Χρήσιμο εργαλείο για Αστυνομία η σκιαγράφηση του προφίλ εγκληματία

Η σκιαγράφηση του προφίλ ενός εγκληματία αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο στα χέρια της Αστυνομίας για την εξιχνίαση ενός εγκλήματος, τόνισαν οι ομιλητές που συμμετείχαν στο συνέδριο που συνδιοργάνωσαν σήμερα το Τμήμα Νομικής του Πανεπιστημίου Κύπρου και ο Κυπριακός Σύνδεσμος Εγκληματολογίας, με τη συμμετοχή διακεκριμένων ομιλητών από Κύπρο, Μεγάλη Βρετανία

H Επίκουρος Καθηγήτρια του Τμήματος Εγκληματολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Φλόριντα και πρώην πράκτορας του FBI Bryanna Fox στην ομιλία της στο συνέδριο αναφέρθηκε στο προφίλ των διαρρηκτών στις ΗΠΑ και είπε ότι υπάρχουν τέσσερα διαφορετικά είδη προφίλ: Το οπορτουνιστικό (opportunistic), το οργανωμένο (organized), το ανοργάνωτο (disorganized) και το διαπροσωπικό (interpersonal). Το κάθε είδος, όπως ανέφερε, σκιαγραφεί το προφίλ του αδικήματος και του δράστη.

Σε δηλώσεις στο ΚΥΠΕ, η κα. Fox είπε ότι η σκιαγράφηση του προφίλ ενός εγκληματία μπορεί να καταστεί ιδιαίτερα σημαντική στη διερεύνηση ενός εγκλήματος όταν δεν υπάρχουν όλα εκείνα τα στοιχεία που συνήθως υπάρχουν σε μια σκηνή εγκλήματος, όπως οι μαρτυρίες, το DNA και τα ιατροδικαστικά ευρήματα, τα οποία θα μπορούσαν να συμβάλουν στην εξιχνίαση του εγκλήματος.

Σε αυτή την περίπτωση, ανέφερε, στηριζόμαστε στο προφίλ του εγκληματία, το οποίο εάν σκιαγραφηθεί σωστά και στη βάση τεκμηρίων, όπως είπε, τότε μπορεί να είναι πραγματικά χρήσιμο στην έρευνα για εξιχνίαση ενός εγκλήματος. Είπε, επίσης, ότι εάν δεν γίνει σωστά μπορεί να βλάψει το έργο της Αστυνομίας. Ανέφερε ότι η χρήση στατιστικών στοιχείων για τη σκιαγράφηση αυτών των προφίλ είναι πολύ πιθανόν να βοηθήσει στην εξιχνίαση εγκλημάτων σε σχέση με τα προφίλ όπου δεν χρησιμοποιούνται στατιστικά στοιχεία.

Η κα. Fox ανέφερε ότι έρευνα που διεξήγαγε σε συνεργασία με τον καθηγητή David Farrington, ο οποίος μίλησε επίσης στο συνέδριο, κατέδειξε ότι η εξιχνίαση υποθέσεων από ένα αστυνομικό τμήμα στις ΗΠΑ που χρησιμοποιούσε μια μέθοδο σκιαγράφησης των προφίλ των διαρρηκτών αυξήθηκε κατά 300% σε σύγκριση με αστυνομικά τμήματα όπου δεν χρησιμοποιούσαν μια τέτοια μέθοδος.

Είπε, επίσης, ότι ο ρόλος των ΜΜΕ είναι σημαντικός στην εξιχνίαση ενός εγκλήματος ιδιαίτερα ως προς τις πληροφορίες που μπορεί να συλλέξει η Αστυνομία από τους πολίτες, σημειώνοντας ότι τα μέσα δεν πρέπει να ξεπερνούν κάποια όρια και να εμπλέκονται στη διερεύνηση μιας υπόθεσης. «Πρέπει να αφήσουμε τη διερεύνηση στην Αστυνομία», ανέφερε.

Είπε επίσης ότι η μετάδοση από τα ΜΜΕ πολλών πληροφοριών για μια υπόθεση μπορεί να δυσχεράνει το έργο της Αστυνομίας και να θέσει σε κίνδυνο τη διερεύνηση μιας υπόθεσης ενώ μπορεί να οδηγήσει επίσης στην αλλαγή συμπεριφοράς από τους εγκληματίες.

Είναι σημαντικό, κατέληξε, τα ΜΜΕ και η Αστυνομία να συνεργάζονται γιατί στο τέλος της ημέρας και οι δύο ζητούν το ίδια πράγμα που είναι η διαλεύκανση μιας υπόθεσης και η σύλληψη των δραστών.

O Ομότιμος Καθηγητής του Ινστιτούτου Εγκληματολογίας του Cambridge University David Farrington, μιλώντας στο ΚΥΠΕ, τόνισε τη σημασία της σκιαγράφησης του προφίλ του εγκληματία για την εξιχνίαση μιας υπόθεσης, σημειώνοντας ότι η αστυνομική έρευνα θα πρέπει να διεξάγεται στη βάση εμπειρικών γνώσεων από το παρελθόν σχετικά με τα είδη των αδικημάτων και των δραστών.

