Εκπρόσωπος ΥΠΕΞ: Η συνεργασία Κ.Δ με χώρες του Κόλπου & η «αναγκαία» Τουρκία

Για τις προοπτικές διπλωματικής και οικονομικής συνεργασίας της Κυπριακής Δημοκρατίας με τις χώρες του Κόλπου και τις απειλές της Τουρκίας μίλησε στο πλαίσιο συνέντευξής του στο μέσω Ζοοm στο Αrab News, ο Δημήτρης Σαμουήλ, εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας.

 

«Έχουμε καταβάλει μεγάλες προσπάθειες για να οριοθετήσουμε τις θαλάσσιες ζώνες μας με τους γείτονές μας. Πιστεύουμε ότι πρέπει να υπάρξει διάλογος με την Τουρκία βάσει του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένης της

Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο των Θαλασσών (UNCLOS). Οριοθετήσαμε τις θαλάσσιες ζώνες μας με την Αίγυπτο, το Ισραήλ και τον Λίβανο και κάναμε επανειλημμένα έκκληση στην Τουρκία να ξεκινήσει διάλογο ώστε να οριοθετήσουμε και τα θαλάσσια σύνορά μας».

 

«Η Τουρκία έχει αρνηθεί μέχρι τώρα, ισχυριζόμενη ότι δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία. Κατά τη διάρκεια του τελευταίου ενάμισι έτους, η Τουρκία πραγματοποίησε έξι παράνομες γεωτρήσεις είτε στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) είτε στην υφαλοκρηπίδα της Κύπρου. Έχουν τρυπήσει ακόμη και στα χωρικά ύδατα της Κύπρου, στα 12 ναυτικά μίλια της Κύπρου. Έχουν τρυπήσει ως επί το πλείστων στα νότια της Κύπρου εντός της ΑΟΖ Κύπρου-Αιγύπτου. Η Τουρκία δεν έχει δικαίωμα να τρυπήσει εκεί που έχουν (τρυπήσει). Καταδικάστηκαν για αυτό (από την ΕΕ), όπως και η διεθνής κοινότητα.

 

Ο κ. Σαμουήλ  απάντησε και για την έκκληση του ΝΑΤΟ για μείωση των εντάσεων στην περιοχή «Αν κοιτάξετε την κατάσταση από μόνη της, είναι μια θετική εξέλιξη, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι είναι μια εξέλιξη που έχουμε δει στο παρελθόν από την Τουρκία. Ξέρουμε πώς καταλήγει. Η Τουρκία απομακρύνει το πλοίο λίγες μέρες πριν από το επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προκειμένου να δείξει στους ευρωπαίους εταίρους μας ότι απομακρύνονται και δίνουν χώρο στο διάλογο. Στη συνέχεια, μόλις τελειώσει η συνεδρίαση του συμβουλίου, το γεωτρητικό πλοίο ή το εξερευνητικό σκάφος επιστρέφει εκεί συνεχίζοντας την αποστολή του. Η Τουρκία δεν έχει παραδεχτεί δημόσια ότι έχει αποσύρει το πλοίο».

 

Διαβάστε επίσης: Συνέντευξη ΥΠΑΜ στο Al Arabiya: Τα επόμενα βήματα συνεργασίας με ΗΑΕ (ΒΙΝΤΕΟ)

 

Κληθείς να σχολιάσει για το ποια λύση θα ικανοποιούσε την Τουρκία στην Κύπρο,  ο αξιωματούχος του ΥΠΕΞ απάντησε «Ο στόχος της Τουρκίας από την αρχή, όταν εισέβαλε στην Κύπρο το 1974, ήταν να έχει επιρροή και λόγο σε ό, τι συμβαίνει στο νησί. Χρησιμοποίησαν την τουρκοκυπριακή κοινότητα ως πρόσχημα για εισβολή στο νησί.  Η μόνη ανησυχία του Ερντογάν είναι η χρήση των Τουρκοκυπρίων για τον έλεγχο του τι συμβαίνει στην Κύπρο. Μετά την εκλογή στην κατεχόμενη περιοχή του Έρσιν Τατάρ ως νέου Τουρκοκύπριου ηγέτη τον Οκτώβριο, η τουρκική πλευρά μιλά ακόμη και δημόσια για μια λύση δύο κρατών

