώριου ιδιωτικού τομέα έφθασε στο 7,4% τον Δεκέμβριο του 2016 σε σύγκριση με 1,6% τον Δεκέμβριο του 2015, σημειώνει.

Ιστορικά υψηλά ακόμα η ανεργία

Όπως αναφέρεται στην έκθεση, η βελτίωση των δημοσίων οικονομικών συνέχισε και το 2016 να ξεπερνά τις προσδοκίες με το δημοσιονομικό ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ κατέγραψε πλεόνασμα της τάξης του 0,1% το 2016, σε σχέση με έλλειμμα της τάξης του 0,1%4 το 2015.
Το πρωτογενές πλεόνασμα ως ποσοστό του ΑΕΠ υπολογίζεται στο 2,6%, σε σχέση με 2,7% το 2015, σημειώνει.

Για την ανεργία, η ΚΤ αναφέρει ότι αν και οι συνθήκες στην αγορά εργασίας συνέχισαν να παρουσιάζουν βελτίωση, αντανακλώντας τις εξελίξεις στην οικονομική δραστηριότητα, εντούτοις, η συνολική ανεργία εξακολουθεί να κυμαίνεται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα.

Τέλος, σημειώνει ότι τα επιτόκια στην Κύπρο σταθεροποιήθηκαν σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα το 2016.