Συμβιβασμός που πονάει

Επώδυνη η συμφωνία Ελλάδας-δανειστών για την εκταμίευση της υποδόσης και την ανακεφαλαιοποίηση
Κυκλοθυμικά αντέδρασε το Χρηματιστήριο Αθηνών στις εξελίξεις, με τον τραπεζικό δείκτη να σημειώνει μεγάλη πτώση, παρά τη «θετική εξέλιξη» για τις τράπεζες. Πιο ψύχραιμη η αγορά ομολόγων

Συμφωνία σε όλα έχουν, μετά από σειρά μαραθώνιων διαπραγματεύσεων, Ελλάδα

και Θεσμοί, γεγονός που ανάβει το πράσινο φως, τόσο στην εκταμίευση των 2 δις ευρώ της υποδόσης, όσο και στην ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών, συνολικού ύψους 10 δις. Σε ανακοίνωσή της η ελληνική κυβέρνηση κάνει λόγο για «επώδυνο συμβιβασμό», ενώ ο Πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ, μέσω twitter, μίλησε για «καλά νέα» και «ουσιαστική συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Θεσμών».

Μένει η έγκριση του ESM
Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο Έλληνας Υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, «έχουμε συμφωνία σε όλα, και στα 48 προαπαιτούμενα», ενώ το πολυνομοσχέδιο που αφορά στην προστασία της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς, τις τιμές γενόσημων φαρμάκων, τη ρύθμιση για τις 100 δόσεις, τα ισοδύναμα για την αποφυγή του 23% ΦΠΑ στην εκπαίδευση και τα τέλη κυκλοφορίας, κατατέθηκε στη Βουλή, έτσι ώστε να πραγματοποιηθεί η σχετική συζήτηση και να περάσει σε ψηφοφορία αύριο το βράδυ. Χθες, συνήλθε και προς ενημέρωση το Euro Working Group, το οποίο θα συνέλθει εκ νέου την Παρασκευή, προκειμένου να εισηγηθεί θετικά την εκταμίευση της υποδόσης των 2 δις στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM).

Όπως μεταδόθηκε, σύμφωνα με κορυφαίο στέλεχος του Υπουργείου Οικονομικών, η εκταμίευση των 10 δις για την ανακεφαλαίωση των τραπεζών αναμένεται να γίνει μετά την έγκριση από τον ESM, καθώς βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία των βιβλίων προσφορών των τραπεζών, με το τελικό ποσό που θα συγκεντρωθεί να κυμαίνεται ανάλογα με τις ανάγκες τους.

Αισιοδοξία από Κατσέλη
Την ίδια ώρα, η πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας Λούκα Κατσέλη, μιλώντας στη Γενική Συνέλευση των μετόχων της τράπεζας, εξέφρασε την αισιοδοξία της για την επιτυχή ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης της Εθνικής. Η κ. Κατσέλη, στην ομιλία της, τόνισε ότι το ενδιαφέρον είναι μεγάλο, οι προοπτικές ευοίωνες, ενώ θεωρεί ότι η Εθνική Τράπεζα, μετά την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης, θα είναι πιο ισχυρή από ποτέ και έτοιμη να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στη διοχέτευση ρευστότητας στην πραγματική οικονομία.

Επιπλέον, έκανε εκτενή αναφορά στις μεγάλες προκλήσεις που αναμένεται να αντιμετωπίσει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, όπως η προσπάθεια για επιστροφή των καταθέσεων από το εξωτερικό που είχαν εκρεύσει μαζικά κατά την προηγούμενη -ασταθή πολιτικά και οικονομικά- περίοδο, καθώς και η αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων. Επίσης, η πρόεδρος της Εθνικής προσπάθησε να διασκεδάσει τις ανησυχίες πολιτών και κομμάτων για μαζικές εκποιήσεις ακινήτων, λόγω μη εξυπηρέτησης των δανείων από τους δανειολήπτες, καθώς, όπως είπε, κάτι τέτοιο είναι ενάντια στα συμφέροντα των τραπεζών, οι οποίες έχουν ως βασικό στόχο να διατηρούν τον πελάτη ενήμερο και να του προσφέρουν βιώσιμες λύσεις.

