«Αν χαθεί η Κύπρος, θα χαθεί και η Ελλάδα»

Μια σημαντικά επίκαιρη συζήτηση από τέσσερις ακαδημαϊκούς, για το Κυπριακό, τα ελλαδο-τουρκικά, το Μεσανατολικό και τα ευρωπαϊκά δρώμενα.

«Αν χαθεί η Κύπρος, θα χαθεί και η Ελλάδα». Αυτό υποστήριξε ο Χριστόδουλος Κ. Γιαλλουρίδης, καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής, Διευθυντής του Κέντρου Ανατολικών Σπουδών για τον Πολιτισμό και την Επικοινωνία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Ο καθηγητής Γιαλλουρίδης μιλούσε σε επίκαιρη συζήτηση για το Κυπριακό, τα ελλαδο-κυπρο-τουρκικά, την κρίση στη Μέση Ανατολή και τα ευρωπαϊκά

δρώμενα, η οποία συνδιοργανώθηκε από το Κυπριακό Κέντρο Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων του Παν/μίου Λευκωσίας και την Εστία Ελλάδος Κύπρου, του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού, στην κατάμεστη αίθουσα ΟΥΝΕΣΚΟ του Παν/μίου Λευκωσίας, προχθές Τετάρτη.

Οι άλλοι τρεις καθηγητές ήταν: Ανδρέας Θεοφάνους, καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας και πρόεδρος του Κυπριακού Κέντρου Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων του Παν/μίου Λευκωσίας. Χάρης Παπασωτηρίου, διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων και καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Στρατηγικών Σπουδών στο Πάντειο Παν/μιο. Γιώργος Κέντας, Αν. Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Διακυβέρνησης στο Παν/μιο Λευκωσίας. Και οι τέσσερις ακαδημαϊκοί, με σύντομες και περιεκτικές τοποθετήσεις τους, εξέφρασαν ζωηρές ανησυχίες και έκδηλους φόβους για την επιδιωκόμενη λύση διζωνικής ομοσπονδίας, την οποία χαρακτήρισαν θνησιγενή, ανεφάρμοστη και επικίνδυνη για την επιβίωση του κυπριακού Ελληνισμού. Ανέλυσαν, επίσης, την αταλάντευτη τουρκική στοχοθεσία εναντίον του Ελληνισμού στην Κύπρο, στο Αιγαίο και στη Θράκη και εισηγήθηκαν τρόπους ανάσχεσης και εξουδετέρωσής της.

«Ξέρουμε τι δεν θέλουμε»

Ο καθηγητής Ανδρέας Θεοφάνους, Πρόεδρος του Κυπριακού Κέντρου Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, ο οποίος άνοιξε πρώτος τη συζήτηση, είπε ότι βρισκόμαστε σε αναζήτηση πυξίδας και αναφέρθηκε εκτενώς στην πορεία του Κυπριακού και την οικονομική κατάσταση στην Κυπριακή Δημοκρατία. Επέμεινε ιδιαίτερα στον καθορισμό αφηγήματος και υπογράμμισε ότι ως κράτος δεν έχουμε τέτοιο αφήγημα, κατανοητό από τους Κύπριους και ειδικά από τους ξένους. «Ξέρουμε τι δεν θέλουμε», είπε, «αλλά δεν έχουμε ξεκαθαρίσει τι θέλουμε, ώστε να είμαστε πειστικοί προς τους τρίτους». «Αυτά που επιχειρήθηκε να περάσουν στις συνομιλίες στην Ελβετία, θα ήταν αδύνατο να λειτουργήσουν στην πράξη. Ο στόχος είναι δύσκολος και χρειάζεται πολλή δουλειά για να πεισθεί η διεθνής κοινότητα για την αναγκαιότητα αλλαγής πορείας στο Κυπριακό», τόνισε, προσθέτοντας ότι το ενεργειακό θα μπορούσε να λειτουργήσει ως καταλύτης, ακόμα και με συμμετοχή, στην πάροδο του χρόνου, της Τουρκίας.

Ο καθηγητής Θεοφάνους δεν έκρυψε την αγωνία του για τον τρομακτικό δημογραφικό κίνδυνο που απειλεί την Κυπριακή Δημοκρατία και την επιβίωση του κυπριακού Ελληνισμού, και επεσήμανε την ανάγκη για αξιοκρατία. Εξέφρασε, επίσης, την άποψη πως η Κυπριακή Δημοκρατία, εκ των πραγμάτων, είναι υποχρεωμένη να έχει καλές σχέσεις με όλους, ΕΕ, ΗΠΑ, Ρωσία, Ισραήλ, μετριοπαθείς Αραβικές χώρες, ενώ επέκρινε την Τουρκία, πως ζητά εκ περιτροπής προεδρία στην Κύπρο, αλλά δεν αναγνωρίζει τα δικαιώματα των Κούρδων στο εσωτερικό της.

Ο καθηγητής Θεοφάνους επέμεινε στην αλλαγή του οικονομικού μοντέλου και αναφέρθηκε στην αιμορραγία κυπριακών εγκεφάλων προς ξένες χώρες και υπογράμμισε ότι το λεγόμενο success story μπορεί να επιτύχει αν συνδεθεί με την Ελλάδα. Αυτά προϋποθέτουν την ύπαρξη και λειτουργία αποτελεσματικού κράτους, το οποίο δεν έχουμε. Τέλος, αναφέρθηκε στην ασυμμετρία μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου τομέα.

