Financial Times: Οι προκλήσεις Ερντογάν εν όψει εκλογών

Στους λόγους για τους οποίους ο Ερντογάν αποφάσισε να πάει εσπευσμένα σε εκλογές, τα προβλήματα, τις προκλήσεις που θα υπάρξουν, αλλά και τις θέσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης, αναφέρεται σημερινό άρθρο των Financial Times.

Ακολουθεί μετάφραση του άρθρου.

Υπήρχαν πολλές ενδείξεις ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ

Ερντογάν προετοίμαζε πρόωρες εκλογές. Ο Τούρκος πρόεδρος έχει ανακοινώσει σχέδια δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας τους τελευταίους μήνες, διέταξε αλλαγές στους εκλογικούς νόμους και ανακάλυψε την αγάπη του για τη χρήση στρατιωτικών στολών και με εμφανή εθνικιστική διάθεση. Όμως, η απόφαση που ανακοινώθηκε την Τετάρτη, για να προχωρήσει στις εκλογές ήδη από τον Ιούνιο, έπιασε ακόμη και τους πιστούς του στρατιώτες εξ απροόπτου.

«Δεν περιμέναμε να είναι τόσο νωρίς», παραδέχτηκε ο πρόεδρος ενός περιφερειακού παραρτήματος του κυβερνώντος ΑΚΡ. «Αλλά πάντα βρισκόμασταν σε ετοιμότητα για εκλογές. Είμαστε ενθουσιασμένοι και είμαστε έτοιμοι», δήλωσε ο ανώνυμος Τούρκος αξιωματούχος

Μόλις την Τρίτη, ο κ. Ερντογάν είχε επιμείνει ότι οι κοινοβουλευτικές και προεδρικές εκλογές θα διεξαχθούν όπως είχε προγραμματιστεί τον Νοέμβριο του 2019. Η απότομη στροφή του, οδήγησε στη συνέχεια σε κατηγορίες ότι φοβάται τους αντιπάλους του και ανησυχεί ότι η οικονομία θα υποστεί υπερθέρμανση.

«Με την πτώση της λίρας και τον υψηλό πληθωρισμό, θα ήταν αδύνατο να αποφύγουμε μια κρίση εάν περίμενε μέχρι το 2019», δήλωσε ο βουλευτής Baris Yarkadas του αντιπολιτευόμενου Δημοκρατικού Λαϊκού Κόμματος (CHP). «Θα ήταν πολύ επιζήμιο γι' αυτόν».

Διακυβεύονται άλλα πέντε χρόνια για τον ισχυρό ηγέτη, που έχει ήδη αλλάξει δραματικά το τοπίο της Τουρκίας εδώ και 15 χρόνια στο τιμόνι, πρώτα ως πρωθυπουργός και στη συνέχεια ως πρόεδρος. Από τους ουρανοξύστες και τα εμπορικά κέντρα που έχουν αναπτυχθεί σε πόλεις της Τουρκίας μέχρι την επέκταση της θρησκευτικής εκπαίδευσης, ο 64χρονος έχει αφήσει το σημάδι του σε όλους σχεδόν τους τομείς της κοινωνικής, πολιτικής και οικονομικής ζωής.

Για τους υποστηρικτές του AKP, η ψηφοφορία στις 24 Ιουνίου αποτελεί μια ευκαιρία για την εδραίωση αυτών των αλλαγών σε μόνιμη κληρονομιά. Θα επιτρέψει, επίσης, στον κ. Ερντογάν να επιβάλει τελικά το όνειρό του για τον μετασχηματισμό του μοντέλου διακυβέρνησης της Τουρκίας σε ένα ισχυρό προεδρικό σύστημα, μια κίνηση που είχε δημιουργήσει ένα αμφισβητούμενο δημοψήφισμα πέρυσι.

Υποστηρικτές της αντιπολίτευσης θεωρούν την ψηφοφορία ως την τελευταία ευκαιρία να σταματήσουν μια καθοδική πορεία καταπίεσης και πόλωσης.

«Για χάρη της δημοκρατίας, η αντιπολίτευση πρέπει πραγματικά να κερδίσει αυτές τις εκλογές», δήλωσε ο Saruhan Oluc, αντιπρόεδρος του Αριστερού Λαϊκού Δημοκρατικού Κόμματος (HDP). «Δεν είναι μόνο εκλογές. Είναι μια τελευταία ευκαιρία».

Η αντιπολίτευση ελπίζει ότι θα εκμεταλλευτεί την καθοδική υποστήριξη προς τον κ. Ερντογάν, ιδιαίτερα στις πόλεις, μεταξύ των νέων και των υπέρ-συντηρητικών, που υπογραμμίστηκαν από τη στενότητα της νίκης του στο συνταγματικό δημοψήφισμα του περασμένου έτους. Ο αυξανόμενος αυταρχισμός του έχει επίσης αποξενώσει ορισμένα τμήματα του ΑΚΡ. Η οικονομία, η ραχοκοκαλιά της λαϊκής υποστήριξης του κόμματος, δείχνει σημάδια ευαισθησίας ακόμη και παράλληλα με την παραγωγή εντυπωσιακών ρυθμών ανάπτυξης. Η λίρα έχει φτάσει στα χαμηλότερα ρεκόρ, καθώς έχει χάσει περίπου το 7% της αξίας της έναντι του δολαρίου φέτος, ενώ ο πληθωρισμός είναι 10%.