Είπε ότι οι δυσκολίες που υπάρχουν στην ορθή σκιαγράφηση ενός προφίλ αφορούν την κωδικοποίηση των πληροφοριών επειδή συχνά οι πληροφορίες καταγράφονται με έναν μάλλον ανακόλουθο τρόπο, σημειώνοντας ότι χρειαζόμαστε ένα σταθερό πρωτόκολλο για τη συλλογή των δεδομένων και στοιχείων.

Είπε ότι η σκιαγράφηση του προφίλ ενός εγκληματία στη βάση αποδεικτικών στοιχείων μπορεί να τριπλασιάσει το ποσοστό εξιχνίασης των υποθέσεων που αφορούν διαρρήξεις, ανθρωποκτονίες και σεξουαλικά αδικήματα. Είπε, επίσης, ότι στα αστυνομικά αρχεία δεν υπάρχουν καλά στοιχεία όσον αφορά τα χαρακτηριστικά των αδικημάτων και των δραστών, σημειώνοντας ότι για αποτελεσματική σκιαγράφηση ενός προφίλ χρειάζεται μια πιο συστηματική συλλογή δεδομένων από την αστυνομία.

Ανέφερε επίσης ότι οι υποθέσεις που γίνονται πολλές φορές από τα ΜΜΕ ως προς το προφίλ των δραστών δεν είναι βοηθητικές ως προς την εξιχνίαση ενός εγκλήματος και μπορούν να οδηγήσουν την Αστυνομία σε λάθος κατεύθυνση. Είπε, επίσης, ότι υπάρχει ο κίνδυνος η Αστυνομία να συλλάβει λάθος πρόσωπο λόγω της πίεσης που υπάρχει από τον κόσμο στο να υπάρξουν συλλήψεις για μια υπόθεση.

Η Εγκληματολόγος και Υποδιευθύντρια της Αστυνομικής Ακαδημίας Κυριακή Λαμπριανίδου δήλωσε στο ΚΥΠΕ ότι το offender profiling είναι ένα κομμάτι στο παζλ της εξιχνίασης ενός εγκλήματος αλλά δεν αποτελεί πανάκεια.

Είναι ένα εργαλείο, είπε, που χρησιμοποιούν οι ανακριτές για τη διερεύνηση ενός εγκλήματος, σημειώνοντας ότι «πρόκειται για μια επιστήμη που μας βοηθά να αναλαμβανόμαστε κάποια χαρακτηριστικά του εγκληματία και τί είναι εκείνο που τον ώθησε για να διαπράξει μια εγκληματική πράξη. Μας βοηθά στη σκιαγράφηση ενός εγκληματία».

Ο τομέας αυτός στην Κύπρο, είπε, βρίσκεται ακόμη στα πρώτα στάδια ανάπτυξης του προσθέτοντας ότι «ήδη στην Αστυνομία όταν χρειαστεί ζητούμε και παίρνουμε συμβουλές από κάποιους εμπειρογνώμονες που ασχολούνται με τον τομέα του profiling» αλλά ακόμη δεν έχουμε το δικό μας Τμήμα. «Όλες οι σύγχρονες Αστυνομίες χρειάζονται αυτή την επιστημοσύνη η οποία θα συμβάλει το έργο των ανακριτών», είπε.

Ο Αρχηγός Αστυνομίας Ζαχαρίας Χρυστοστόμου σε ομιλία του στο συνέδριο υπογράμμισε τη σημασία της υλοποίησης και αναβάθμισης των προγραμμάτων εκπαίδευσης, επιμόρφωσης και δια βίου μάθησης των μελών της Αστυνομίας, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Κύπρου και άλλα ακαδημαϊκά ιδρύματα, προσθέτοντας ότι «το 36% των Αστυνομικών έλαβε μέρος σε εκπαιδευτικά προγράμματα στην Κύπρο και το εξωτερικό μέσα σε ένα χρόνο»

Ο κ. Χρυσοστόμου, ανακοίνωσε ότι ζήτησε και εξασφάλισε δύο θέσεις Δικανικών Ψυχολόγων για τη σύσταση Τμήματος που να ασχολείται με την επιστήμη της συμπεριφοράς, (Behavioural Forensic Unit). Το εν λόγω Τμήμα, θα υπάγεται στην Υπηρεσία Εγκληματολογικών Ερευνών και θα παρέχει υποστήριξη στους αστυνομικούς ανακριτές, κατά τη διερεύνηση υποθέσεων σεξουαλικής επίθεσης και βιασμού, υποθέσεις εμπρησμού, υποθέσεις διαρρήξεων, καθώς και σε άλλα θέματα σχετικά με τον τομέα της εγκληματολογικής ψυχολογίας.

Το συνέδριο χαιρέτισε επίσης ο Πρόεδρος του Τμήματος Εγκληματολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου, καθηγητής Ανδρέας Καπαρδής, ενώ συμμετείχαν ως ομιλητές, καθηγητές και ειδικοί του θέματος, διεθνούς εμβέλειας, οι οποίοι προέβησαν σε σχετικές επί του θέματος παρουσιάσεις.

Πηγή: ΚΥΠΕ