Σύμπηξη συμμαχιών

Από τη δική του σκοπιά, ο καθηγητής Χριστόδουλος Κ. Γιαλλουρίδης δεν έκρυψε την αγωνία του για τους κινδύνους που εγκυμονεί ο τουρκικός παράγοντας, τονίζοντας, παράλληλα, πως «πρέπει να παρακολουθούμε και να πληροφορούμαστε τα πάντα που σχετίζονται με την Τουρκία. Να γνωρίσουμε τον Τούρκο, τη νοοτροπία και τους στόχους του», είπε και επικαλέστηκε τον Θουκυδίδη και τον Κινέζο στρατηγό Σουν Τζου. Μίλησε για συνεχή τουρκική επιθετικότητα με στόχο να μετατραπεί η Κύπρος σε τουρκικό δορυφόρο και προτεκτοράτο. «Είμαστε μια χώρα που τη διεκδικούν οι πάντες, απαιτείται στρατηγική για το μέλλον μας, δεν έχουμε περιθώρια για άλλα λάθη», υπέδειξε, προσθέτοντας πως «αν χαθεί η Κύπρος, θα χαθεί και η Ελλάδα». «Αντιμετωπίζουμε υπαρξιακή απειλή», υπογράμμισε, και πρόσθεσε πως η ηγεσία της Κύπρου καλείται να αναλύσει τι σκέφτεται η Τουρκία εναντίον της Κύπρου και, ανάλογα, να σχεδιάσει την αντίδρασή της.

Επί του προκειμένου, εισηγήθηκε τη σύμπηξη συμμαχιών με φιλικές χώρες στον άξονα σύγκλισης συμφερόντων, ώστε ο Ελληνισμός να λειτουργήσει αποτρεπτικά έναντι της επιθετικότητας της Τουρκίας. «Τα κράτη λειτουργούν όπως οι κοινωνίες», πρόσθεσε ο καθηγητής Γιαλλουρίδης. «Αν είσαι φοβισμένος, κανείς δεν σε σέβεται. Η ηγεσία μας δείχνει φόβο και αδυναμία αντιμετώπισης της Τουρκίας και αυτό το φοβικό σύνδρομο εστιάζεται στο να μην προκαλούμε και να καλοπιάνουμε τον κατακτητή μας, με την προοπτική να τον κατευνάσουμε». Τέλος, ο καθηγητής Γιαλλουρίδης υποστήριξε ότι οφείλουμε να διασώσουμε την Κυπριακή Δημοκρατία μέχρι την απελευθέρωση από τα κατοχικά στρατεύματα, υλοποιώντας μια ξεκάθαρη στρατηγική μακράς πνοής.

Δοκιμάζουν τις αντοχές μας

Ο Αν. Καθηγητής Γιώργος Κέντας, αναφέρθηκε στα αίτια της κατάρρευσης των συνομιλιών στην Ελβετία, επισήμανε πως ο σημερινός Γ.Γ. του ΟΗΕ επιχείρησε να συγκεράσει την επιδιαιτησία του σχεδίου Ανάν με την κυπριακή ιδιοκτησία των συνομιλιών, αλλά προσέκρουσε στην άτεγκτη στάση της Τουρκίας. Με αφορμή την επιβολή «δασμών» από το ψευδοκράτος σε προϊόντα προς τους εγκλωβισμένους, επισήμανε ότι η πολιτική ηγεσία και η κυβέρνηση λανθασμένα επέμειναν στη νομική πλευρά της τουρκικής ενέργειας, ενώ έχει κυρίως πολιτική διάσταση. Είπε ότι οι Τούρκοι έχουν μία στρατηγική η οποία δοκιμάζει τις αντοχές και τις αντιδράσεις της ελληνικής πλευράς. Η αδυναμία ή και η αδιαφορία αντίδρασής της, στέλνει το μήνυμα στην Τουρκία ότι δεν θα έχει κόστος, γι’ αυτό και επιχειρεί να επιβάλει τους όρους της.

Ο καθηγητής Κέντας αναφέρθηκε στο μέγα ζήτημα της ασφάλειας και επισήμανε πως για να λειτουργήσει αποτελεσματικά και να επιβιώσει το κράτος, πρέπει οι δύο κοινότητες να έχουν συλλογική αντίληψη κρατικής αφοσίωσης. Ακολούθως, υπογράμμισε πως για πρώτη φορά, η ελληνική πολιτική στο Κυπριακό είναι τόσο ξεκάθαρη, μετά το έγγραφο Κοτζιά, το οποίο έθεσε θέμα τερματισμού των εγγυήσεων και αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων. Τόνισε πως είναι αναγκαίος ο προσδιορισμός του κράτους και όχι ο διαμερισμός της εξουσίας. Κατέληξε τονίζοντας πως η διζωνική δεν έχει μέλλον.

Τέλος ο καθηγητής Χάρης Παπασωτηρίου ανέλυσε τη σημερινή κατάσταση στη Μέση Ανατολή, μίλησε για τους δύο πόλους αναμέτρησης, τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, αναφέρθηκε στην αποτελεσματική παρέμβαση της Ρωσίας στο πλευρό της Συρίας, ενώ πρόβλεψε πως «όταν θα έχει εξουδετερωθεί το Ισλαμικό Κράτος, οι νικητές θα αρχίσουν να τσακώνονται ανάμεσά τους». Επίσης, αναφέρθηκε στη σπουδαιότητα του καθορισμού της κυπριακής ΑΟΖ σε συνάρτηση προς τις γειτονικές μας χώρες και την Ελλάδα.

Ακολούθως το κοινό υπέβαλε πολλές ερωτήσεις προς τους τέσσερις ακαδημαϊκούς και υπήρξε γόνιμος διάλογος. Συντονιστής ήταν ο δημοσιογράφος Σάββας Ιακωβίδης.