Αλλά ο κ. Ερντογάν εξακολουθεί να είναι το φαβορί για να κερδίσει. Παραμένει ο πιο δημοφιλής πολιτικός της Τουρκίας, που διαθέτει ένα ισχυρό πυρήνα υποστηρικτών 40% του εκλογικού σώματος, λένε οι αναλυτές. Το AKP έχει μια τρομερή λειτουργία λαϊκής βάσης, που προέρχεται από τον έλεγχο των μοχλών της εξουσίας.

Η μεγαλύτερη πρόκληση του κ. Ερντογάν είναι να κερδίσει τις προεδρικές εκλογές στον πρώτο γύρο. Θα είναι πρόθυμος να αποφύγει έναν δεύτερο γύρο, ο οποίος θα μπορούσε να προκαλέσει μια διαρροή μεταξύ εκείνου και ενός άλλου υποψηφίου. Αλλά λίγες δημοσκοπήσεις έβγαλαν την υποστήριξη του AKP πάνω από το 50% που χρειάζεται για να κερδίσει από τον πρώτο γύρο.

Αυτά είναι τα προβλήματα που οδήγησαν τον κ. Ερντογάν - ο οποίος τα τελευταία χρόνια έκανε περισσότερα για να προσεγγίσει την κουρδική μειονότητα της χώρας από οποιονδήποτε από τους προκάτοχούς του - να σφυρηλατήσει ένα σύμφωνο με ένα μικρό κόμμα γνωστό για τον σκληρό τούρκικό εθνικισμό του. Αλλά αυτό, με τη σειρά του, κινδυνεύει να αποξενώσει τους συντηρητικούς Κούρδους.

Ο πρόεδρος μπορεί να βασιστεί σε ένα ευνοϊκό εκλογικό πλαίσιο. Τα μέσα ενημέρωσης κυριαρχούνται από φιλοκυβερνητικές δυνάμεις. Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης που επιβλήθηκε μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του Ιουλίου του 2016 παραμένει σε ισχύ σχεδόν δύο χρόνια αργότερα, περιορίζοντας τις δημόσιες συγκεντρώσεις.

Τα κόμματα της αντιπολίτευσης αντιμετωπίζουν πολλά εμπόδια. Η CHP, το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης, δεν έχει ακόμη επιλέξει υποψήφιο για προεδρία. Η εικόνα της αμαυρώνεται στα μάτια των ευσεβών υποστηρικτών του κ. Ερντογάν από μια ιστορία επιθετικού λαϊκισμού και αγωνίζεται να πάρει πάνω από το 25 τοις εκατό των ψήφων.

Το αριστερό, κυριαρχούμενο από Κούρδους HDP, έχει δει περισσότερα από 13.000 αξιωματούχους και ακτιβιστές του να συλλαμβάνονται από την κατάρρευση της κουρδικής ειρηνευτικής διαδικασίας το 2015. Ο πρώην ηγέτης του, ο Σελαχάτντ Ντιμίρτας, βρίσκεται πίσω από τα σίδερα. Οι αξιωματούχοι των κομμάτων λένε ότι μπορούν να ξεπεράσουν αυτές τις προκλήσεις. Μπορούν όμως να αγωνιστούν για την επίτευξη του 10 τοις εκατό των ψήφων που απαιτούνται για να μπουν στο τουρκικό κοινοβούλιο.

Το νεοσυσταθέν «Καλό Κόμμα», με επικεφαλής τη Meral Aksener, θεωρείται ως μία από τις πιο αξιόπιστες απειλές για τον Ερντογάν. Όμως, το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο θα αποφασίσει τις επόμενες ημέρες ότι δεν είναι επιλέξιμο, επειδή δεν εκπλήρωσε εγκαίρως τις νομικές απαιτήσεις.

«Το AKP βλέπει πόσο έχουμε κερδίσει έλξη», δήλωσε ο Taylan Yildiz, σύμβουλος της κ. Ακσενέρ. «Είναι μια απελπισμένη κίνηση από την πλευρά τους. Αλλά δεν νομίζω ότι θα μπορέσουν να μας απαγορεύσουν»/

Οι ειδικοί λένε ότι οι πρόσφατες αλλαγές στον εκλογικό νόμο αφήνουν ανοικτή τη δυνατότητα παραποίησης του εκλογικού αποτελέσματος.

«Δεν θέλω να διαδώσω την ιδέα ότι οτιδήποτε κι αν κάνουμε δεν έχει σημασία γιατί η εκλογή δεν θα είναι δίκαιη. Επειδή τότε οι άνθρωποι δεν θα ψηφίσουν», δήλωσε ο Murat Karayalcın, βετεράνος του CHP και πιθανός υποψήφιος για προεδρία. «Αυτό είναι επικίνδυνο. Οι εκπρόσωποί μας θα βρίσκονται σε κάθε κάλπη. Προσπαθώ να πείσω τους ανθρώπους ότι δεν πρέπει να ανησυχούν», πρόσθεσε.