Ανάλυση: Τι ζητούν οι υπερδυνάμεις στη Συρία; (vid)

Η «ισχύς» είναι το μεγάλο ζητούμενο για τις υπερδυνάμεις οι οποίες με τον ένα ή τον άλλο τρόπο εμπλέκονται σήμερα στον πόλεμο της Συρίας, καθώς ούτε το γόητρο ούτε τα άμεσα οικονομικά συμφέροντα δεν φαίνεται να αποτελούν βασικές αιτίες για ξέσπασμα της έντασης στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο.

Μιλώντας στην εκπομπή «Μεσημέρι και κάτι» του SIGMA, ο Επίκουρος Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Λευκωσίας Οδυσσέας Χρίστου ανέφερε ότι η κατάσταση στη Συρία περιπλέκει το διεθνές σύστημα, με τα κίνητρα για χώρες

όπως οι ΗΠΑ και η Ρωσία να είναι πολύ διαφορετικά από εκείνα των χωρών της περιοχής.

Όπως είπε, για το Ιράν η Συρία αποτελεί «πάγιο ζήτημα», όπως και για την Τουρκία, λόγω του κουρδικού προβλήματος.

Όσον αφορά στη Ρωσία, σύμφωνα με τον κο Χρίστου η χώρα διαχρονικά θεωρεί ότι η Συρία εμπίπτει στη σφαίρα ισχύος της, ενώ για τις ΗΠΑ οι εξελίξεις της παρούσας χρονικής περιόδου είναι σημαντικές για μια σειρά λόγων.

«Πρώτα, υπάρχει το ζήτημα κατά πόσο η χρήση χημικών όπλων είναι πραγματική και κατά πόσο έχει γίνει από το καθεστώς ενάντια στους δικούς του πολίτες, έστω και αν είναι αντίθετοι προς το ίδιο», σημείωσε.

Επιπλέον, επικαλέστηκε το «δόγμα περί ευθύνης για προστασία», που δίνει το δικαίωμα για επέμβαση και που έχει ψηφιστεί ομόφωνα από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, η οποία δεν είναι νομικά δεσμευτική στο διεθνές σύστημα και που βασίζεται στους εξής άξονες:

- Την αρχή του ότι τα κράτη έχουν ευθύνη προστασίας των πολιτών τους

- Η διεθνής κοινότητα έχει την ευθύνη υποστήριξης των κρατών σε αυτή την ευθύνη

- Όταν τα κράτη είτε αδυνατούν είτε δεν θέλουν να προστατεύσουν τους πολίτες τους, τότε αιτιολογείται επέμβαση.

Σύμφωνα με τον κο Χρίστου, υπάρχουν κριτήρια επίκλησης του εν λόγω «δόγματος», μεταξύ αυτών, η σωστή αιτιολόγηση και η σωστή εξουσιοδότηση, συνήθως μέσω του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Στην περίπτωση της Συρίας, ωστόσο, τα πράγματα μάλλον δεν λειτούργησαν με τον προβλεπόμενο τρόπο, καθώς οι μεγάλες δυνάμεις συνήθως χρησιμοποιούν τους οργανισμούς στους οποίους συμμετέχουν «εργαλειακά».

«Αυτό δεν σημαίνει αναγκαστικά πως επειδή “ο σκοπός αγιάζει τα μέσα”, ότι τα μέσα είναι λανθασμένα. Θεωρώ ότι σε αυτή την περίπτωση η οδός είναι ορθή, έστω κι αν υπάρχουν κι άλλοι σκοποί την ίδια ώρα», πρόσθεσε.

Όσον αφορά στο στάδιο της διπλωματίας, το οποίο ακολουθεί της επίθεσης, ο κος Χρίστου σημείωσε ότι δεν είναι τυχαίο πως το ισοζύγιο ισχύος όσον αφορά στο καθεστώς, ήταν σημαντικό στις εξελίξεις, καθώς υπήρξε μια περίοδος αμφισβήτησής του και εδραίωσης του Ισλαμικού Κράτους.

«Δεν είναι τυχαίο ότι ξαφνικά τα πράγματα παίρνουν αυτή την τροπή. Η διεθνής κοινότητα είχε ένα μεγάλο πρόβλημα με το Ισλαμικό Κράτος, καθώς από τη στιγμή που δεν αποτελούσε πραγματικό κράτος και αναγνωρισμένο φορέα του διεθνούς συστήματος, η αντίδραση ήταν πάρα πολύ δύσκολο να γίνει συγκεκριμένη. Το διεθνές σύστημα έχει να αντιμετωπίσει κράτη, γνωρίζει πώς να λειτουργήσει απέναντί τους, αλλά δεν γνωρίζει πώς να λειτουργήσει απέναντι σε τρομοκρατικές οργανώσεις. Τα πράγματα πλέον γίνονται πιο ξεκάθαρα όταν έχουμε να κάνουμε με κράτος, με καθεστώς», τόνισε, και πρόσθεσε ότι από εδώ και στο εξής το ζήτημα είναι κατά πόσο θα επικρατήσει η υφιστάμενη δομή της Συρίας ή θα πρέπει να υπάρξουν αλλαγές.

Τέλος, εκτίμησε ότι η πιθανή μελλοντική κατάσταση στη Συρία, συμπεριλαμβάνει την πιθανότητα διάλυσης ενός υφιστάμενου κράτους, υπό το οποίο δεν θα είναι δυνατό να λειτουργήσουν οι σταθερές αξίες, αρχές και δομές του διεθνούς συστήματος.