Χωρίς ανάσα για τη δεύτερη υποδόση
Από σήμερα κιόλας αρχίζουν οι συζητήσεις με τους εκπροσώπους των πιστωτών, προκειμένου να διαμορφωθεί το δεύτερο πακέτο προαπαιτούμενων μέτρων που θα ξεκλειδώσουν τη δεύτερη υποδόση προς την Ελλάδα, ύψους 1 δισεκατομμυρίου ευρώ.

Όπως διαρρέει από στελέχη του Υπουργείου Οικονομίας, η στρατηγική που θα ακολουθήσει η ελληνική πλευρά για τη διαχείριση των κόκκινων δανείων και την πώλησή τους σε ξένα funds, μετατίθεται για τον μήνα Δεκέμβριο, και θα περιληφθεί σε νέο νομοσχέδιο. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ακόμα δεν έχει αποφασιστεί ποιες κατηγορίες δανείων θα πωληθούν, δηλαδή εάν θα πρόκειται μόνο για επιχειρηματικά δάνεια ή και στεγαστικά ή καταναλωτικά. Επιπλέον, τα επιχειρηματικά δάνεια, που συγκαταλέγονται στα «κόκκινα» επειδή δεν εξυπηρετούνται, πρέπει να κατηγοριοποιηθούν ανάλογα με το ύψος τους, αλλά και με τον τομέα της οικονομία στον οποίο αφορούν.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, κυβερνητικές πηγές διαρρέουν ότι η συμφωνία για την προστασία της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς αφορά άμεσα στο 25% των δανειοληπτών. Επιπροσθέτως, αφορά περίπου στο ένα τρίτο των οφειλετών (35%), με βάση αντικειμενικά εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, ενώ θα ισχύουν αυστηρές προϋποθέσεις σχετικά με τη συνεργασία των δανειοληπτών με τα πιστωτικά ιδρύματα.

Από κόσκινο θα περνούν οι δανειολήπτες
Η νέα νομοθεσία θα προσφέρει σίγουρη προστασία για μεικτά εισοδήματα από 8.180 ευρώ για τον άγαμο, 13.917 ευρώ για το ζευγάρι και 20.639 ευρώ για τετραμελή οικογένεια και για αντικειμενική αξία ακινήτου έως 170.000 ευρώ. Πληθυσμιακά, αυτό μεταφράζεται στο 25% των δανειοληπτών με «κόκκινα» στεγαστικά δάνεια, ήτοι περίπου 100.000 δάνεια. Ταυτόχρονα, το κράτος ετοιμάζει έναν «κουμπαρά» 100 εκατομμυρίων ευρώ για όσους δανειολήπτες ζουν κάτω από το όριο της φτώχιας, αλλά και όσους είναι άνεργοι, οι οποίοι δεν έχουν τη δυνατότητα να αποπληρώνουν το δάνειό τους, ούτε καταβάλλοντας την ελάχιστη προβλεπόμενη δόση. Όπως έγινε γνωστό, σε αυτές τις περιπτώσεις, τη δόση θα καταβάλλει το κράτος.

Συγκεκριμένα, για την κατηγορία των ανέργων δανειοληπτών, η οποία αφορά ένα επιπλέον ποσοστό ύψους 35% επί του συνόλου, προβλέπεται μια αξιολόγηση της θέσης του δανειολήπτη (τεστ αποτίμησης περιουσίας) που θα ενέχει τον κίνδυνο πλειστηριασμού της πρώτης κατοικίας, εάν δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις και εάν ο δανειολήπτης κριθεί μη συνεργάσιμος μετά την υπαγωγή του στον νόμο. Αφορά σε εισοδήματα 13.906 ευρώ για τον άγαμο, 23.659 ευρώ για το ζευγάρι και 35.086 ευρώ για την τετραμελή οικογένεια, και αντικειμενική αξία ακινήτου έως 230.000 ευρώ. Ο δανειολήπτης θα λαμβάνει σταθερή δόση μέχρι και για τρία χρόνια.

