Ένταση ΗΠΑ - Β. Κορέας: Πως φτάσαμε μια ανάσα από τον πόλεμο

Οι εντάσεις μεταξύ της Βόρειας Κορέας και των ΗΠΑ κλιμακώνονται επικίνδυνα, με τον ηγέτη Κιμ Τζόνγκ Ουν να απειλεί τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τράμπ με εκτόξευση πυραύλων.

Συγκεκριμένα με τα κρατικά ΜΜΕ, η Β. Κορέα απειλεί να χτυπήσει το νησί Γκουάμ, που είναι ενσωματωμένη περιοχή των ΗΠΑ.

Πριν μερικές μέρες, ο πρόεδρος Τραμπ είπε ότι οι ΗΠΑ θα ανταποκριθούν στις απειλές της Β. Κορέας «με φωτιά και οργή».

Σε γραπτή του ανακοίνωση, ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας Τζέιμς Μάττις, είπε ότι η Β. Κορέα πρέπει «να τερματίσει όποιες μελέτες για δράση που θα οδηγούσαν στο τέλος του καθεστώτος της και στην καταστροφή του λαού της».

Προσπαθώντας να αποκλιμακώσει την ένταση, ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Ρέξ Τίλερσον είπε ότι οι Αμερικάνοι μπορούν να «κοιμηθούν ήσυχα το βράδυ».

Από κλιμάκωση σε κλιμάκωση

Η φετινή κλιμάκωση της έντασης μεταξύ των δύο χωρών, δεν είναι η πρώτη, με τις δύο χώρες να είναι σε αντίθεση από τον καιρό του Ψυχρού Πολέμου. Μετά το τέλος του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου, η Κορεάτικη χερσόνησος διαμοιράστηκε, με τις ΗΠΑ να κατέχουν το νότιο μέρος και η Σοβιετική Ένωση να κατέχει το βόρειο τμήμα της χερσονήσου.

Το 1948, ο τότε ηγέτης της Β. Κορέας, Κιμ Ιλ-Σάνγκ κήρυξε το βόρειο τμήμα της κορεάτικης χερσονήσου ως ανεξάρτητη χώρα. Οι ΗΠΑ δεν αναγνωρίσαν ποτέ τη Β. Κορέα και η κυβέρνηση του Κιμ Ιλ-Σάνγκ διατηρεί την άποψη ότι οι ΗΠΑ είναι η μετεξέλιξη της γιαπωνέζικης κατοχής της χερσονήσου, μια στάση που διατηρεί και σήμερα.

Η ένταση μεταξύ των δύο χωρών εξελίχθηκε σε πόλεμο το 1950, με τις ΗΠΑ και τη Νότιο Κορέα να προσπαθούν να εγκαταστήσουν μια νέα κυβέρνηση στο βόρειο τμήμα της χερσονήσου.

Στο μεταξύ, οι ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις εναντίον της Β. Κορέας, που διατηρήθηκαν μέχρι το 2008.

Μετά από τον πόλεμο, σύμφωνα με άρθρο στο Asia-Pacific Journal, η Β. Κορέα ζήτησε βοήθεια από τη Σοβιετική Ένωση να αποκτήσει πυρηνικές ικανότητες. Η Σοβιετική Ένωση, τότε, συμφώνησε να βοηθήσουν τη Β. Κορέα στην εγκατάσταση ενός πυρηνικού συστήματος ενέργειας.
Όμως, η Β. Κορέα προχώρησε στη χρήση της πυρηνικής ενέργειας που απέκτησαν για πολεμικούς σκοπούς.

Το 1994, ενώ είχε ψηφιστεί από τα ΗΕ η συμφωνία για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων, η Β. Κορέα έβαλε μπλόκο στους ερευνητές της οργάνωσης που πήγαν στη χώρα να δουν αν υπάκουσε στην οδηγία.

Την ίδια χρονιά ανέλαβε την ηγεσία της χώρας ο νέος ηγέτης, Κιμ Τζόνγκ-ιλ. Ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπίλ Κλίντον, είπε - μετά από ανακάλυψη ότι η Β. Κορέα επεξεργάζεται το πλουτώνιο για την κατασκευή βόμβας – «Ήμουν αποφασισμένος να αποτρέψω τη Β. Κορέα από το να δημιουργήσει πυρηνικά όπλα, ακόμη και με τον κίνδυνο του πολέμου».

Υπό την προεδρία του Τζορτζ Μπούς, έγιναν βήματα για την ομαλοποίηση των σχέσεων στην κορεάτικη χερσονήσο, με συνομιλίες μεταξύ των ΗΠΑ, τη Ρωσία, τη Νότιο Κορέα, τη Βόρειο Κορέα, την Ιαπωνία και την Κίνα.

Αλλά η ομαλοποίηση των σχέσεων δεν άντεξε, με το 2009 να φέρνει μια νέα κλιμάκωση στις ήδη τεταμένες σχέσεις. Τον Μάρτη, οι Αρχές της Β. Κορέας προχώρησαν στη σύλληψη δύο Αμερικανών δημοσιογράφων. Η ένταση, όμως, ξεπεράστηκε με την άφιξη του τέως προέδρου των ΗΠΑ, Μπίλ Κλίντον στις 4 Αυγούστου. Οι δύο δημοσιογράφοι αφέθηκαν ελεύθεροι στις 5 Αυγούστου και επιστρέψαν με τη συνοδεία του Κλίντον.