Ερωτηθείς αν η Λευκωσία νοιώθει πιέσεις από τις ΗΠΑ για απογαλακτισμό και απομάκρυνση από την Ρωσία, ο κ. Σαμουήλ απάντησε «Εξετάζουμε την εξωτερική μας πολιτική βάσει θετικής ατζέντας. Δεν πιστεύουμε ότι θα ήταν ωφέλιμο να παίξουμε με τις  ΗΠΑ εναντίον της Ρωσίας και αντίστροφα. Είναι ένας από τους πυλώνες της εξωτερικής μας πολιτικής να διατηρήσουμε τις άριστες σχέσεις μας με τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και είμαστε πολύ προσεκτικοί για το ότι αυτό δεν επηρεάζεται από οτιδήποτε κάνουμε σε μια συγκεκριμένη κατεύθυνση».

 

«Είμαστε μια μικρή χώρα με υπαρξιακό πρόβλημα. Έχουμε 40.000 ξένα στρατεύματα στο έδαφος μας. Είμαστε μια χώρα που πιστεύει στο διεθνές δίκαιο. Αποδίδουμε μεγάλη αξία στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και δεδομένου ότι οι ΗΠΑ και η Ρωσία είναι και τα δύο μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, προσέχουμε να μην αφήσουμε τις ενέργειές μας να έχουν αντίκτυπο σε αυτούς τους σημαντικούς διεθνείς παράγοντες. Δεν βλέπουμε την εξωτερική μας πολιτική ως παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος».

 

Όσον αφορά τις δηλώσεις στήριξης από την Σαουδική Αραβία στα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπριακής Δημοκρατία, είπε «Αν κοιτάξετε την σκληρή πραγματικότητα, μπορείτε να καταλάβετε τη σημασία που αποδίδουμε στην περιοχή του Κόλπου. Η Κύπρος είναι ένα από τα μικρότερα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ωστόσο έχουμε ένα από τα πιο εκτεταμένα διπλωματικά δίκτυα στην περιοχή. Επενδύουμε πολλά στη σχέση μας με τις χώρες του Κόλπου, ιδίως τη Σαουδική Αραβία. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι διμερείς μας σχέσεις εξελίχθηκαν γρήγορα τα τελευταία χρόνια. (Από την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Κύπρου το 2016), έχουμε ιδρύσει πρεσβείες στις πρωτεύουσες  τρίτων χωρών και έχουμε ανταλλάξει πολλές επισκέψεις υψηλού επιπέδου.

 

Οι επιχειρηματικές σχέσεις έχουν επίσης αναπτυχθεί και, εάν δεν ήταν για την πανδημία, θα είχαμε τώρα απευθείας πτήσεις μεταξύ Κύπρου και Σαουδικής Αραβίας. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχουμε καλύψει το έδαφος που συνήθως χρειάζεται 20 έως 30 χρόνια για την αποκατάσταση μιας διπλωματικής σχέσης. Έχουμε μια εξαιρετική σχέση με τη Σαουδική Αραβία και είναι μια πολύ δυναμική και βασίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό μας για το διεθνές δίκαιο.

 

Εξετάζουμε τώρα τη δυνατότητα ανοίγματος διπλωματικής αποστολής και πρεσβείας στο Μπαχρέιν. Αποδίδουμε μεγάλη σημασία στον Κόλπο και θεωρούμε ότι ο Κόλπος είναι μέρος της περιοχής στην οποία βρισκόμαστε και ένα πολύ σημαντικό μέρος. Πιστεύουμε ότι αυτό που συμβαίνει στον Κόλπο έχει μεγάλο αντίκτυπο στην ευρύτερη περιοχή. Βλέπουμε επίσης ότι υπάρχουν πολλές δυνατότητες στην ευρύτερη περιοχή, στην Ανατολική Μεσόγειο, στη Μέση Ανατολή και στον Κόλπο.

 

Μέσω της ενίσχυσης της συνεργασίας, πιστεύουμε ότι μπορούμε να αξιοποιήσουμε αυτό το δυναμικό προς όφελος των λαών μας στην περιοχή, προς όφελος της σταθερότητας και της ασφάλειας στην περιοχή. Πρόκειται για μια περιοχή που είναι ζωτικής σημασίας για τη σταθερότητα και την ασφάλεια σε παγκόσμιο επίπεδο. Εάν μπορέσουμε να αυξήσουμε και να ενισχύσουμε τη σταθερότητα, τη συνεργασία και την ασφάλεια σε αυτήν την περιοχή, τότε θα έχουμε προχωρήσει (σε μεγάλο βαθμό) ενισχύοντας την ασφάλεια και τη σταθερότητα παγκοσμίως».