Τέλος, προβλέπονται ασφαλιστικές δικλίδες για έναν -σύμφωνα με τους Θεσμούς- μεγάλο αριθμό «στρατηγικών κακοπληρωτών», δηλαδή όσων προχωρούν σε τακτικές αθέτησης προκειμένου να απαλλαγούν από το βάρος των δανείων, παρά το γεγονός ότι έχουν τη δυνατότητα να το εξυπηρετήσουν. Το πρόβλημα αυτό, που απασχολεί σήμερα και την κυπριακή οικονομία, αφορά κυρίως σε επιχειρηματίες που έχουν εξαγάγει κεφάλαια στο εξωτερικό και θεωρούν ότι χρονοτριβώντας μπορούν να αποφύγουν την πληρωμή. Η εκάστοτε τράπεζα είναι δυνατό να ζητήσει ανανέωση όλων των φακέλων των δανείων για να αποτιμήσει κατά περίπτωση την εισοδηματική και περιουσιακή κατάσταση του δανειολήπτη. Με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία, υπάρχουν περίπου 1.200.000 στεγαστικά δάνεια, εκ των οποίων τα 400.013 δάνεια έχουν «κοκκινίσει», με περίπου 170.000 από αυτούς τους δανειολήπτες να έχουν υποβάλει αίτηση υπαγωγής στον «νόμο Κατσέλη».

Βουτιά στον τραπεζικό δείκτη του ΧΑΑ
Κυκλοθυμικά αντέδρασε το ελληνικό χρηματιστήριο στις εξελίξεις, με τον Γενικό Δείκτη να σημειώνει άνοδο κατά 2,18 %. Ωστόσο, παρά την καλή πορεία μετοχών όπως της ΔΕΗ (+7,52%) και του ΟΤΕ (+2,87%), τα σημαντικά κέρδη στις πρώτες ώρες της συνεδρίασης για τον τραπεζικό κλάδο και την υπερκάλυψη των βιβλίων προσφορών σε δύο από τις συστημικές τράπεζες (Alpha και Eurobank), ο δείκτης τραπεζών σημείωσε μεγάλη πτώση (-6,96%), δημιουργώντας ερωτηματικά για την πληροφόρηση που ενδεχομένως έχουν οι θεσμικοί επενδυτές που σήμερα προχώρησαν σε επιθετικές ρευστοποιήσεις, ωθώντας κάποιες από τις μετοχές αυτές σε ιστορικά χαμηλά.

Πιο ψύχραιμη η αγορά ομολόγων
Από την άλλη πλευρά, άμεσα και θετικά ανταποκρίθηκαν οι διεθνείς αγορές στα ελληνικά ομόλογα. Οι αποδόσεις των ομολόγων του ελληνικού δημοσίου υποχώρησαν σε χαμηλό επίπεδο 12μήνου, σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα των «Financial Times». Συγκεκριμένα, το επόμενο κιόλας πρωί, η απόδοση του 10ετούς ομολόγου διαμορφώθηκε στο 6,79%, δηλαδή μειώθηκε κατά 13 μονάδες βάσης (0,13 της ποσοστιαίας μονάδας). Η απόδοση των 2ετών ομολόγων διαμορφώθηκε στο 5,70%, δηλαδή σημείωσε περαιτέρω μείωση κατά 23 μονάδες βάσης. Σημειώνεται ότι οι συγκεκριμένοι τίτλοι έχουν τη μεγαλύτερη ευαισθησία απέναντι στον φόβο μίας αθέτησης πληρωμών και τον Ιούλιο η απόδοσή τους είχε εκτοξευθεί στο 29%.

Σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο, μετά τη συμφωνία της Ελλάδας με τους δανειστές τον Αύγουστο, οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων έχουν επιτύχει σημαντική μείωση, πράγμα που αποδίδεται, αφενός, στη συμφωνία αυτή καθαυτή, αφετέρου, στο οικονομικό και πολιτικό κλίμα της χώρας που δείχνει σταδιακά σημάδια σταθεροποίησης. Τον τρέχοντα μήνα, η καμπύλη αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων εξομαλύνθηκε, δηλαδή η απόδοση των πιο βραχυπρόθεσμων τίτλων είναι χαμηλότερη από αυτήν των πιο μακροπρόθεσμων. Όπως αναφέρει το δημοσίευμα των «Financial Times», κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για το νέο πρόγραμμα, η απόδοση των 2ετών ομολόγων ήταν υψηλότερη από αυτήν των 10ετών ομολόγων, κάτι που υποδήλωνε ότι οι φόβοι αθέτησης πληρωμών ήταν υψηλοί, αναφέρει το δημοσίευμα.