Ο Κιμ Τζόνγκ-Ιλ πέθανε το 2012 και ανέλαβε την ηγεσία ο γιος του Κιμ Τζονγκ-Ουν, ο οποίος έχει ξανακλιμακώσει επικίνδυνα την ένταση μεταξύ των δύο χωρών.

Διπλωματικές σχέσεις στο ψυγείο

Οι δύο χώρες έχουν ανέκαθεν τεταμένες σχέσεις, που δεν βοηθά καθόλου την κατάσταση.
Τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Β. Κορέα δεν έχουν πρεσβείες, που σύμφωνα με ανάλυση του Reuters, χαλάει όποια διπλωματική λύση στην ένταση μεταξύ τον δύο χωρών.

Οι ειδικοί λένε ότι η απουσία τέτοιων σχέσεων κάνει τον κίνδυνο για ένα ατύχημα πιο εύκολο, ακόμα και να μην επιδιώκει η όποια πλευρά το ξέσπασμα ενός πολέμου.

Ο μόνος τρόπος επαφής μεταξύ των ΗΠΑ και τη Β. Κορέα, ήταν στα ΗΕ στη Νέα Υόρκη, που από το 2016 έχει τερματιστεί από την ασιατική χώρα.
Με αυτή την κίνηση της Β. Κορέας, έμεινε μόνο ένα περίπλοκο κανάλι επικοινωνίας μεταξύ των δύο χωρών, ο οποίος είναι μέσω των πρεσβειών της Ρωσίας ή της Σουηδίας στη Β. Κορέα.

Τραμπ και Κιμ

Η έλλειψη επικοινωνίας και η πολεμική ρητορική από τις δύο χώρες, κλιμακώνει επικίνδυνα τα πράγματα, με τον πρόεδρο Τραμπ να κάνει δηλώσεις κατά του Κιμ μέσω Twitter και ο Κιμ να κάνει δηλώσεις εναντίον του Τραμπ μέσω του κρατικού καναλιού.

«Δεν μπορείς να διαχειριστείς αυτή την κρίση μέσω αναρτήσεων στο Twitter ή μέσω δημοσίων δηλώσεων», δηλώνει ο Τζόζεφ Σιριντσιόνε, πρόεδρος του κέντρου ελέγχου όπλων (Ploughshares Fund), αναφερόμενος στην προτίμηση του προέδρου Τραμπ να χρησιμοποιεί το Twitter, αλλά και δημόσιες δηλώσεις.

Σε δημοσίευμά της την Πέμπτη, η γαλλική εφημερίδα συγκρίνει τον Τραμπ με τον Κιμ, σε μια ανάλυση που κοιτάει τις πρόσφατες δηλώσεις των δύο και το μέλλον της Νότιος Κορέας αν ξεφύγει η κατάσταση μεταξύ των δύο αυθόρμητων ηγετών.

Η φωτογραφία που δημοσιεύει η εφημερίδα, απεικονίζει το πρόσωπο του Κιμ με στοιχεία του Τραμπ. Στην ανάλυσή τους, λένε πως η Ν. Κορέα θα είναι «μια γαρίδα ανάμεσα σε φάλαινες».

Σενάρια αποκλιμάκωσης της έντασης

Η Guardian, σήμερα, σε ανάλυσή της περιγράφει εφτά σενάρια για την αποκλιμάκωση της έντασης μεταξύ των δύο χωρών.
Περιγράφει τ’ ακολούθα σχέδια: προληπτικό πόλεμο, έντονος περιορισμός, αποκεφάλιση, αυξημένη οικονομική πίεση, επιστροφή σε επίσημες διαπραγματεύσεις, πλήρης τερματισμός των στρατιωτικών κινήσεων και διερευνητικές συνομιλίες.

Σύμφωνα με την ανάλυση της Guardian o προληπτικός πόλεμος προνοεί μια επίθεση από τις ΗΠΑ κατά της Β. Κορέας ως πρόληψη. Ο έντονος περιορισμός, από την άλλη, περιγράφεται ως αντίστοιχα μέτρα από τις ΗΠΑ κατά της Β. Κορέας, όπως τεστ αμερικάνικων όπλων. Η «αποκεφάλιση» προνοεί τον τερματισμό του Κιμ ως ηγέτη, που δεν θεωρείται ως η καλύτερη λύση, γιατί μπορεί να οδηγήσει σε πόλεμο. Η αυξημένη οικονομική πίεση προνοεί περαιτέρω κυρώσεις κατά της Β. Κορέας. Η επιστροφή στης διαπραγματεύσεις εξετάζεται ως μια επιλογή που μπορεί να τερματίσει την ένταση, αλλά οι ΗΠΑ έχουν πει ότι θα γυρνούσαν στο τραπέζι μόνο αν η Β. Κορέα σταματήσει να κατασκευάζει και να κάνει τεστ πυραύλων. Ο πλήρης τερματισμός προνοεί ότι και η Β. Κορέα θα σταματήσει τα τεστ πυραύλων, αλλά και οι ΗΠΑ θα σταματήσουν να κάνουν στρατιωτικές ασκήσεις με τη Ν. Κορέα. Οι διερευνητικές συνομιλίες που προτείνει ο Σίγκφριντ Χέκερ (Αμερικανός αναλυτής), είναι μια επανεγκατάσταση του καναλιού επικοινωνίας μεταξύ των δύο χωρών, για να αποκλιμακωθεί η ένταση.