 

Σχετικά με την ενεργειακή συνεργασία με την Αίγυπτο και την πρόθεση κατασκευής αγωγού φυσικού αερίου είπε πως  αυτή την περίοδο υπάρχει μια  διαταραχή, αλλά δεν οφείλεται στην κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά στην κατάσταση της αγοράς γενικά στις παγκόσμιες αγορές όταν πρόκειται για ενέργεια εξαιτίας κορωνοϊού. Έχει διαμορφωθεί το διακυβερνητικό και νομικό πλαίσιο για την υλοποίηση αυτών των έργων. 

 

Ωστόσο, όλα εξαρτώνται φυσικά από την αγορά και πώς εξελίσσεται η κατάσταση της αγοράς. Αλλά η ανάπτυξη των υποδομών, επειδή όλα θα γίνουν με ιδιωτικές επενδύσεις, θα εξαρτηθούν από τους παράγοντες της αγοράς.

 

Η πανδημία έχει διαταράξει τη λειτουργία της αγοράς και έχει επηρεάσει τις τιμές, επομένως οι αποφάσεις επανεξετάζονται. Αλλά αυτό που δεν αλλάζει και θα είναι πάντα εκεί είναι το νομικό πλαίσιο και το διακυβερνητικό πλαίσιο που είναι απαραίτητα για να προχωρήσουν και να υλοποιηθούν αυτά τα έργα όπως καθορίζει η αγορά.

 

Κληθείς να απαντήσει κατά πόσο ήταν λάθος η απόφαση να μην συμπεριληφθεί η Τουρκία στο East Med Gas Forum, o κ. Σαμουήλ απάντησε  μεταξύ άλλων «Υποστηρίζουμε πλήρως τη συμπερίληψη της Τουρκίας σε αυτό το περιφερειακό δίκτυο συνεργασίας. Χωρίς την Τουρκία, αυτή η συνεργασία δεν θα ήταν ποτέ πλήρης. Η Τουρκία είναι ένας αναμφισβήτητα μεγάλος και σημαντικός παράγοντας στην περιοχή.

 

Ωστόσο, δεν μπορούμε να μιλήσουμε για αυτό ενώ η Τουρκία απειλεί και παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα των γειτόνων της και παραβλέπει κατάφωρα το διεθνές δίκαιο και τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Κοιτάξτε τις σχέσεις που έχει η Τουρκία με χώρες της περιοχής, συμπεριλαμβανομένης της Αιγύπτου, του Ισραήλ, του Ιράκ, της Ελλάδας και της Αρμενίας. Όταν ο Ερντογάν ήρθε στην εξουσία το 2003, το δόγμα τουήταν «μηδενικό πρόβλημα με τους γείτονές μας». Έχουν περάσει από αυτό σε προβλήματα με κάθε γείτονα.

 

Η Τουρκία θέλει να έχει αυτόν τον ηγεμονικό ρόλο στην περιοχή και να υπαγορεύει σε όλους στην περιοχή πώς θα αποφασιστούν και θα καθοριστούν τα πράγματα, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου συνεργασίας. Αυτό δεν είναι το μοντέλο στο οποίο εργαζόμαστε οι υπόλοιποι».

 

Καταληκτικά ο Εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών, είπε πως «Εάν η Τουρκία ήταν εκτός της εξίσωσης στην Κύπρο, και τα πράγματα είχαν μείνει μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, των δύο κοινοτήτων στο νησί, θα μπορούσαμε να λύσουμε το πρόβλημα πολύ γρήγορα, ακόμη και σε λίγες μέρες. Η Τουρκία χρησιμοποιεί την ύπαρξη της τουρκοκυπριακής κοινότητας στο νησί ως πρόσχημα για να προωθήσει αυτό που κατανοεί ως δικά της εθνικά συμφέροντα. Δεν ενδιαφέρεται για την ευημερία των Τουρκοκυπρίων.

 

Η Κύπρος βρίσκεται κάτω από τη στρατηγική κοιλιά της Τουρκίας. Επομένως, η επιμονή της Τουρκίας να διαδραματίσει ρόλο στις υποθέσεις ενός ανεξάρτητου και κυρίαρχου κράτους, μιας ομοσπονδιακής Κύπρου που θα εξελιχθεί από την επίλυση του Κυπριακού, είναι ο κύριος παράγοντας που εμποδίζει την επανένωση του νησιού.»