Ας τα ξεκαθαρίσουμε, λοιπόν

Να ξαναβάλει το «τρένο των συνομιλιών» στις ράγες θα προσπαθήσει σήμερα ο Έιντε
Αποφασισμένος είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να «τελειώσει» αύριο, με τον κατοχικό ηγέτη, το ζήτημα του Δημοψηφίσματος του 1950

Να γλιτώσει τη διαδικασία των συνομιλιών από ένα «μπλακ-άουτ» με αόριστο χρονικό ορίζοντα, θα προσπαθήσει σήμερα ο Ειδικός Σύμβουλος του Γ.Γ. του ΟΗΕ, Έσπεν Μπαρθ Έιντε, κατά τη διάρκεια των χωριστών

συναντήσεων που θα έχει με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον κατοχικό ηγέτη.

Στα κατεχόμενα το σενάριο αναβολής της αυριανής συνάντησης Αναστασιάδη - Ακιντζί βρίσκεται αρκετά ψηλά και πολλά θα κριθούν από τις επαφές τού κ. Έιντε. Η συνάντησή του με τον κ. Αναστασιάδη στις 8:30 το πρωί αναμένεται να δείξει και τις προθέσεις του Νορβηγού διπλωμάτη, ο οποίος θεωρείται βέβαιο ότι θα θέσει στη συζήτηση το θέμα του Ενωτικού Δημοψηφίσματος.

Ωστόσο, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα ξεκόψει οποιαδήποτε συζήτηση για το θέμα. Παράλληλα, όπως ενημερώνεται η «Σημερινή», ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι έτοιμος για όλα τα ενδεχόμενα, ακόμη και αυτού της αναβολής της συνάντησης της Πέμπτης, με τις ίδιες πηγές από το Προεδρικό να αναφέρουν ότι η ευθύνη βαραίνει τον ίδιο τον κ. Ακιντζί, όπως άλλωστε και για το θέμα της χθεσινής αναβολής της συνάντησης των διαπραγματευτών.

Η εκμετάλλευση του ζητήματος όσον αφορά το δημοψήφισμα του 1950 από το κατοχικό καθεστώς, είχε ως σκοπό να «πέσει στα χαμηλά» το θέμα του προκλητικού αιτήματος για εφαρμογή των τεσσάρων ελευθεριών για τους Τούρκους που μένουν στην Κύπρο. Ουσιαστικά, με το ζήτημα του δημοψηφίσματος προσπαθεί το κατοχικό καθεστώς να βρει ένα θέμα ώστε να κατηγορηθεί η ε/κ πλευρά για τη διαδικασία των συνομιλιών.

Πάντως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, μετά την προχθεσινή ανακοίνωση - απάντηση προς τον Μουσταφά Ακιντζί για το ενωτικό δημοψήφισμα, θα τονίσει στη συνάντηση με τον κατοχικό ηγέτη ότι θα πρέπει να μπει ένα «στοπ» στην τακτική εκμετάλλευσης εσωτερικών θεμάτων, που στοχεύει στη δημιουργία εντυπώσεων, και να υπάρξει προσήλωση στον διάλογο για παραγωγή νέων συγκλίσεων.

Παράλληλα, αν και το Προεδρικό αναφέρει ότι δεν υπάρχει περίπτωση να συζητήσει το θέμα των τεσσάρων ελευθεριών, αναμένεται ο κ. Αναστασιάδης να ζητήσει να σταματήσουν οι αναφορές της απαράδεκτης αυτής αξίωσης από την τ/κ πλευρά.

Την ίδια ώρα ο Ακιντζί, από την πλευρά του, τονίζει ότι το μόνο θέμα που είναι διατεθειμένος να συζητήσει είναι το εσωτερικό δημοψήφισμα και θα ζητήσει από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να κάνει κινήσεις προς την ακύρωση των όσων ψήφισε η Βουλή. Όπως μεταδίδεται στα κατεχόμενα, νωρίτερα, στις 10 (ώρα Κύπρου), ο κ. Ακιντζί θα ενημερώσει για το Κυπριακό τα εκτός «βουλής» κόμματα, όπως το κόμμα του Λαού, το κόμμα Νέα Κύπρος, το κόμμα Ενωμένη Κύπρος, το Σοσιαλιστικό κόμμα, το κόμμα Κοινωνικής Δημοκρατίας, το κόμμα Κοινοτικής Σωτηρίας και το κόμμα Αναγέννησης.

Τι ζητούν οι Τούρκοι
Η επέκταση των λεγόμενων «τεσσάρων ελευθεριών», που ισχύουν για τις χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) και μεταξύ Τουρκίας και Κύπρου μετά τη διευθέτηση του προβλήματος, είναι το μεγάλο κόλπο να μπει ουσιαστικά από τα πλάγια στην Ενιαία αγορά η Άγκυρα.

Όταν μιλάμε για τέσσερεις ελευθερίες στην Ε.Ε., αναφερόμαστε:
· Στη διακίνηση αγαθών,
· στη διακίνηση υπηρεσιών,
· στη διακίνηση κεφαλαίων,
· στη διακίνηση προσώπων.

Και οι τέσσερεις αυτές ελευθερίες συνιστούν το θεμελιώδες περιεχόμενο της ενιαίας εσωτερικής αγοράς, που εκ των πραγμάτων επεκτείνεται και στο δικαίωμα εγκατάστασης.

Μόνο μία περίπτωση υπάρχει να υπάρξει επέκταση των τεσσάρων ελευθεριών σε τρίτη χώρα μη μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Να συμμετέχει μέσω ειδικής συμφωνίας στον λεγόμενο Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, που σήμερα «συνδέει» την Ε.Ε. με τη Νορβηγία, την Ισλανδία και το Λίχτενσταϊν.

Όπως είναι γνωστό, με αφορμή το Brexit, το Λονδίνο θα ήθελε να συμμετέχει σε αυτήν την ειδική συμφωνία, αλλά επειδή δεν θέλει να «εφαρμόσει» την τέταρτη ελευθερία (προσώπων), ουσιαστικά από μόνη της θέτει εκτός οποιοδήποτε σενάριο εφαρμογής των 4 ελευθεριών.

Την περίοδο αυτή έχει προταθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης (customs union) μεταξύ Ένωσης και Τουρκίας, στο πλαίσιο της συμφωνίας σύνδεσης (Συμφωνία Άγκυρας - 1963), η οποία καλύπτει κυρίως την ελεύθερη διακίνηση βιομηχανικών προϊόντων.

Ωστόσο η αναβάθμιση δεν πρόκειται να συμπεριλάβει τις τέσσερεις ελευθερίες, τη συμμετοχή δηλαδή της Τουρκίας στην ενιαία εσωτερική αγορά, συμμετοχή που συνεπάγεται εξάλλου και άλλες υποχρεώσεις όπως εφαρμογή των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και συνεισφορά στον προϋπολογισμό της Ένωσης.